Hội nghị giải trình về hỗ trợ các dân tộc rất ít người

Tăng cường chính sách hỗ trợ dân tộc rất ít người

Hội đồng Dân tộc nhận định hệ thống các chính sách hỗ trợ các dân tộc rất ít người hiện tại vừa chưa đủ mạnh vừa thiếu đồng bộ.
Ngày 18/12, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội tổ chức Hội nghị giải trình về “Thựchiện chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế, xã hội đối với các dân tộc rất ítngười - Thực trạng và giải pháp cho giai đoạn 2012-2020."

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cùng đại diện lãnhđạo nhiều bộ, ngành, địa phương tham dự phiên giải trình.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước cho biết trước khi diễnra phiên giải trình, Hội đồng Dân tộc đã yêu cầu các địa phương có các dân tộcrất ít người báo cáo về tình hình đời sống, sản xuất, trình độ phát triển và kếtquả, hiệu quả thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội đối vớicác dân tộc rất ít người.

Hội đồng Dân tộc đã tổ chức 4 nhóm đến khảo sát thực tế tại địa phương có đôngdân tộc rất ít người thuộc 7 tỉnh (Điện Biên, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, NghệAn, Quảng Bình và Kon Tum). Báo cáo kết quả khảo sát của Hội đồng Dân tộc sẽ lànhững minh chứng so sánh đánh giá báo cáo của Chính phủ và các bộ, ngành.

Nhiều khó khăn, thách thức

Báo cáo của Chính phủ tại phiên giải trình đánh giá hầu hết khu vực đồng bàodân tộc thiểu số rất ít người sinh sống thuộc địa bàn đặc biệt khó khăn, cứ trúchủ yếu là vùng núi cao; địa hình bị chia cắt mạnh, độc dốc lớn, núi đá, thườngxảy ra lũ quyết, lũ ống, lở đất. Khí hậu khắc nghiệt, thiếu đất sản xuất, thiếunước sinh hoạt; đa số các làng, bản đều xa thị trấn, thị tứ và các trung tâmphát triển.

Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, nhiều chính sách,chương trình, dự án đã được triển khai nhằm hỗ trợ, phát triển kinh tế-xã hộivùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tuy vậy dân tộc rất ít người cũngcòn đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức đó là sự gia tăng khoảng cáchphát triển, khoảng cách giàu-nghèo, sự chênh lệch về chất lượng dân số, nguồnnhân lực, sự mai một văn hóa, sự non yếu của hệ thống chính trị cơ sở.

Đặc biệt là cơ sở hạ tầng thấp kém, tỷ lệ đói nghèo còn cao, trình độ dân tríthấp, tập quán sinh hoạt lạc hậu, năng lực sản xuất thấp, tình trạng di cư tựdo, du canh, du cư còn diễn biến phức tạp… Đất sản xuất nông nghiệp của đồngbào còn thiếu, bình quân đất canh tác đầu người là 0,1ha (thấp nhất là dân tộcPà Thẻn 0,04ha). Thu nhập bình quân đầu người trên năm của các dân tộc rất ítngười là 2,174 triệu đồng (thấp nhất là dân tộc Chứt và Lô Lô (1.6 triệu đồng).Số hộ nghèo là 4.754 hộ chiếm tỷ lệ 54,2%, tỷ lệ nghèo cao nhất ở dân tộc Chứtlà 80,1%. Số nhà tạm, dột nát hiện còn 2.560 hộ, chiếm 29,2%. Chất lượng giáodục vùng dân tộc rất ít người còn thấp so với tỷ lệ chung….

Báo cáo của Chính phủ nhận định việc thực hiện chính sách đối với dân tộc rất ítngười vẫn còn khó khăn, bất cập, nổi lên một số vấn đề như các chính sách chưa bảophủ hết lĩnh vực và địa bàn đối với các dân tộc rất ít người; còn dân tộc đượchưởng thụ rất ít chính sách hoặc chưa có chính sách riêng; có dân tộc đã cóchính sách nhưng chưa bố trí được nguồn lực để thực hiện....

Báo cáo về thực trạng đời sống và việc thực hiện chính sách hỗ trợ phát triểnkinh tế-xã hội đối với các dân tộc rất ít người của Hội đồng Dân tộc nhận địnhhệ thống các chính sách hiện tại vừa chưa đủ mạnh vừa thiếu đồng bộ, một sốchính sách còn tản mạn, chưa tập trung giải quyết các mục tiêu căn bản nhất, phùhợp đối với từng nhóm dân tộc rất ít người; thiếu tập trung lồng ghép các nguồnlực… Chính sách đầu tư mang tính bình quân, mức đầu tư thấp và không phù hợpthực tế.

