Ngày 26/5, Chương trình Môi trường của Liên hợp quốc (UNEP) đã kêu gọi cácnước tách biệt tỷ lệ tiêu dùng các nguồn tài nguyên thiên nhiên khỏi tốc độ tăngtrưởng kinh tế.
Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc và Giám đốc điều hành UNEP Achim Steinernhấn mạnh tiến trình tách biệt tiêu dùng tài nguyên với tăng trưởng phải đượctriển khai trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, xã hội và môi trường. Tốc độ táchbiệt này đã và đang diễn ra, nhưng không đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu xã hội côngbằng và bền vững.
Nghiên cứu của UNEP công bố nhân phát động Tuần lễ Xanh ở Brussels (Bỉ),cho thấy trong khi nhiều nước châu Âu có sự tách biệt giữa tỷ lệ tiêu thụ tàinguyên thiên nhiên với tốc độ tăng trưởng kinh tế thì ở nhiều nước châu Âu khácvẫn chưa phân biệt được sự khác nhau giữa nhân tố phát triển và nhân tố dân số.
Tỷ lệ trung bình tiêu thụ các nguồn tài nguyên thiên nhiên theo đầu người(tỷ lệ chuyển hoá) ở châu Âu là 13 tấn/người/ năm, nhưng ở nhiều nước như PhầnLan, tỷ lệ này lại lên tới 20 tấn/người/năm, cao hơn 6 tấn/người so với tỷ lệchuyển hoá ở Đức hoặc Áo với cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tại nhiềunước khác như Ba Lan và Hungary, tỷ lệ chuyển hoá rất cao trong khi thu nhậpbình quân theo đầu người rất thấp.
Nghiên cứu của UNEP nhấn mạnh Liên minh châu Âu đang phải đối mặt vớithách thức lớn khi thực hiện chiến lược sử dụng bền vững nguồn tài nguyên thiênnhiên trong chương trình hành động của UNEP. Thách thức này cũng là thách thứcchung toàn cầu.
Các nước công nghiệp phát triển có mật độ dân số cao thường có tỷ lệchuyển hoá thấp (13 tấn/ người/năm), nhưng các nước có mật độ dân số thấp nhưPhần Lan, Mỹ và Australia lại có tỷ lệ chuyển hoá cao, thậm chí gấp hơn hai lần.Tỷ lệ chuyển hoá ở Anh là 10 tấn/người/năm, nhưng tỷ lệ này ở Bỉ lên tới 16 tấn/người/ năm.
Cùng với sự gia tăng dân số và nền kinh tế thịnh vượng, đặc biệt ở cácnước đang phát triển, nguy cơ tiêu dùng tài nguyên thiên nhiên sẽ tăng vọt vượtxa nguồn tài nguyên mà Trái Đất có thể cung cấp. Việc thế giới đang đối mặt vớinguy cơ cạn kiệt các nguồn tài nguyên rẻ, chất lượng cao đòi hỏi nhân loại phảinhanh chóng tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn tài nguyên cao hơn tốc độ tăngtrưởng kinh tế. Đô thị hoá có thể góp phần đáp ứng mục tiêu này vì các đô thịcho phép cung cấp dịch vụ hiệu quả hơn và giảm bớt chi phí sản xuất.
Nghiên cứu của UNEP dự báo ba kịch bản để các nước phát triển và đang pháttriển cùng hành động từ nay đến năm 2050 nhằm tách biệt tiêu dùng tài nguyên vàtăng trưởng kinh tế. Kịch bản đầu tiên là ổn định tỷ lệ chuyển hoá của các nướcphát triển, còn các nước đang phát triển phải tăng chế độ chuyển hoá để quânbình.
Theo kịch bản này, vào năm 2050, nhân loại sẽ tiêu thụ tới 140 tỷ tấn tàinguyên thiên nhiên cơ bản, gấp 3 lần so với hiện nay và điều này sẽ đưa thế giớitới một tương lai không bền vững và nguy hiểm.
Kịch bản thứ 2 là giảm nhẹ tỷ lệ chuyển hoá ở các nước phát triển, còn cácnước đang phát triển tiếp tục tăng tỷ lệ này để quân bình. Theo kịch bản trên,nhu cầu tiêu dùng 4 loại tài nguyên thiên nhiên căn bản như nhiên liệu hoáthạch, quặng, khoáng sản và nhiên liệu truyền thống sẽ lên tới 70 tỷ tấn vào năm2050 . Khí thải gây hiệu ứng nhà kính theo đầu người sẽ tăng 50% và tổng lượngkhí thải CO2 sẽ tăng gấp đôi mức hiện nay, đẩy nhanh tình trạng biến đổi khíhậu.
Kịch bản thứ 3 là giảm mạnh tỷ lệ chuyển hóa ở các nước phát triển và điềuchỉnh tỷ lệ này ở những nước đang phát triển để quân bình nhằm giảm tổng nhu cầutài nguyên thiên nhiên toàn cầu xuống mức 50 tỷ tấn vào năm 2050, bằng mức củanăm 2000. Như vậy, tổng lượng khí thải toàn cầu sẽ giảm xuống bằng mức của năm2000. Đây là kịch bản tốt nhất để cứu nhân loại, tuy nhiên, giới chuyên gia nhậnđịnh không dễ thực hiện./.
Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc và Giám đốc điều hành UNEP Achim Steinernhấn mạnh tiến trình tách biệt tiêu dùng tài nguyên với tăng trưởng phải đượctriển khai trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, xã hội và môi trường. Tốc độ táchbiệt này đã và đang diễn ra, nhưng không đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu xã hội côngbằng và bền vững.
Nghiên cứu của UNEP công bố nhân phát động Tuần lễ Xanh ở Brussels (Bỉ),cho thấy trong khi nhiều nước châu Âu có sự tách biệt giữa tỷ lệ tiêu thụ tàinguyên thiên nhiên với tốc độ tăng trưởng kinh tế thì ở nhiều nước châu Âu khácvẫn chưa phân biệt được sự khác nhau giữa nhân tố phát triển và nhân tố dân số.
Tỷ lệ trung bình tiêu thụ các nguồn tài nguyên thiên nhiên theo đầu người(tỷ lệ chuyển hoá) ở châu Âu là 13 tấn/người/ năm, nhưng ở nhiều nước như PhầnLan, tỷ lệ này lại lên tới 20 tấn/người/năm, cao hơn 6 tấn/người so với tỷ lệchuyển hoá ở Đức hoặc Áo với cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tại nhiềunước khác như Ba Lan và Hungary, tỷ lệ chuyển hoá rất cao trong khi thu nhậpbình quân theo đầu người rất thấp.
Nghiên cứu của UNEP nhấn mạnh Liên minh châu Âu đang phải đối mặt vớithách thức lớn khi thực hiện chiến lược sử dụng bền vững nguồn tài nguyên thiênnhiên trong chương trình hành động của UNEP. Thách thức này cũng là thách thứcchung toàn cầu.
Các nước công nghiệp phát triển có mật độ dân số cao thường có tỷ lệchuyển hoá thấp (13 tấn/ người/năm), nhưng các nước có mật độ dân số thấp nhưPhần Lan, Mỹ và Australia lại có tỷ lệ chuyển hoá cao, thậm chí gấp hơn hai lần.Tỷ lệ chuyển hoá ở Anh là 10 tấn/người/năm, nhưng tỷ lệ này ở Bỉ lên tới 16 tấn/người/ năm.
Cùng với sự gia tăng dân số và nền kinh tế thịnh vượng, đặc biệt ở cácnước đang phát triển, nguy cơ tiêu dùng tài nguyên thiên nhiên sẽ tăng vọt vượtxa nguồn tài nguyên mà Trái Đất có thể cung cấp. Việc thế giới đang đối mặt vớinguy cơ cạn kiệt các nguồn tài nguyên rẻ, chất lượng cao đòi hỏi nhân loại phảinhanh chóng tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn tài nguyên cao hơn tốc độ tăngtrưởng kinh tế. Đô thị hoá có thể góp phần đáp ứng mục tiêu này vì các đô thịcho phép cung cấp dịch vụ hiệu quả hơn và giảm bớt chi phí sản xuất.
Nghiên cứu của UNEP dự báo ba kịch bản để các nước phát triển và đang pháttriển cùng hành động từ nay đến năm 2050 nhằm tách biệt tiêu dùng tài nguyên vàtăng trưởng kinh tế. Kịch bản đầu tiên là ổn định tỷ lệ chuyển hoá của các nướcphát triển, còn các nước đang phát triển phải tăng chế độ chuyển hoá để quânbình.
Theo kịch bản này, vào năm 2050, nhân loại sẽ tiêu thụ tới 140 tỷ tấn tàinguyên thiên nhiên cơ bản, gấp 3 lần so với hiện nay và điều này sẽ đưa thế giớitới một tương lai không bền vững và nguy hiểm.
Kịch bản thứ 2 là giảm nhẹ tỷ lệ chuyển hoá ở các nước phát triển, còn cácnước đang phát triển tiếp tục tăng tỷ lệ này để quân bình. Theo kịch bản trên,nhu cầu tiêu dùng 4 loại tài nguyên thiên nhiên căn bản như nhiên liệu hoáthạch, quặng, khoáng sản và nhiên liệu truyền thống sẽ lên tới 70 tỷ tấn vào năm2050 . Khí thải gây hiệu ứng nhà kính theo đầu người sẽ tăng 50% và tổng lượngkhí thải CO2 sẽ tăng gấp đôi mức hiện nay, đẩy nhanh tình trạng biến đổi khíhậu.
Kịch bản thứ 3 là giảm mạnh tỷ lệ chuyển hóa ở các nước phát triển và điềuchỉnh tỷ lệ này ở những nước đang phát triển để quân bình nhằm giảm tổng nhu cầutài nguyên thiên nhiên toàn cầu xuống mức 50 tỷ tấn vào năm 2050, bằng mức củanăm 2000. Như vậy, tổng lượng khí thải toàn cầu sẽ giảm xuống bằng mức của năm2000. Đây là kịch bản tốt nhất để cứu nhân loại, tuy nhiên, giới chuyên gia nhậnđịnh không dễ thực hiện./.
(TTXVN/Vietnam+)
