Mới đây tại huyện Cờ Đỏ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Cần Thơ phối hợp với Ủy ban Nhân dân huyện Cờ Đỏ và Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Vina T&T tổ chức lễ công bố xuất khẩu lô xoài tượng da xanh đầu tiên của thành phố sang thị trường Australia và Hoa Kỳ.
Đây là sự kiện mang tính bước ngoặt có ý nghĩa quan trọng đối với ngành nông nghiệp địa phương, không chỉ mang lại cơ hội kinh tế lớn mà còn giúp thúc đẩy hình ảnh, uy tín quả xoài Cần Thơ trên con đường chinh phục thị trường quốc tế trong thời gian tới.
Tuy nhiên, cơ hội cũng đi kèm thách thức, đòi hỏi các bên liên quan cùng nhau đồng hành để nối tiếp những lô xoài được vượt đại dương sang các thị trường lớn.
Mong ước của nông dân
Thành phố Cần Thơ có tổng diện tích cây ăn quả trên 25.000 ha; trong đó, xoài là loại cây ăn quả có diện tích lớn thứ hai của thành phố. Cờ Đỏ là huyện có diện tích trồng xoài lớn nhất Cần Thơ với trên 2.100ha, trong đó, xoài tượng da xanh trên 1.000 ha.
Xoài là loại cây ăn quả phải thường xuyên giải cứu về giá cả. Vì thế, hai tấn xoài tượng da xanh đầu tiên xuất khẩu "chính ngạch" vào ngày giữa tháng 6 vừa qua là thành quả của sự nổ lực bền bỉ từ các bên liên quan, trong đó phải kể đến sự quyết tâm, kiên trì của người nông dân trực tiếp canh tác xoài.
Nhìn những quả xoài tượng da xanh được doanh nghiệp bọc giấy, đóng thùng cẩn thận đem đến niềm vui rất lớn cho anh Đào Hoàng Tín (xã Thới Hưng) - chủ nhân của những quả xoài tượng da xanh được "xuất ngoại."
Anh Tín chia sẻ, lô xoài tượng da xanh được anh bán cho doanh nghiệp với giá 25.000 đồng/kg, cao hơn giá bán cho thương lái khoảng 10.000 đồng/kg.
Để quả xoài đạt chuẩn xuất khẩu phải chăm sóc kĩ, lựa chọn những quả đẹp, đều, không vết trầy xước và đạt kích cỡ quy định (600gr/trái - 1,1kg/trái). Tuy yêu cầu khắt khe hơn bán "xô" cho thương lái nhưng bù lại giá bán cao và nâng tầm được quả xoài tượng da xanh.
"Chúng tôi kỳ vọng sau lô xoài tượng da xanh được xuất khẩu lần này sẽ có nhiều lô xoài tiếp tục vươn khỏi thị trường nội địa. Từ đó, nâng giá trị quả xoài của Cần Thơ và tăng thu nhập cho người nông dân," anh Tín mong muốn.
Thới Hưng là vùng đất có diện tích trồng xoài lớn nhất huyện Cờ Đỏ với 1.978 ha; đây là loại cây ăn quả chủ lực trên địa bàn xã.
Với diện tích trồng xoài lớn, xã đã vận động người dân thành lập Hợp tác xã nông nghiệp Lộc Hưng với 19 xã viên trồng 22 ha xoài tượng da xanh và 20 ha xoài cát Hòa Lộc.
Theo ông Phan Văn Tây, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Lộc Hưng, trong nhiều năm qua quả xoài của Hợp tác xã hầu hết đều bán cho thương lái địa phương và thương lái tại các tỉnh lân cận chủ yếu tiêu thụ thị trường nội địa.
Do đó, giá cả không ổn định, đặc biệt là quả xoài tượng da xanh, có khi chỉ bán được giá 3.000 đồng/kg. Với giá bán này, người nông dân gặp khó khăn trong việc tái đầu tư sản xuất.
Cũng theo ông Tây, xoài của Hợp tác xã được chứng nhận VietGAP nhưng giá cũng không khác xoài canh tác truyền thống nên dù chứng nhận đã hết hạn nhưng Hợp tác xã không tha thiết tái chứng nhận VietGAP.
Tuy nhiên, khi những quả xoài tượng da xanh của thành viên Hợp tác xã được doanh nghiệp thu mua xuất khẩu đã "thắp lên" niềm hy vọng của người trồng xoài nơi đây.
"Chúng tôi mong doanh nghiệp, nhà nước sẽ tiếp tục đồng hành cùng nhà vườn để đưa những lô xoài tượng da xanh, xoài cát Hòa Lộc của Hợp tác xã, của địa phương tiếp tục vươn xa ra thị trường nước ngoài," ông Tây mong mỏi.
Để làm được điều anh Tín, ông Tây kỳ vọng, đòi hỏi không chỉ ngành chức năng và doanh nghiệp tiếp tục đồng hành cùng nông dân mà còn là sự quyết tâm của chính người nông dân làm ra quả xoài.
"Nắm tay nhau" cùng làm
Theo ông Lê Chí Phương, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Cờ Đỏ, hiện nay, các nông sản nói chung và quả xoài nói riêng ở Cờ Đỏ còn sản xuất mang tính chất phân tán về hộ gia đình, hình thức cá nhân nông dân tự sản xuất, tự kinh doanh, diện tích canh tác giới hạn, tự phát nên khâu kiểm soát chất lượng trước và sau khi sản xuất không chặt chẽ, cũng như khâu chế biến sau thu hoạch còn yếu.
