Hội thảo góp ý dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số quy định về quản lý thuế, ngày 22/3. (Ảnh: Vietnam+) Hiện nay, Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định 126/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế và lấy ý kiến của các đối tượng chịu tác động. Trên thực tế, văn bản này khi đi vào đời sống sẽ có những ảnh hưởng liên quan đến các hoạt động về thuế của các doanh nghiệp trong tất cả các ngành nghề sản xuất, đầu tư kinh doanh.
Do đó, để bảo đảm tính hợp lý và khả thi của văn bản đồng thời bảo đảm quyền và lợi ích của doanh nghiệp, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) phối hợp tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số quy định về quản lý thuế, ngày 22/3.
Nộp thuế bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi
Cụ thể, dự thảo đã bổ sung một số quy định, như việc nộp thuế bằng ngoại tệ, cách phân loại và phương pháp tính thuế với cá nhân, hộ kinh doanh, thu thập thông tin người nộp thuế, quản lý thuế với hoạt động kinh doanh dựa trên nền tảng số, sửa đổi quy định về tính thuế, hồ sơ, trình tự, thủ tục hoàn thuế và các mẫu biểu kèm theo…
Trong đó, Thông tư có riêng một điều quy định riêng về đồng tiền khai thuế, nộp thuế bằng ngoại tệ và tỷ giá quy đổi.
Tại hội thảo, bà Lê Thị Duyên Hải, Vụ trưởng Vụ Kê khai và Kế toán thuế, Tổng cục Thuế chỉ ra đó là các trường hợp khai thuế và nộp thuế đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí, khai và nộp phí, lệ phí và các khoản thu khác do của các cơ quan đại diện ở nước ngoài thực hiện thu và đối với các cơ quan, tổ chức được phép thu bằng ngoại tệ.
Bên cạnh đó, bà Hải có nhấn mạnh một số trường hợp sẽ tác động nhiều đến các cá nhân, doanh nghiệp, đó là việc khai thuế và nộp thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số của nhà cung cấp ở nước ngoài hay đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng ngoại tệ (thực hiện theo quy định tại Thông tư số 06/2021/TT-BTC, ngày 22/1/2021)
Về cách thức thực hiện, Thông tư chỉ ra hai trường hợp cụ thể đối khai thuế và nộp thuế bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi. Đó là người nộp thuế thực hiện hạch toán kế toán, lập báo cáo tài chính bằng đồng Việt Nam thì quyết toán thuế theo đồng Việt Nam và tỷ giá quy đổi theo giá mua vào của ngân hàng được thực hiện giao dịch nộp thuế. Ngoài ra, người nộp thực hiện hạch toán kế toán và lập báo cáo tài chính bằng ngoại tệ theo chấp thuận của Bộ Tài chính, thì tỷ giá quy đổi từ ngoại tệ tự do sẽ chuyển đổi sang loại ngoại tệ hạch toán.
Giải thích lý do có các quy định mới tại Thông tư, bà Hải cho biết “một số khoản phí, lệ phí đã được thu bằng ngoại tệ theo quy định. Song, đồng tiền khai thuế, nộp thuế là đồng Việt Nam dẫn đến sự không thống nhất giữa đồng tiền xác định mức thu phí, lệ phí với đồng tiền xác định nghĩa vụ nộp phí, lệ phí vào ngân sách Nhà nước… Để đơn giản thủ tục, dự thảo đề xuất bổ sung quy định các loại phí này được khai, nộp bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi.”
Chưa có hướng dẫn cụ thể cho các trường hợp
Đại diện của Công ty Tư vấn Ernst & Young Việt Nam cho rằng dự thảo Thông tư mới đưa ra hướng dẫn áp dụng tỷ giá quy đổi cho 1 trường hợp nhất định (nộp thuế bằng ngoại tệ tư do chuyển đổi) mà chưa có hướng dẫn cụ thể về tỷ giá tính thuế trong các trường hợp khác (như quy định tại Thông tư 26/2015/TT-BTC trước đây).
“Cụ thể, tỷ giá giao dịch thực tế để hạch toán doanh thu là tỷ giá mua vào của ngân hàng thương mại nơi người nộp thuế mở tài khoản. Và, tỷ giá giao dịch thực tế để hạch toán chi phí là tỷ giá bán ra của ngân hàng thương mại nơi người nộp thuế mở tài khoản tại thời điểm phát sinh giao dịch thanh toán ngoại tệ,” vị đại diện nêu ra.
Ngoài ra, đại diện của Ernst & Young nhấn mạnh Thông tư mới quy định chưa rõ ràng đối với tỷ giá để kê khai thuế nhà thầu. Đây là vấn đề vẫn đang gây tranh cãi và hiện đang có nhiều công văn hướng dẫn khác nhau, dẫn đến nhiều doanh nghiệp khó khăn khi muốn xác định tỷ giá cần áp dụng cho trường hợp của mình.
Vị này cắt nghĩa, đối với thuế nhà thầu nước ngoài, đây là nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài, bên Việt Nam chỉ là người khấu trừ và nộp thay. Theo đó, cơ sở tính thuế vẫn là doanh thu của nhà thầu theo từng lần thanh toán. Vì vậy, cần áp dụng đúng nguyên tắc tỷ giá mua của ngân hàng thương mại. Trường hợp nhà thầu không mở tài khoản ngân hàng tại Việt Nam thì vận dụng tài khoản của bên Việt Nam là đơn vị kê khai và nộp thuế thay cho nhà thầu nước ngoài.
“Quy định như vậy sẽ đảm bảo tính thống nhất, bình đằng, không phân biệt hình thức đăng ký thuế, kê khai thuế của nhà thầu nước ngoài đồng thời đảm bảo việc quản lý thuế được chặt chẽ, thống nhất từ phía các cục thuế khác nhau,” vị đại diện nói./.
Bà Lê Thị Duyên Hải, Vụ trưởng Vụ Kê khai và Kế toán thuế, Tổng cục Thuế, phát biểu:
