Say mê với việc trồng hoa, cây cảnh tự nhỏ, nhất là đối với các giống hoa hồng quý, anh Nguyễn Văn Tuyên (34 tuổi), xã Xuân Quan, Huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên quyết tâm sưu tầm và bảo tồn giống "hoa hoàng gia” này.
Duy trì giống hoa quý
Những ngày cuối năm, nhu cầu trang trí nhà cửa, sân vườn lên cao, nhà vườn của anh Tuyên khách qua lại đông đúc. Những cây hồng Sapa cổ sum suê hoa được anh Tuyên đặt ngay cổng vườn gây sự chú ý với nhiều người.
Hiện tại, anh Tuyên sở hữu 500 gốc hồng cổ Sapa, trong đó có 10 gốc có giá 45 – 50 triệu đồng.
Cây hồng cổ Sapa có nguồn gốc từ châu Âu, thuộc chi hồng, được một người Pháp mang tới trồng tại Sapa. Cây còn có tên khác là hoa hồng Pháp, thuộc loại cây bụi và có nhiều gai, lá có màu xanh tươi, nhiều hoa, hoa có hai màu chủ yếu là màu tím và màu hồng. Đây được coi là một trong những giống hồng đẹp nhất thế giới, có ý nghĩa tượng trưng cho tình yêu ngọt ngào và lãng mạn.
Anh Tuyên vui thú chơi hoa từ nhỏ. Năm 12 tuổi cùng với một nhóm thanh niên yêu thích trồng hoa lập một Câu lạc bộ vườn hoa, cây cảnh Xuân quan. Câu lạc bộ phát triển hơn và trở thành hợp tác xã. Sau thấy nhiều người từ Hà Nội xuống xin rồi mua, năm 15 tuổi anh Tuyên bắt đầu trồng hoa để bán.
“Trước tôi say mê cây bonsai rồi đến hồng. Chơi hoa dần thành nghề. Hết cấp 2, tôi nghỉ học ở nhà trồng hoa để bán, đến năm 22 tuổi (2003) tôi cưới vợ rồi mở rộng sản xuất thành nhà vườn,” anh Tuyên chia sẻ.
Cách đây 3 năm trong một chuyến đi Sapa chơi, nhìn thấy cây hồng cổ Sapa có hoa đẹp và thơm, anh Tuyên tìm hiểu và bắt đầu sưu tầm loài "hoa hoàng gia” này từ người dân bản địa Sapa. Đến nay, anh Tuyên sở hữu 500 gốc, giá từ 250.000 đến 50 triệu đồng.
Anh Tuyên cho biết: “Hồng cổ Sapa hội tụ nhiều ưu điểm mà hồng ta không có như sai nụ, nhiều hoa, tán rộng, nếu nở hết cỡ có thể to bằng cái bát ăn cơm, cánh hoa đan khít vào nhau rất đẹp, có mùi thơm rất cuốn hút.”
Hồng cổ Sapa thích hợp trồng để trang trí khuôn viên, biệt thự sân vườn hoặc được trồng trong chậu để trang trí ban công, cây trang trí nội thất văn phòng. Những cây hồng cổ Sapa có tuổi đời cao thường có dáng rất đẹp.
Gia đình anh Tuyên có 3 anh em trồng nhiều hoa, nhưng nhiều nhất là nhà vườn của anh với 10.000 mét vuông trồng các loại hoa, cây cảnh khác nhau. Trong đó, hồng các loại có khoảng 1 vạn chậu.
Ngoài hồng cổ Sapa, anh Tuyên còn sưa tầm được khoảng 20 loại giống hồng quý, trong đó có các loại như hồng Văn Khôi, hồng cổ leo Hải Phòng, hồng cổ leo Sơn La…
Với mong muốn duy trì những hoa đẹp, quý, anh Tuyên đặt mục tiêu sưu tầm 200 loại hồng quý cả trong nước và nước ngoài và phấn đấu có được 2 vạn chậu hồng các loại.
“Riêng với hồng cổ Sapa, tôi dự định tới cuối năm sau phải có 3.000 cây chiết cành. Vì vậy nhiều khách hỏi mua cây to tôi chưa bán hết mà giữ để duy trì giống, giờ để kiếm được một cây 'khủng' như thế khó lắm,” anh Tuyên nói.
Dễ trồng nhưng hiếm, đắt
Một trong những điều thắc mắc dẫn đến thôi thúc anh Tuyên sưu tầm giống hồng cổ Sapa là loại hoa này rất dễ trồng mà lại rất hiếm.
“Giống hồng này có sức sống mạnh mẽ, dễ trồng và dễ canh tác, chỉ cần trồng ở nơi thoát nước tốt. Cây này phù hợp với mọi địa hình khí hậu khác nhau và có thể sống ở nhiệt độ dưới -15 độ C,” anh Tuyên chia sẻ.
Cũng theo anh Tuyên, để trồng hồng cổ Sapa không cần kỹ thuật hay công đoạn gì cầu kỳ. Sau khi mầm chính của cây lên cao chừng 20-25cm thì tiến hành bấm ngọn chỉ để lại từ 4 đến 5 cành cấp 1 tỏa đều ra xung quanh tạo thành một khung sườn chính của cây.
“Mỗi lứa hoa xong cần cắt tỉa các lá già và cành tăm để cây trồng giảm được sâu bệnh, có thế đẹp, cây bật nhiều mầm và hoa nở đồng loạt hơn,” anh Tuyên cho biết.
Sau 3 năm trồng và chăm sóc, anh Tuyên rút ra được kinh nghiệm trồng và chăm sóc giống hồng quý này làm sao cho hiệu quả: “Hồng cổ Sapa kháng bệnh rất tốt, khi trồng chỉ cần chỉ cần phun thuốc chống sương và bọ trĩ nhện đỏ. Để cây phát triển bền vững, nên bón cho cây nhiều phân chuồng hoai mục, phân vi sinh và phân lân NPK.”
Hoa đẹp, dễ chăm sóc nên hồng cổ Sapa vốn quý hiếm nay càng được săn đón. Một cây hồng cổ Sapa nhỏ vừa chiết cành giá 250.000 đồng. Một gốc lớn, có từ 10 năm tuổi trở lên, vào dịp Tết Nguyên đán giá lên đến 45 triệu đồng. Vì thế đây là giống hoa “kén khách,” chỉ những gia đình giàu có, có biệt thự sân vườn rộng rãi mới tìm mua.
Giống hoa quý hiếm nên không có đủ để cung ứng cho khách, nhiều người đặt tiền trước, chấp nhận cho tỉa cành để làm tròn cây nhưng anh Tuyên không bán. Với mục đích bảo tồn là trước tiên nên anh giữ để duy trì giống chứ không kinh doanh rộng rãi như các loại hoa khác.
Tuy dễ trồng, nhưng để có được một gốc cổ thì thời gian cũng cần đến 20 năm, nên cây lớn còn rất hiếm, Vì thế, hình thức kinh doanh chủ yếu của anh Tuyên với giống hoa này là bán cành chiết từ cây mẹ./.