Thành phố Điện Biên rực rỡ cờ hoa mừng chiến thắng và chào mừng ngày bầucử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011-2016.Điện Biên và cả Tây bắc sống lại không khí hào hùng của Điện Biên năm xưa.
Cũng từ Điện Biên chúng tôi “ngược đường” lên huyện biên cương Mường Nhé,nơi có điểm cực tây của Tổ quốc, cột mốc trên A Pa Chải thiêng liêng, định phậnranh giới ba nước Việt-Trung-Lào. Đây mới thực là nơi cuối trời Tây Bắc…
Trên toàn tuyến biên giới của Việt Nam suốt từ Bắc vào Nam chỉ có ở 2 nơi,đường biên giới hợp lại thành ngã ba như một kỳ quan của địa lý. Một ở xã Bờ Y(Ngọc Hồi, Kon Tum) với cụm biên giới 3 nước Việt-Lào-Campuchia. Điểm còn lạichính là xã Sín Thầu (huyện Mường Nhé, Điện Biên), điểm cực Tây Tổ quốc với cửakhẩu A Pa Chải và mốc tam giác biên giới Việt-Lào-Trung Quốc.
Cách xa Thủ đô gần 800km đường đồi núi nguyên sơ, những địa danh như A PaChải hay Khu Bảo tồn thiên nhiên lớn nhất miền Bắc và những cung đường bám bản,ôm núi, xuyên rừng đã làm nên một Mường Nhé đậm đà dư vị quyến rũ của vùng đấtTây Bắc hùng vĩ, hiên ngang.
Mặc dù đã cẩn thận xắn quần lội quá nửa con suối để dò độ sâu, anh lái xevẫn gồng mình trên chiếc vôlăng, mắt dán chặt xuống đường. Phía trước kính lái,tầm nhìn bằng không bởi sương mù và cây rừng đan dày đặc, chiếc xe dã chiến LandCruiser nẩy từng bước khó nhọc, nối đỉnh những viên đá cuội dưới lòng suối thànhnhững đường zíc zắc tiến về phía trước.
Đằng sau ghế lái, đoàn công tác nín thở, chỉ có tiếng rì rầm đến kỳ bí củadòng suối Nậm Là chảy vắt ngang xã Mường Nhé, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên.
Đường đến đâu, nhà mọc tới đó
Từ thành phố Điện Biên Phủ, vào đến trung tâm huyện Mường Nhé, nhìn trênbản đồ, tuyến đường như sợi chỉ nhỏ xuyên qua từng mảng rừng, khóm núi, từng consuối, con sông. Đây là quãng đường vành đai biên giới phía Bắc dài 220km.
Nhiều đoạn đã xuống cấp nghiêm trọng do vốn chỉ được thiết kế cho xe dưới5 tấn nhưng trên thực tế, tuyến đường liên tục có những đoàn xe siêu tải trọngđến hàng chục tấn lưu thông.
Trên toàn tuyến, rất nhiều chỗ có cảnh giữa bốn bề rừng xanh núi thẳm,những chiếc máy xúc, máy ủi công suất lớn ngày qua ngày bạt núi, cắt đồi. HiệnMường Nhé cũng là địa phương duy nhất có 1 xã (Na Cô Xa) trong tổng số 112 xãtrên toàn tỉnh Điện Biên chưa có đường ôtô vào đến trung tâm.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Mường Nhé, Trần Anh Tuấn kể, có đường nhưvậy đã là tốt lắm rồi, mới chỉ 3-4 năm trước, muốn đi từ thành phố đến đây, phảidùng ngựa, mang theo lương thực, củi lửa để chuẩn bị cho cuộc hành trình bằngngựa cắt núi, xuyên rừng 7 ngày, 7 đêm liên tục.
Ông Tuấn chia sẻ, khỏi phải nói ích lợi từ khi có đường giao thông, ngườidân trên địa bàn huyện, với 70% là đồng bào dân tộc Mông, nhiều gia đình đã bỏđịa điểm sinh sống từ khu vực rừng núi, hiểm trở xuống dựng nhà, làm ruộng dọctheo hai bên đường.
Cũng từ đó, nhiều hộ đã có thêm nghề kinh doanh, buôn bán, nạn chặt phárừng, đốt rẫy làm nương, hủ tục lạc hậu cũng bớt đi và quan trọng là đời sốngnhân dân dần được cải thiện. Hàng hóa, nhu yếu phẩm, ấn phẩm văn hóa xuất hiệnngày một nhiều.