Mặc dù, nông dân là bộ phận chủ lực trong sản xuất, nhưng những thông tin về thị trường phát triển xuất khẩu không được cập nhật, nắm vững nên sản phẩm thường mang tính tự sản xuất, không đảm bảo các tiêu chuẩn để xuất khẩu đi nước ngoài.
Trong khi đó, ở góc độ doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, ông Nguyễn Đình Mười, Phó Tổng Giám đốc Công ty Vina T&T nhận định mỗi thị trường phát triển sẽ có các tiêu chuẩn, quy định đối với hàng hóa nhập khẩu.
Mỗi nước sẽ kiểm tra chặt chẽ dư lượng bảo vệ thực vật trên sản phẩm, chất lượng sản phẩm, cân nặng sản phẩm... Điều cần được quan tâm đầu tiên khi xuất khẩu nông sản là thông tin thị trường.
Là doanh nghiệp đã hợp tác đưa 2 tấn xoài tượng da xanh của Cần Thơ lần đầu xuất khẩu sang hai thị trường Hoa Kỳ và Australia, đại diện Công ty Vina T&T đánh giá cao về chất lượng quả xoài tượng da xanh Cần Thơ.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đình Mười cũng chia sẻ, thị trường Australia và Hoa Kỳ là một thị trường rất khắt khe về chất lượng, yêu cầu, quy định luật pháp rõ ràng. Do đó, đòi hỏi người trồng xoài phải quan tâm từ kỹ thuật chăm sóc, kỹ thuật thu hoạch và xử lý sau thu hoạch, bảo quản, vận chuyển...
Với kinh nghiệm của một thương gia, ông Nguyễn Đình Mười cho biết, những yếu tố cần thiết giúp quả xoài có thể thâm nhập các thị trường khó tính là phải định hướng thị trường, gắn với quy hoạch vùng trồng, vùng sản xuất và các giải pháp nhằm bảo đảm sự ổn định thị trường, đặc biệt là vấn đề xây dựng thương hiệu quả xoài đáp ứng các thị trường phát triển.
Lô xoài tượng da xanh Cần Thơ tiếp cận được thị trường Australia, Hoa Kỳ là động lực để nông nghiệp địa phương chuyển từ phương thức sản xuất manh mún, tự phát, thiếu liên kết sang phương thức sản xuất theo hướng liên kết chặt chẽ theo chuỗi giá trị với doanh nghiệp, liên kết để hình thành các vùng trồng chuyên canh tập trung đủ điều kiện được cấp mã quản lý.
Phó Tổng Giám đốc Công ty Vina T&T - Nguyễn Đình Mười cho rằng giữa doanh nghiệp và các hợp tác xã, tổ hợp tác phải "nắm tay nhau" để thực hiện việc này. Các bên liên quan phải cùng thực hiện yêu cầu, tiêu chí về quả xoài mà nước nhập khẩu đưa ra. Như vậy, quả xoài mới vươn xa được.
"Nếu chúng ta chỉ làm theo kiểu truyền thống thì quả xoài chỉ quanh quẩn trong thị trường nội địa và sẽ không phát triển xa hơn. Chúng tôi sẽ có đội ngũ kỹ thuật đến hướng dẫn, tập huấn kỹ thuật chăm sóc xoài đạt tiêu chuẩn cho nông dân các hợp tác xã, tổ hợp tác. Chỉ mong người trồng xoài phối hợp thực hiện tốt," ông Đình Mười cho biết.
Ông Nguyễn Đình Mười khẳng định xoài tượng da xanh là loại trái cây tiềm năng xuất khẩu bởi khách hàng Australia và Hoa Kỳ rất thích xoài tượng da xanh vì có độ ngọt, chua nhẹ và giòn. Hiện công ty đang cố gắng mở rộng thị trường cho quả xoài tượng da xanh.
Để quả xoài tượng da xanh của địa phương tiếp tục được xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khó tính, ông Nguyễn Tấn Nhơn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cần Thơ cho rằng người dân cần phải tuân thủ các quy định, kỹ thuật sản xuất để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Phía doanh nghiệp hỗ trợ người dân áp dụng các biện pháp kỹ thuật, hướng canh tác đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng, đạt yêu cầu của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là những thị trường khó tính như Australia và Hoa Kỳ.
Ở góc độ quản lý nhà nước, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp hỗ trợ nông dân thực hiện mã số vùng trồng và hướng dẫn về các quy định, tiêu chuẩn sản phẩm của nước nhập khẩu.
Là người đồng hành xuyên suốt với nông dân cho đến ngày những quả xoài đầu tiên được xuất khẩu, bà Nguyễn Thị Bích Trân, Phó trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện Cờ Đỏ cho biết, ngoài mã số vùng trồng đã được cấp cho xoài tượng da xanh, địa phương sẽ tiếp tục hướng dẫn bà con đăng ký cấp mới mã số vùng trồng trên vùng trồng xoài tượng da xanh, xoài cát Hòa Lộc tại những vùng đủ điều kiện. Tiến tới hỗ trợ nông dân tiếp tục tìm đối tác thực hiện xuất khẩu quả xoài của Cờ Đỏ./.
Mở cơ hội đưa trái xoài chinh phục thị trường thế giới
An Giang hiện là tỉnh đứng đầu cả nước về sản lượng lúa và sản xuất cá tra, là một trong những tỉnh đứng đầu vùng Đồng bằng sông Cửu Long về sản xuất rau màu, hoa quả các loại.
