Với mục đích tạo sự hấp dẫn để thu hút người lao động tham gia bảo hiểm xã hội, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) được xây dựng theo hướng mở rộng đối tượng tham gia và gia tăng quyền, lợi ích cho người lao động đang làm việc và người hưởng lương hưu.
Đây là thông tin được đưa ra tại buổi họp báo do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tổ chức chiều 16/3, tại Hà Nội.
Mở rộng thêm đối tượng
Bên cạnh tầng bảo hiểm xã hội cơ bản (bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện), tầng bảo hiểm hưu trí được dự thảo bổ sung để hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng. Dự thảo cũng bổ sung quy định về liên kết giữa tầng trợ cấp hưu trí xã hội với tầng bảo hiểm xã hội cơ bản nhằm mở rộng đối tượng thụ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) quy định đối tượng công dân Việt Nam từ đủ 80 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng khác thì sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo. Quy định này kỳ vọng sẽ giúp tăng độ bao phủ của bảo hiểm xã hội để dần hướng đến mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân.
Việc giao Chính phủ quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội cũng giúp linh hoạt, phù hợp hơn với tình hình, xu hướng phát triển của đất nước. Khi đời sống kinh tế-xã hội chung của đất nước được nâng lên, người dân sẽ có được sự thụ hưởng tốt hơn các chính sách an sinh xã hội từ Nhà nước.
Đặc biệt, dự thảo quy định người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hàng tháng (thấp nhất bằng với mức trợ cấp hưu trí xã hội) từ Quỹ bảo hiểm xã hội cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Số tiền được hưởng tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội của họ đồng thời trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng thì được hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đảm bảo. Điều này sẽ giúp người lao động có thêm lựa chọn về chính sách an sinh khi đến tuổi về hưu.
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) cũng tiếp tục mở rộng thêm chủ hộ kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương và người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt (người lao động làm việc không trọn thời gian) là đối tượng tham gia và thụ hưởng 5 chế độ của bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Người lao động nhận lương hưu. (Ảnh: PV/Vietnam+) Ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) cho biết việc bổ sung các đối tượng trên là nhằm đảm bảo phù hợp với những quy định mới của Bộ luật Lao động đồng thời gia tăng quyền lợi khi các nhóm đối tượng tham gia và gia tăng diện bao phủ của bảo hiểm xã hội.
Bổ sung thêm quyền lợi hấp dẫn
Điểm nổi bật của dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) là việc bổ sung thêm nhiều quyền, lợi ích cho người lao động so với luật hiện hành. Điển hình là việc giảm điều kiện số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.
Theo ông Nguyễn Duy Cường, quy định này nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn (45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc những người tham gia không liên tục dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội cũng được hưởng lương hưu hàng tháng.
[Tham gia BHXH tối thiểu giảm còn 15 năm: Đóng ít đi kèm lương hưu thấp]
“Như vậy, những trường hợp này trước đây không được hưởng lương hưu nay sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng, định kỳ mức lương hưu sẽ được Nhà nước điều chỉnh đồng thời trong thời gian hưởng lương hưu sẽ được quỹ bảo hiểm xã hội mua bảo hiểm y tế,” ông Nguyễn Duy Cường cho hay.
Việc sửa đổi này góp phần hướng tới mục tiêu mở rộng diện bao phủ đối tượng thụ hưởng bảo hiểm xã hội của Nghị quyết số 28-NQ/TW để ngày càng có thêm nhiều người hơn được hưởng lương hưu đồng thời cũng khuyến khích người lao động bảo lưu, tiếp tục tham gia đóng góp bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu hằng tháng thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần.
Việc điều chỉnh này cũng phù hợp với kinh nghiệm quốc tế, xu hướng nhiều quốc gia trước đây cũng quy định thời gian đóng tối thiểu 20 năm để được hưởng lương hưu thì hiện nay các quốc gia này đều đã có điều chỉnh giảm.
Dự thảo cũng đã bổ sung quy định về tính tỷ lệ hưởng lương hưu đối với những người có dưới 20 năm đóng phù hợp với sửa đổi điều kiện hưởng lương hưu và việc ký kết, tham gia các điều ước quốc tế.
Đối với việc tăng thêm sức hấp hẫn của bảo hiểm xã hội tự nguyện, dự thảo luật quy định người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi sinh con có cơ hội được hưởng trợ cấp thai sản. Đặc biệt, nguồn kinh phí chi trả sẽ do ngân sách Nhà nước đảm bảo và người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện không phải đóng thêm so với quy định hiện hành.
“Đây được cho là giải pháp để đa dạng, linh hoạt các chế độ bảo hiểm xã hội, tăng tính hấp dẫn của chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, nhằm thu hút người dân, đặc biệt là nhóm lao động trẻ tuổi tham gia bảo hiểm xã hộitự nguyện,” ông Nguyễn Duy Cường cho hay.
Theo luật hiện hành, nhóm đối tượng người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn mới chỉ được hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất. Dự thảo luật cũng bổ sung quyền lợi hưởng các chế độ ốm đau, thai sản đối với nhóm đối tượng này. Nếu như luật được thông qua sẽ có khoảng 100.000 người được hưởng lợi trực tiếp từ quy định này./.
