Thời gian gần đây, tại các thị trường Mỹ và châu Âu, những sản phẩm đồ chơi trẻ em mà cụ thể là đồ chơi Trung Quốc có chứa chất hóa dẻo gốc phthalate đang dần bị loại khỏi thị trường do tính độc hại của chúng.
Trên nhiều phương tiện thông tin đại chúng trong nước cũng đã khuyến cáo không nên cho trẻ em dùng những đồ chơi Trung Quốc nhưng loại hàng này trên thị trường vẫn được bày bán tràn lan.
Qua khảo sát tại thị trường Hà Nội, các sản phẩm đồ chơi có xuất xứ Trung Quốc lại được bán khá phổ biến từ các quán nhỏ cho tới các cửa hàng lớn, các chợ nội ngoài thành cho tới các chợ đầu mối Chợ Đồng Xuân, Ninh Hiệp và rất nguy hại là nó xâm nhập vào cả các trường học, nhất là các trường tiểu học.
Tại các cổng trường hay ngay cả trong các căngtin của nhiều trường tiểu học tại Hà Nội vẫn tràn lan bày bán đồ chơi Trung Quốc. Cứ giờ tan học, học sinh xúm đen, xúm đỏ vào các quán đồ chơi “thúng mẹt.” Những miếng dán hoạt hình nhiều màu sắc, đồ chơi siêu nhân, Yoyo... được nhiều phụ huynh và cả học sinh vô tư mua chơi vì hình mẫu đa dạng, giá rẻ. Giá mỗi miếng dán từ 3.000-5.000 đồng; Yoyo từ 15.000-20.000 đồng/cái (tùy loại), siêu nhân có giá 10.000-15.000 đồng.
Cầm trên tay tấm hình dán pikachu Trung Quốc sau giờ tan học, một học sinh Trường tiểu học Quang Trung, quận Hoàn Kiếm cho biết em đã đổi một hộp sữa là phần quà chiều trường phát mà em không uống, để đổi cho bác bán hàng đồ chơi ngoài cổng trường lấy hình dán này vì em rất thích các hình pikachu.
Khi được hỏi có biết về tính độc hại của đồ chơi Trung Quốc mà nhiều phương tiện thông tin đã cảnh báo không, chị Nguyễn Thu Hương, ở phố Bạch Mai cho biết chị chỉ nghe rau, quả trái cây Trung Quốc có chứa chất độc hại, chứ không nghĩ miếng dán, hay những đồ chơi bằng nhựa, bằng sắt cũng độc hại. Khi đón con đi học về, trẻ nhìn thấy thích và thấy giá cũng rẻ nên mua cho con.
Còn tại nhiều cửa hàng bán đồ chơi trên phố Bạch Mai, Lương Văn Can, Hàng Cân có hàng chục cửa hàng bày bán đồ chơi Trung Quốc với đủ màu sắc và hình dáng ngộ nghĩnh rất hấp dẫn người mua.
Dừng chân tại một số của hàng bán đồ chơi Thế giới tuổi Thơ; Đồ chơi Thông minh, Đồ chơi Đức An, trên phố Lương Văn Can, qua quan sát cũng như hỏi người bán về những sản phẩm ở đây, các chủ cửa hàng đều cho biết, hầu hết mặt hàng ở đây đều sản xuất từ Trung Quốc.
Vì sản phẩm đa dạng mẫu mã bắt mắt, giá cả cạnh tranh và luôn đáp ứng nhanh nhu cầu của thị trường, thị trường cần gì họ đều làm được và đặt hàng nào có hàng đó. Giá sản phẩm từ vài nghìn đồng đến vài trăm nghìn đồng/đồ chơi. Chỉ một vài cửa hàng có trưng đồ chơi thương hiệu Việt nhưng số lượng rất ít.
Người bán hàng đồ chơi trẻ em, số 4 Lương Văn Can cho biết hàng Việt Nam thỉnh thoảng mới có, với một hai sản phẩm như xếp hình khối, bảng chữ số, rôbốt… nhưng bán rất chậm, có khi cả tháng không bán được và giá khá cao như một con rôbốt hàng Việt Nam có giá tới 2 triệu đồng nhưng hàng chỉ bày để có và có bán được mới gọi hàng.
