Sun Myung Moon, người Hàn Quốc tự nhận là nhân vật cứu thế mới với việc thành lập Giáo hội thống nhất (Unification Church) gây tranh cãi, đồng thời sở hữu một đế chế kinh doanh từ xe hơi tới sushi, đã qua đời ngày 3/9 ở tuổi 92.
Ông Sun Myung Moon nổi tiếng với việc tổ chức những đám cưới tập thể (Nguồn: AFP)
Ông Moon, nhập viện vì viêm phổi biến chứng hơn hai tuần trước, qua đời không lâu trước 2 giờ sáng ở một bệnh viện trong khu trụ sở của giáo hội do ông thành lập tại Gapyeong, đông Seoul. Moon là một nhân vật gây tranh cãi lớn với sự nghiệp kinh doanh và tài chính đầy những khoảng tối từng khiến ông bị bỏ tù ở Mỹ. “Ông ấy là cha chúng tôi và là người truyền tin của Chúa. Thi thể ông ấy được Chúa tạo ra, nên chúng tôi tin ông ấy sẽ sống tới 100 tuổi”, người trợ lý thân cận của ông Moon, Bo Hi Pak, nói với các phóng viên ở Gapyeong. “Giờ ông ấy đã lên thiên đường, tất cả chúng tôi đều rất đau buồn”. Ông Moon đã phải sử dụng các thiết bị duy trì sự sống từ thứ Sáu. Một thông báo từ giáo hội nói thi thể ông Moon sẽ được quàn 13 ngày để mọi người đến viếng trước đám tang vào ngày 15/9, nhưng một người phát ngôn của giáo hội sau đó thông báo lại rằng việc để công chúng vào viếng ông chưa được quyết định. Sinh ra trong một gia đình nông dân tại miền bắc bán đảo Triều Tiên năm 1920, Moon nói ông đã có cảm hứng với hình tượng Chúa Jesus từ năm 15 tuổi. Bị các nhà thờ Tin lành Hàn Quốc từ chối, ông tự thành lập Giáo hội thống nhất vào năm 1954, một năm sau chiến tranh Triều Tiên, và đã xây dựng nó thành một phong trào tôn giáo có quy mô toàn cầu với ba triệu tín đồ trên toàn thế giới. Bị những người chỉ trích nói là một trào lưu tẩy não và bản thân ông đôi khi bị mỉa mai là “Moonies” (Kẻ điên khùng), giáo hội của Moon nổi tiếng với việc tổ chức các đám cưới tập thể, đôi khi lên tới hàng chục nghìn cặp một lúc, cho những người theo đạo tại những sân thể thao do Moon đứng ra làm chủ hôn. Những cặp vợ chồng tín đồ gần như không biết nhau cho tới khi được Moon kết đôi. Họ thường có quốc tịch khác nhau và không thể hiểu tiếng nói của nhau. Khi giáo hội đạt tới đỉnh cao vào những năm 1970 và 1980, Moon còn thông qua đó xây dựng một đế chế kinh doanh trị giá nhiều tỉ USD với các lĩnh vực từ xây dựng, máy móc hạng nặng tới thực phẩm, giáo dục, truyền thông và thậm chí cả một đội bóng đá chuyên nghiệp. Những tài sản truyền thông của giáo hội bao gồm cả tờ báo Mỹ danh tiếng Washington Times và hãng tin lâu đời United Press International. Giáo hội cũng là một nhân vật lớn trong ngành đánh bắt và phân phối thủy sản, cung cấp cho các nhà hàng sushi trên toàn nước Mỹ. Một công ty do giáo hội bảo trợ, Pyeonghwa Motors, còn thành lập một liên doanh sản xuất xe hơi ở CHDCND Triều Tiên vào năm 1999. Năm 1974, Moon từng gặp tổng thống Mỹ khi đó Richard Nixon ở Nhà Trắng và phát biểu hối thúc người dân nước này tha thứ cho ông vì vụ Watergate. Năm 1991, ông sang Triều Tiên gặp nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành để trao đổi về các dự án hợp tác kinh tế và đoàn tụ các gia đình ở hai miền nam-bắc. Giáo lý của Giáo hội thống nhất dựa trên kinh thánh, nhưng với cách giải thích mới. Moon tự coi là người hoàn tất vai trò của Jesus khôi phục tính người và đưa nó tới cảnh giới thanh sạch không tội lỗi.
Một đám cưới tập thể do giáo hội tổ chức (Nguồn: AFP)
Trong tài liệu của giáo hội, ông được nhắc đến với các tên gọi “Đức cha tin cậy” và “nhà tiên tri số một và duy nhất trong lịch sử loài người”. Nhưng vai trò lãnh đạo tôn giáo của ông ít nhiều bị lu mờ vì các vấn đề pháp lý. Chuyển sang Mỹ sống từ năm 1972, ông bị kết tội trốn thuế vào năm 1981, trong một động thái mà những người theo đạo nói là để chống lại ông và buộc ông phải rời Mỹ. Moon bị tuyên có tội và phải ngồi tù 11 tháng. Ông trở lại sống ở Hàn Quốc từ năm 2006, được đưa vào chăm sóc đặc biệt tại một bệnh viện ở Seoul từ giữa tháng 8 và sau đó được chuyển tới khu trụ sở giáo hội ở Gapyeong sau khi các bác sĩ thông báo thận ông đã ngừng hoạt động. Từ thứ Năm, những người đến viếng tang ông sẽ được phép vào cầu nguyện trên bệ thờ có hình ảnh Moon ở Gapyeong, và Pak nói 30.000 người theo đạo đã sang Hàn Quốc từ Nhật Bản. Moon có 14 người con với bà vợ thứ hai, Hak Ja Han. Hyung Jin Moon, người con nhỏ tuổi nhất trong bảy người con trai, lên thay ông làm lãnh tụ giáo hội từ năm 2008 khi ông 28 tuổi./.
Trần Trọng (Vietnam+)
