Tiêm vaccine phòng bệnh cho trẻ. (Ảnh: Tuấn Đức/TTXVN) Thời gian gần đây, việc cung ứng vaccine trong Chương trình tiêm chủng mở rộng đã bị ảnh hưởng do nhiều nguyên nhân như dịch COVID-19 hay việc thay đổi các chương trình trong phân bổ ngân sách Nhà nước dẫn đến gián đoạn cung ứng, thiếu vaccine cục bộ tại một số địa phương.
Trả lời báo chí về tình trạng thiếu vaccine trong tiêm chủng mở rộng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết Bộ Y tế đang rất cố gắng và khẳng định không đẩy trách nhiệm xuống địa phương.
"Sẽ đi từ các Nghị quyết của Quốc hội"
Hiện nay, trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, vaccine nhập khẩu 5 trong 1 bị thiếu trên toàn quốc từ tháng Hai. Nguyên nhân là bởi do năm 2022 đã tiến hành các thủ tục đấu thầu mua sắm vaccine theo quy định tuy nhiên đã không có nhà thầu nào tham gia.
Giải đáp những thắc mắc trước tình trạng thiếu vaccine trong tiêm chủng mở rộng, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết năm 2023, do Chương trình mục tiêu y tế-dân số chuyển thành chương trình chi thường xuyên của các địa phương nên theo quy định Luật Đầu tư công, Bộ Y tế không được phân bổ ngân sách Nhà nước để mua vaccine. Tuy nhiên, với trách nhiệm của ngành, Bộ Y tế rất mong muốn được tiếp tục thực hiện nhiệm vụ này để đảm bảo tiêm chủng trên toàn quốc.
[GAVI: Tỷ lệ tiêm chủng ở trẻ em bắt đầu phục hồi sau đại dịch COVID-19]
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho hay Bộ Y tế đã làm việc với Ủy ban Xã hội và đã được đoàn giám sát của Quốc hội thống nhất đồng ý đưa nội dung về việc tiếp tục bố trí ngân sách Trung ương để thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng đảm bảo một cách hiệu quả thống nhất trên toàn quốc vào dự thảo nghị quyết trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội liên quan đến phòng chống dịch COVID-19, y tế dự phòng và y tế cơ sở.
"Chúng ta phải đi từ các Nghị quyết của Quốc hội. Với nghị quyết này của Quốc hội, chắc chắn việc triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng năm nay và những năm sau không bị vướng," bà Lan nói.
Bộ Y tế cũng báo cáo Chính phủ và Thủ tướng đã giao Bộ Tài Chính xây dựng dự thảo nghị quyết của Chính phủ bổ sung kinh phí từ nguồn ngân sách dự phòng năm 2023 cho Bộ Y tế để mua vaccine tiêm chủng mở rộng, triển khai trên toàn quốc. Đến nay, dự thảo đã xin ý kiến các thành viên chính phủ và dự kiến ban hành trong thời gian tới.
"Có thông tin cho rằng Bộ Y tế đùn đẩy xuống địa phương, rồi căn bệnh 'sợ trách nhiệm.' Điều này là không có. Tất cả những việc chúng ta làm là thực hiện theo quy định. Với trách nhiệm của mình, chúng tôi đã rất cố gắng," Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định.
Sẽ có trên 200.000 liều vaccine 5 trong 1
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, để triển khai nhanh chóng việc tiêm vaccine cho trẻ, Bộ Y tế đã phối hợp với 63 tỉnh, thành phố rà soát số lượng, nhu cầu vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng để phân bổ phù hợp.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN) Qua rà soát nguồn vaccine chuyển từ năm 2022 sang, Bộ Y tế khẳng định chỉ thiếu vaccine "5 trong 1" từ cuối tháng 2 đến nay (vaccine phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm màng não mủ/viêm phổi do vi khuẩn HiB và viêm gan B). Đây là vaccine nhập khẩu, do năm 2022 tiến hành các thủ tục đấu thầu, mua sắm theo quy định nhưng không có nhà thầu tham gia nên có tình trạng thiếu.
Đề cập đến việc cung ứng vaccine, Giáo sư Phan Trọng Lân - Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết trong chương trình tiêm chủng mở rộng có 10 loại vaccine được sử dụng. Trong đó, đa phần các vaccine sản xuất trong nước đáp ứng đến tháng 7,8 do được gối đầu của năm 2022. Vaccine 5 trong 1 là vaccine nhập khẩu, là một trong những vaccine tiêm đạt tỷ lệ cao nhất so với các vaccine khác trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Ước tính khoảng trên 200.000 trẻ em chưa được tiêm.
Trong các loại vaccine tiêm chủng mở rộng sản xuất trong nước, hiện nay có vaccine DPT (bạch hầu, ho gà, uốn ván). Với các bệnh bạch hầu, ho gà, Bộ Y tế đã yêu các địa phương tăng cường các biện pháp giám sát.
"Chúng tôi cũng có thông tin hiện nhà sản xuất có bao nhiêu vaccine DPT trong kho và sẵn sàng cung ứng cho tiêm chủng mở rộng khi có các quyết định của các cấp có thẩm quyền. Còn các vaccine khác cơ bản và hiện vẫn tiêm bình thường ở các trạm y tế xã," Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho hay.
Liên quan đến vaccine 5 trong 1, Bộ trưởng Bộ Y tế thông tin để chủ động cho việc triển khai chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Y tế vẫn tiếp tục mua vaccine. Hiện đơn vị này đã giao các đơn vị liên quan xây dựng xong các phương án giá; Bộ đã thành lập 2 tổ thẩm định giá gửi sang Bộ Tài chính để thẩm định sớm theo quy định. Đây là căn cứ đặt hàng đối với vaccine đặt hàng; vaccine phải đàm phán giá, Bộ Y tế cũng đã giao các đơn vị triển khai theo quy định.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan chia sẻ: "Từ nay đến lúc mua được vaccine theo ngân sách Trung ương, làm thế nào để đảm bảo vaccine tiêm cho trẻ là việc chúng tôi rất đau đáu. Bộ Y tế cùng các đơn vị đã làm việc với các đối tác để có nguồn hỗ trợ cho Việt Nam."
Theo bà Lan, tới nay Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khu vực Tây Thái Bình Dương, WHO tại Việt Nam, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc đã thống nhất sẽ hỗ trợ khẩn cấp cho Việt Nam trên 200.000 liều vaccine 5 trong 1 để tiêm cho trẻ. Ngoài ra, còn có hơn 65.000 liều vaccine 5 trong 1 từ nguồn tài trợ trong nước. Số vaccine này đảm bảo để tiêm cho trẻ em thuộc nhóm phải tiêm vaccine 5 trong 1. Các đơn vị của Bộ Y tế hiện đang hoàn tất các thủ tục để sớm tiếp nhận nguồn viện trợ.
Cùng với đó, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã có hướng dẫn tiêm bù đầy đủ, đặc biệt chú trọng "vùng lõm" để có vaccine là tiêm ngay, đặc biệt là các huyện miền núi, bởi đây là nơi trẻ khó tiếp cận được với nguồn vaccine 5 trong 1 dịch vụ./.