Ngược lại, hàng Trung Quốc rất nhiều sản phẩm đủ chủng loại đẹp, bắt mắt, liên tục có mẫu mới, giá nào cũng có. Từ vài nghìn đồng một quả bóng, hoặc chỉ 2.000 đồng một quả "Trứng khủng long" với nhiều màu sắc khác nhau.
Một bộ Lego xếp hình Trung Quốc loại nhỏ có giá từ 150.000 đồng/bộ tới khoảng 1 triệu/bộ cỡ lớn. Trong khi đó, giá bộ xếp hình Lego Công ty giá đắt gấp nhiều lần hàng Trung Quốc. Cụ thể bộ Lego hàng Công ty loại bé có giá từ 500.000-800.000 đồng, bộ lớn có giá vài triệu đồng.
Theo tiểu thương ở chợ Đồng Xuân, trung bình mỗi tháng khu chợ này nhập về hàng trăm tấn đồ chơi các loại từ Trung Quốc. Hàng hóa từ đây được bán buôn đi khắp các tỉnh, chất lượng ra sao thì họ không rõ mà không có ai kiểm tra, họ chỉ biết miễn bán được hàng.
Với người mua đơn giản đó là sản phẩm Trung Quốc giá rẻ và đại trà, chị Trần Thu Trà, ở phố Hai Bà Trưng cho biết gia đình chị có hai cháu nhỏ. Cậu con trai thì rất thích Yoyo và xếp hình Lego, còn cháu gái mê đồ chơi búp bê và đồ nấu ăn. Khi muốn mua cho con đồ chơi thì hầu như qua các cửa hàng đồ chơi, thấy có nhiều mẫu mã, mầu sắc hấp dẫn, giá phải chăng nhưng đều mua hàng Trung Quốc.
Tuy nhiên, nhiều phụ huynh nghĩ rằng ẩn chứa đằng sau sự bắt mắt và ưu thế này là hiểm họa khôn lượng mà không phải bố mẹ nào cũng biết. Mặc dù nhiều loại đồ chơi Trung Quốc đã có dán tem hợp chuẩn nhưng với số lượng nhiều như vậy, các lực lượng chức năng sẽ rất khó kiểm soát về chất lượng.
Các chuyên gia nhận định, các sản phẩm càng nhiều màu thì mức độ nguy hại càng cao bởi dung dich tạo ra thứ màu rất bắt mắt ấy không phải là màu thực phẩm mà là màu dành cho ngành công nghiệp, được tạo lên từ các chất hóa học độc hai như chì, crom, thủy ngân.
Đặc biệt, trong các sản phẩm đồ chơi làm bằng nhựa đều có chất hóa dẻo, phthalate rất độc, chất này có cấu trúc như hoóc môn sinh dục nữ, do vậy nó sẽ ảnh hưởng xấu tới phát triển của bé trai, có thể bị vô sinh nam, hoặc nam bị nữ tính hóa, hoặc các em bé gái bị dậy thì sớm và các chất phthalate theo nghiên cứu hiện tại, có thể gây nguy hiểm cho con người như ung thư, huy hoại thận.
Chủ một doanh nghiệp ngành nhựa cho biết, chất phthalate được sử dụng sản xuất đồ nhựa vì giá thành của nó rẻ gấp 10 lần so với sử dụng các chất thay thế khác. Để cạnh tranh giá nhiều doanh nghiệp đã sử dụng chất này để sản xuất đồ nhựa giảm giá thành.
Anh Phạm Văn Xiên, ở Lĩnh Nam, Hà Nội lại cho rằng không nên mua cho các bé những thứ đồ chơi Trung Quốc giá rẻ. Gia đình anh có hai cháu nhỏ, chiều con mua rất nhiều đồ chơi nhưng toàn hàng Trung Quốc. Nhưng sau khi biết đồ Trung Quốc độc hại anh về bỏ đi hết. Nếu con có đòi anh đều phải giải thích cho bé hiểu tác hại của chúng để con không đòi hỏi nữa./.
