Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, sau 2 ngày làm việc, Hội đồng Bộ trưởng Thủy sản Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được thỏa thuận về cơ hội khai thác hải sản năm 2026 tại Đại Tây Dương, Biển Bắc, Địa Trung Hải, Biển Đen và một số vùng biển liên quan, đồng thời thống nhất định hướng quản lý đối với một số nguồn lợi thủy sản cho các năm 2027 và 2028.
Thỏa thuận này được đánh giá là bước đi quan trọng nhằm bảo đảm sự ổn định cho hoạt động đánh bắt, đồng thời củng cố mục tiêu phát triển bền vững của ngành thủy hải sản châu Âu.
Trọng tâm của thỏa thuận là việc xác lập các mức sản lượng khai thác cho phép, hay còn gọi là tổng hạn ngạch đánh bắt (TAC), cùng với giới hạn cường độ khai thác đối với những loài hải sản thương mại chủ chốt.
Cường độ khai thác được xác định dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm quy mô tàu cá, công suất động cơ và số ngày tàu tham gia hoạt động đánh bắt trên biển.
Phát biểu sau khi đạt được đồng thuận, với tư cách Chủ tịch luân phiên Hội đồng Liên minh châu Âu (EU), Bộ trưởng Lương thực, Nông nghiệp và Thủy sản Đan Mạch Jacob Jensen khẳng định thỏa thuận là kết quả của sự thỏa hiệp có trách nhiệm, nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các quốc gia thành viên.
Theo ông, quyết định lần này không chỉ mang lại sự chắc chắn cần thiết cho ngư dân về cơ hội khai thác trong năm 2026, mà còn hài hòa giữa các khuyến nghị khoa học, yêu cầu bảo vệ những nguồn lợi dễ bị tổn thương và mục tiêu bảo đảm tương lai bền vững cho ngành hải sản EU.
Các nguồn lợi hải sản được đề cập trong thỏa thuận bao gồm những loài do EU trực tiếp quản lý, các nguồn lợi được quản lý chung với các quốc gia láng giềng ngoài khối, cũng như các loài thuộc phạm vi điều chỉnh của các tổ chức quản lý hải sản khu vực.
Trong bối cảnh Vương quốc Anh rời khỏi EU, những nguồn lợi hải sản do EU và Anh cùng khai thác được xem là tài nguyên chung theo luật pháp quốc tế. Trên cơ sở Thỏa thuận Thương mại và Hợp tác EU-Anh, hai bên tiến hành tham vấn hằng năm nhằm thống nhất các giới hạn đánh bắt và biện pháp quản lý liên quan.
Các cuộc đàm phán này đã thành công và kết quả đạt được đã được tích hợp đầy đủ vào khuôn khổ quản lý chung đối với Đại Tây Dương và Biển Bắc. Bên cạnh đó, các cuộc tham vấn 3 bên giữa EU, Anh và Na Uy về các nguồn lợi chung cũng đạt tiến triển tích cực và được đưa vào thỏa thuận tổng thể của Hội đồng.
Đối với khu vực Đại Tây Dương và Biển Bắc, Hội đồng đã thống nhất 24 hạn ngạch đánh bắt do EU tự quản lý. Trên cơ sở đánh giá khoa học cho thấy tình trạng một số nguồn lợi được cải thiện, các Bộ trưởng đồng ý tăng hạn ngạch đối với cá bơn tại Vịnh Biscay phía Nam, vùng biển Bồ Đào Nha và Azores, cũng như khu vực quanh Madeira và quần đảo Canary.
Hạn ngạch khai thác tôm hùm Na Uy tại vịnh Biscay, trừ khu vực phía Nam, cũng được điều chỉnh tăng đáng kể.
Ngược lại, nhằm bảo vệ các nguồn lợi đang chịu áp lực khai thác, Hội đồng quyết định giảm hạn ngạch đối với một số loài, trong đó có cá bơn lưỡi trâu thông thường tại Kattegat, Biển Baltic và một phần vịnh Biscay; cá ngừ thu ngựa tại vùng biển Bồ Đào Nha; cá tuyết, tôm hùm Na Uy và cá mặt quỷ tại các khu vực thuộc vịnh Biscay, Bồ Đào Nha, Azores, Madeira và Canary.
Đối với những nguồn lợi vẫn đang trong quá trình tham vấn quốc tế, EU thống nhất áp dụng các biện pháp tạm thời.
Cụ thể, trong khi các cuộc đàm phán giữa các quốc gia ven biển Đông Bắc Đại Tây Dương về cá thu chưa hoàn tất, giới hạn khai thác tạm thời sẽ được áp dụng cho 6 tháng đầu năm 2026 trên cơ sở khuyến nghị khoa học và đặc thù mùa vụ của nghề cá này.
Các nguồn lợi chung giữa EU và Na Uy cũng được áp dụng hạn ngạch tạm thời trong thời gian chờ hoàn tất các thủ tục pháp lý cần thiết.
Tại khu vực Địa Trung Hải và Biển Đen, Hội đồng nhất trí duy trì cường độ khai thác của năm 2025 đối với đội tàu lưới kéo hoạt động tại Tây Địa Trung Hải, bao gồm vùng biển của Tây Ban Nha, Pháp và Italy.
Đồng thời, cơ chế bồi thường tiếp tục được áp dụng với những điều chỉnh phù hợp nhằm giảm thiểu tác động kinh tế-xã hội trong ngắn hạn, khuyến khích ngư dân chuyển sang các phương thức khai thác chọn lọc và thân thiện hơn với môi trường.
Hội đồng cũng quyết định giữ nguyên hạn ngạch đánh bắt đối với tôm xanh và tôm đỏ tại các khu vực liên quan, cũng như đối với tôm đỏ khổng lồ tại vùng biển Italy-Pháp.
Riêng tại Biển Đen, hạn ngạch đối với cá bơn đen được điều chỉnh giảm nhẹ so với năm 2025, đồng thời tiếp tục duy trì thời gian cấm đánh bắt từ ngày 15/4 đến ngày 15/6 hằng năm. Đối với cá trích, các biện pháp quản lý được giữ ổn định như năm trước.
Theo lộ trình, sau khi hoàn tất việc rà soát pháp lý và ngôn ngữ, Hội đồng sẽ chính thức thông qua các quy định tại phiên họp sắp tới. Các văn bản này sẽ được công bố trên Công báo của EU, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Thỏa thuận được xây dựng trên cơ sở các đề xuất của Ủy ban châu Âu, đồng thời bám sát những khuyến nghị khoa học mới nhất của Hội đồng Quốc tế về Khai thác Biển và Ủy ban Khoa học, Kỹ thuật và Kinh tế về Thủy sản, qua đó tiếp tục khẳng định mục tiêu bảo đảm sự bền vững về sinh thái, kinh tế và xã hội cho ngành hải sản EU trong dài hạn./.
FAO: Bước tiến tích cực trong giảm khai thác thủy sản ở Địa Trung Hải, Biển Đen
Nuôi trồng thủy sản đang trở thành lĩnh vực phát triển nhanh nhất, đóng vai trò ngày càng quan trọng đối với an ninh lương thực và sinh kế của cộng đồng ven biển.
