Luyện thép tại nhà máy thép ở Tangshan, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. (Nguồn: AFP/TTXVN)
Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 18/1 đã ra phán quyết thứ tư và là phán quyết cuối cùng về vụ bất đồng kéo dài từ năm 2009 giữa Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc liên quan đến ốc vít, đai ốc và bulông, với phần thắng thuộc về Trung Quốc - nước có thể yêu cầu bồi thường hay đòi trừng phạt thương mại đối với EU.
Trung Quốc lần đầu đưa vụ tranh chấp lên WTO phân giải vào tháng 7/2009, sau khi EU áp đặt các mức thuế cao đối với sản phẩm móc sắt và thép nhập khẩu từ Trung Quốc.
Lập luận rằng tình trạng bán phá giá đang diễn ra, EU hồi tháng 1/2009 đã áp các mức thuế từ 26,5-85% lên đinh vít, đai ốc, bulông và gioăng bằng sắt hoặc thép của Trung Quốc.
Bộ Thương mại Trung Quốc trong tuyên bố ngày 18/1 đã nói biện pháp trên đã gây tác động bất lợi cho hoạt động xuất khẩu các sản phẩm kể trên của Trung Quốc và đã khiến cho khoảng 100.000 người lao động tại hàng nghìn cơ sở sản xuất móc sắt ở Trung Quốc mất việc làm.
Trung Quốc chưa bao giờ yêu cầu WTO áp đặt trừng phạt các đối tác thương mại kể từ khi nước này gia nhập tổ chức thương mại toàn cầu vào năm 2001, nhưng kết quả vụ tranh chấp kéo dài 7 năm qua sẽ mở đường cho việc Bắc Kinh yêu cầu EU phải bồi thường thiệt hại.
Theo quy định của WTO, các nước được phép áp đặt thuế chống bán phá giá để ngăn chặn một nước cố tình phá hoại đối thủ nước ngoài của mình bằng cách đưa ra mức giá rẻ hơn giá thực tế của sản phẩm. Tuy nhiên trong vụ kiện này, Trung Quốc cho rằng EU đã không áp dụng các quy định một cách chính xác.
Năm 2010, một ủy ban của WTO đã phán quyết rằng EU đã hành động không thống nhất trong các tính toán về thuế chống bán phá giá và quyết định này vẫn được bảo lưu khi EU kháng cáo vào năm 2011.
Tuy nhiên, vụ việc không kết thúc ở đó. Trung Quốc không đồng ý với tuyên bố của EU vào tháng 10/2012 rằng khối này đã điều chỉnh các biện pháp cho phù hợp với phán quyết của WTO.
Ủy ban của EU vào tháng 8/2015 đã ra phán quyết ủng hộ Trung Quốc, nói rằng EU đã không có những sửa đổi và ngày 18/1, cơ quan phúc thẩm của WTO đã bác đơn kháng cáo của EU.
Tuyên bố của WTO nêu rõ EU phải tuân thủ phán quyết trên và dỡ bỏ các mức thuế trái quy định nếu không Trung Quốc có quyền áp dụng các biện pháp mạnh hơn theo cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO.
Tuyên bố này có thể đang đề cập đến quyền yêu cầu bồi thường. WTO hy vọng tranh chấp về móc sắt có thể sớm được giải quyết để hai bên có thể khôi phục hoạt động thương mại với các sản phẩm liên quan.
Xuất khẩu của Trung Quốc vào thị trường EU các sản phẩm mà hai bên đang bất đồng đạt giá trị cao nhất là khoảng 1 tỷ USD vào năm 2008 nhưng đã giảm xuống mức trung bình khoảng 200 triệu USD, sau khi EU áp các mức thuế trừng phạt nhằm vào các sản phẩm này./.