Việc thăm thân, nhu cầu đi lại của người dân trở nên dễ dàng hơn trước.Đường giao thông còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng,củng cố, phát triển hệ thống chính trị các cấp của huyện.
Ông Sừng Sừng Khai, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Sín Thầu “khoe” với chúngtôi: Qua bao năm mong đợi, trông ngóng, cuối cùng đường giao thông cũng đến đượcxã ngã ba biên giới này. Trước đây, mỗi khi cần mua nguyên vật liệu làm nhà, muaphân bón, đồ dùng sinh hoạt gia đình... bà con phải sang nước bạn Trung Quốc.Nay đường lớn đã mở, bà con mua sắm xe máy về chợ huyện sắm sửa đồ dùng, tìnhhình an ninh trên tuyến biên giới được kiểm soát tốt hơn.
Mấy chục năm phá núi, mở đường trên núi rừng Tây Bắc, Giám đốc Sở Giaothông vận tải Điện Biên Nguyễn Đình Giang tâm sự, phải chia gần 4.900km đườngtrên tổng cộng 588 tuyến giao thông Điện Biên thành hai loại, đường “hai mùa” vàcó đến 40% đường chỉ đi lại được vào mùa khô.
Bởi đặc thù địa hình đồi núi, các tuyến giao thông nông thôn trên này chấtlượng đều thấp, chủ yếu là đường đất, công trình tạm. Vào mùa mưa, hệ số an toàngiao thông thấp, nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông rất cao khiến các phương tiệnkhông dám mạo hiểm.
Điện Biên có tất cả 360km quốc lộ chia thành 3 tuyến chính quốc lộ 6, quốclộ 279 và quốc lộ 12. Trong đó, số đường liên xã ôtô đi được chỉ là 288 tuyến.Còn lại là đường dân sinh phường, thôn, bản, đường mòn chỉ dành cho ngựa thồ vàngười đi bộ.
Giao thông hỗ trợ an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế
Riêng tuyến vành đai biên giới phía Bắc, nối từ trung tâm thành phố ĐiệnBiên đến tận cửa khẩu A Pa Chải đi qua các chặng Na Pheo-Si Sa Phìn 47km; SiSa Phìn-Mường Nhé 172km và chặng Mường Nhé-Pắc Ma-A Pa Chải 80km.
Riêng đoạn Si Sa Phìn-Mường Nhé, hiện được Sở Giao thông vận tải ĐiệnBiên tập trung tối đa lực lượng triển khai thực hiện dự án nâng cấp, điều chỉnhkết cấu mặt đường và cải tạo các đường cong bán kính nhỏ cho phù hợp với mật độtham gia giao thông thực tế đang liên tục gia tăng.
Lý do phải ưu tiên tập trung vốn để hoàn thiện nhanh dự án này, theo ông,đây là chặng quan trọng nhất trên toàn tuyến vành đai biên giới phía Bắc - cungđường có ý nghĩa đặc biệt về mặt chiến lược trong việc thực hiện nhiệm vụ đảmbảo quốc phòng - an ninh biên giới.
Theo ông Giang, năm 2011, Bộ Giao thông Vận tải đã bố trí vốn 41 tỷ đồng.Tỉnh Điện Biên đã có văn bản đề nghị Chính phủ tiếp tục bố trí vốn cho dự ánbằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ (có thể xin cho tạm ứng kế hoạch năm 2012)với mức 200 tỷ đồng để gấp rút hoàn tất dự án, đảm bảo thực hiện nhiệm vụ chínhtrị của địa phương.
Tuyến đường vành đai biên giới phía Bắc được hoàn thiện, nâng cấp, sẽ chắpnối được với hệ thống đường dân sinh hình thành mạng lưới giao thông đồng bộ,khép kín, liên hoàn tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các nhiệm vụ đảmbảo an ninh quốc phòng.
Mặt khác, đây cũng là tuyến đường nối liền thông thương ra cửa khẩu A PaChải-Long Phú, là cơ hội để phát triển kinh tế cửa khẩu, nâng cao đời sốngnhân dân khu vực biên giới, huyện Mường Nhé và cả tỉnh Điện Biên./.