Trong phát triển kinh tế, chưa giải quyết tốt mối quan hệ với pháttriển và bảo tồn văn hóa. Cuộc sống của đồng bào các dân tộc rất ít người cónâng lên, đói nghèo có giảm, trẻ em được học hành, người dân được chăm sóc sứckhoẻ nhưng các sinh hoạt văn hóa, bản sắc văn hóa của các dân tộc rất ít ngườiđang mai một rất nhanh, một số dân tộc có nguy cơ mất bản sắc văn hóa…

Hoạch định các chính sách đủ tầm

Phó Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cao Bằng La Ngọc Thoáng cho biết qua tiếnhành khảo sát tại hai tỉnh Cao Bằng và Hà Giang cho thấy cơ bản các chính sách củaĐảng và Nhà nước được cơ sở quan tâm triển khai đồng bộ. Tuy nhiên thực tế vẫnxảy ra một số vấn đề bất cập cần giải quyết căn cơ và đồng bộ, trong đó cần tậptrung giải quyết về nhà ở, đất sản xuất, canh tác cho bà con dân tộc rất ítngười. Đại biểu đề nghị cần quan tâm, chăm lo đào tạo để phát triển đội ngũ cánbộ cơ sở - đây là đội ngũ quan trọng trong chỉ đạo triển khai thực hiện các chínhsách của Đảng và Nhà nước đối với vùng đồng bào dân tộc rất ít người.

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Triệu Thị Nái đánh giá các đề án hỗ trợ cho dântộc rất ít người đang ở mức độ nhỏ lẻ, đặc biệt kinh phí nhỏ giọt và chưa đủtầm, chưa đủ điều kiện để tạo sức bật cho các dân tộc rất ít người phát triển.

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc nêu rõ do trình độ dân trí còn thấp, việc đưa khoahọc kỹ thuật vào sản xuất, trồng chọt, chăn nuôi còn nhiều hạn chế đã ảnh hướngtới phát triển kinh tế-xã hội; văn hóa truyền thống có hiện tượng thất truyền vàmai một. Thời gian tới Chính phủ cần chỉ đạo Uỷ ban dân tộc phối hợp cùng cácbộ, ngành liên quan hoạch định các chính sách đủ tầm, đủ điều kiện về nguồn lựcđể đầu tư và hỗ trợ dân tộc rất ít người có điều kiện phát triển, đặc biệt là vềkinh tế, xây dựng các cơ sở hạ tầng giao thông, điện, đường, trường, trạm...

Lĩnh vực giáo dục-đào tạo cần có sự quan tâm xây dựng hạ tầng trường, lớp đồngthời biên soạn tài liệu để bồi dưỡng giáo viên cũng như cán bộ quản lý vùng dântộc thiểu số…

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lào Cai Hà Thị Nga cho rằng cùng với nỗ lựccủa địa phương, rất cần sự chỉ đạo hỗ trợ từ các bộ, ngành Trung ương trong thựchiện các cơ chế, chính sách đối với đồng bào dân tộc.

Trong đó Bộ Giáo dục vàĐào tạo phối hợp cùng các bộ, ngành nghiên cứu để có những thay đổi về phươngpháp dạy học đối với trẻ em vùng cao, trong đó có đánh giá về kết quả thực hiệngiáo dục song ngữ (tiếng Kinh và tiếng dân tộc) trong độ tuổi mầm non và các lớpđầu tiểu học giúp các em tự tin hơn và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ởkhu vực đồng bào dân tộc thiểu số. Quan tâm tới việc bảo tồn, phát huy các giátrị văn hóa mang đậm bản sắc của từng dân tộc…

Hỗ trợ một số chính sách đặc thù mang tính đột phá

Tại phiên giải trình đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương đã traođổi những vấn đề cụ thể được các đại biểu nêu lên, trong đó tập trung chủ yếuvào các lĩnh vực quản lý Nhà nước về chính sách dân tộc, vấn đề phát triển kinhtế- xã hội, văn hoá, giáo dục đào tạo, chất lượng dân số, sức khoẻ nhân dân…

Ủy ban Dân tộc kiến nghị đối với các dân tộc rất ít người cần tiếp tục được hỗtrợ một số chính sách đặc thù mang tính đột phá để tạo điều kiện và cơ hội pháttriển ngang bằng với các dân tộc khác trong vùng. Cần có chính sách đồng bộ, đủmạnh về phát triển kinh tế-xã hội cụ thể cho từng dân tộc hoặc nhóm dân tộc rấtít người như đầu tư về cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội thiết yếu; đầu tư, hỗ trợphát triển sản xuất, phát triển giáo dục; hỗ trợ các hoạt động y tế, văn hoá,đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với từng dân tộc.

