Ông Pagan Amum (áo kẻ) và ông Majak D'Agoot Atem (áo xanh) được phóng thích. (Nguồn: EPA) Trong một động thái nhằm chấm dứt cuộc nội chiến đẫm máu kéo dài bốn tháng qua, Nam Sudan ngày 25/4 đã phóng thích bốn cựu quan chức cấp cao bị cáo buộc âm mưu đảo chính vào cuối tháng 12 năm ngoái.
Phát ngôn viên Phủ tổng thống Nam Sudan xác nhận bốn người được phóng thích bao gồm cựu Tổng thư ký đảng SPLM cầm quyền Pagan Amum, cựu Bộ trưởng An ninh quốc gia Oyai Deng Ajak, cựu Thứ trưởng Quốc phòng Majak D'Agoot Atem và cựu Đại sứ Nam Sudan tại Mỹ Ezekiel Lol Gatkuoth.
Tuy nhiên, vụ kiện đối với bốn nhân vật này vẫn chưa được bãi bỏ mà chỉ bị tạm đình chỉ nhằm thúc đẩy hòa bình và hòa giải dân tộc.
Trong khi đó, phát biểu tại một cuộc họp báo, Tổng thống Nam Sudan Salva Kiir khẳng định đã ra lệnh phóng thích bốn người trên nhằm góp phần thúc đẩy tiến trình hòa bình tại Nam Sudan, song cho biết các đối tượng này chưa được xuất cảnh và có thể bị bắt lại nếu các thủ tục tố tụng hình sự được xem xét lại.
Theo Bộ trưởng Thông tin Michael Makuei Lueth, Tổng thống Kiir đã chịu sức ép từ các nhà lãnh đạo khu vực về việc phóng thích bốn đối thủ chính trị này.
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh cả chính quyền và quân nổi dậy đang đối mặt với nguy cơ trừng phạt từ Liên hợp quốc.
Ngày 24/4, 15 nước ủy viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã ra tuyên bố bày tỏ "sự kinh hoàng và giận dữ" trước cuộc tấn công của lực lượng nổi dậy tại thị trấn Bentiu của bang Unity vào tuần trước, thảm sát hàng trăm dân thường trong các vụ thanh trừng sắc tộc.
Hội đồng Bảo an yêu cầu các bên chấm dứt "mọi hành động xâm phạm quyền con người" và cho biết cơ quan này sẵn sàng "cân nhắc các biện pháp thích hợp," ám chỉ khả năng dùng tới các biện pháp trừng phạt mạnh tay.
Cuối tháng 12/2013, nội chiến bùng nổ tại Nam Sudan sau các cuộc đụng độ giữa binh sĩ trung thành với Tổng thống Salva Kiir và cựu Phó Tổng thống Riek Machar.
Tổng cộng 11 chính trị gia cấp cao đã bị bắt giữ và bị buộc tội "âm mưu đảo chính bất thành." Sau đó, bảy người trong số đó được phóng thích và bốn người còn lại bị đem ra xét xử. Ông Machar đã kịp tẩu thoát và phát động cuộc nổi dậy chống lại chính quyền và kêu gọi Tổng thống Salva Kiir từ chức.
Xung đột nhanh chóng lan rộng tới 10 bang của Nam Sudan, chia rẽ bộ lạc Dinka ủng hộ Tổng thống Salva Kirr và bộ lạc Nuer ủng hộ ông Riek Machar.
Hồi cuối tháng Một, dưới trung gian của Cơ quan Phát triển liên chính phủ Đông Phi (IGAD), Chính phủ Nam Sudan và quân nổi dậy đã ký một thỏa thuận ngừng bắn, song hai bên vẫn liên tục cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận.
Giao tranh liên tiếp giữa các phe phái khiến hàng nghìn người thiệt mạng và gần 1 triệu người phải đi lánh nạn./.