Hội đồng Dân tộc cho rằng hiện tại hệ thống chính sách đầu tư phát triển vùngdân tộc thiểu số nói chung và vùng các dân tộc rất ít người nói riêng chưa có sựthống nhất về quan điểm đầu tư, ngoài chính sách chung, thường trực Hội đồng Dântộc kiến nghị nên có các chính sách riêng ở một số lĩnh vực có khó khăn đặc thùcho một số dân tộc rất ít người và vùng dân tộc thiểu số; tăng cường công tácquản lý nhà nước về công tác dân tộc, thường xuyên rà soát, đáng giá tình hìnhthực trạng, sơ kết, tổng kết chuyên đề kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ, pháttriển kinh tế-xã hội đối với vùng dân tộc thiểu số và các dân tộc rất ít người.

Căn cứ các mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội chung giai đoạn 2013-2020, Chínhphủ chỉ đạo các điạ phương có dân tộc rất ít người chủ động xây dựng đề án riêngvề phát triển kinh tế-xã hội, trong đó xác định rõ mục tiêu, lộ trình, nguồnlực, những mục tiêu, lĩnh vực ưu tiên tập trung đầu tư… làm căn cứ cho việc xâydựng, bổ sung hoàn thiện các đề án của từng bộ, ngành và của Chính phủ…

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh Đảng và Nhànước đặc biệt quan tâm và đã có nhiều chủ trương, chính sách, chương trình, dựán được triển khai nhằm hỗ trợ, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộcvà miền núi, khẳng định rõ bản chất ưu việt của chế độ chủ nghĩa xã hội của Việt Nam. Qua việc thực hiện đã tạo sự chuyển biến tích cực trong đời sống của đồngbào dân tộc nói chung và đồng bào dân tộc rất ít người nói riêng.

Các chính sách đầu tư phát triển dành cho đồng bào dân tộc của Nhà nước là bướcquan trọng để đảm bảo sự phát triển bình đẳng giữa các dân tộc. Tuy có rất nhiềucố gắng, nỗ lực trong triển khai thực hiện nhưng Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêulên thực trạng đời sống của đồng bào dân tộc còn nhiều khó khăn, đặc biệt lànhững dân tộc còn rất ít người; chính sách được ban hành chưa rõ đặc thù, còn bịchồng chéo, định mức thấp so với nhu cầu và yêu cầu; thời gian thực hiện ngắn;trong chỉ đạo, thực hiện còn chưa quyết liệt…

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nêu rõ thời gian tới, các bộ, ban, ngành vàđịa phương cần phối hợp để giải quyết những vấn đề rất căn bản đối với đồng bàodân tộc nói chung và đồng bào dân tộc rất ít người nói riêng. Từ nay đến 2015phải tổng kết toàn diện một bước về thực hiện chính sách dân tộc nói chung vàchính sách đặc thù đối với các dân tộc rất ít người, tập trung vào vấn đề về nhàở, đất ở, đất sản xuất; chính sách y tế, dân số, sinh sản đối với đồng bào dântộc ít người; các vấn đề về giáo dục, đào tạo, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóacác dân tộc; công tác thông tin tuyên truyền…/.

Quỳnh Hoa (TTXVN)

Tin cùng chuyên mục

Lực lượng chức năng phường Vĩnh Tuy tổ chức giải tỏa các diện tích đất bị lấn chiếm tại khu vực “Ao cá Bác Hồ” ở phường Vĩnh Tuy (Hà Nội). (Ảnh: Quốc Lũy/TTXVN)

"Khó vạn lần dân liệu cũng xong" - yếu tố sống còn

Có dân tin tưởng, giúp sức và ủng hộ sẽ là một sức mạnh tổng hợp, biến chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng bộ Hà Nội thành hiện thực sinh động, đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng luôn gắn bó với dân.