Xung đột giữa người biểu tình Palestine với binh sỹ Israel tại khu vực biên giới Dải Gaza và Israel ngày 14/5. (Nguồn: THX/TTXVN) Ngày 14/5, 10 nước trong tổng số 15 nước ủy viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã bày tỏ "quan ngại sâu sắc" về việc nghị quyết năm 2016 của Hội đồng Bảo an, kêu gọi Israel chấm dứt việc xây dựng các khu tái định cư trên vùng đất nơi người Palestine dự kiến thành lập một nhà nước độc lập, không được thực thi.
Lá thư bày tỏ quan ngại trên được gửi tới Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres trong bối cảnh các vụ đụng độ giữa người Palestine và các lực lượng an ninh Israel tại Dải Gaza, liên quan quyết định Mỹ chuyển đại sứ quán về Jerusalem gây thương vong lớn nhất cho người dân Palestine tính riêng trong 1 ngày kể từ năm 2014.
Theo giới chức y tế Palestine, ít nhất 58 người đã thiệt mạng và 2.700 người bị thương trong các vụ đụng độ.
Lá thư nêu rõ Hội đồng Bảo an cần đứng sau và đảm bảo các nghị quyết có ý nghĩa, nếu không uy tín của hệ thống quốc tế này sẽ bị ảnh hưởng.
Bên cạnh đó, các nước trên cũng đề nghị Tổng Thư ký Liên hợp quốc ngày 14/5 bắt đầu trình báo cáo hàng quý về việc thực thi nghị quyết bằng văn bản.
Cùng ngày, Tổng Thư ký Liên hợp quốc đã hối thúc cả Israel và Palestine cần hết sức kiềm chế để tránh gây thương vong, đồng thời nhấn mạnh giải pháp hai nhà nước là phương án duy nhất cho cuộc xung đột giữa Israel và Palestine.
Phó phát ngôn viên Liên hợp quốc Farhan Haq cho biết Tổng Thư ký Guterres "quan ngại sâu sắc trước tình hình bạo lực leo thang nghiêm trọng tại vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng, khiến nhiều người Palestine thiệt mạng và bị thương."
Ông kêu gọi lực lượng an ninh Israel kiềm chế tối đa việc sử dụng bạo lực, đồng thời hối thúc phong trào Hồi giáo vũ trang Hamas và những thủ lĩnh biểu tình cần có trách nhiệm tránh hành động bạo lực và khiêu khích.
Ủy ban Liên hợp quốc về xóa bỏ nạn phân biệt chủng tộc (CERD) cũng lên tiếng cảnh báo việc lực lượng an ninh Israel sử dụng vũ lực một cách bất hợp pháp nhằm vào người Palestine trong các cuộc biểu tình từ ngày 30/3 tới nay.
Trong một thông cáo, CERD nhấn mạnh quan ngại trước thông tin về việc có rất nhiều nạn nhân thiệt mạng hoặc bị thương trong các cuộc biểu tình là những người không gây ra bất cứ mối đe dọa đáng kể nào tại thời điểm họ bị bắn.
[Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ lên án Israel vì bắn chết người Palestine]
Cao ủy Liên hợp quốc về Nhân quyền Zeid Ra'ad al-Hussein kêu gọi Israel ngừng ngay lập tức chiến dịch trấn áp người Palestine tại Dải Gaza. Phát biểu trên mạng xã hội Twitter, Cao ủy Liên hợp quốc nhấn mạnh: “quyền được sống của con người cần phải được tôn trọng. Những người chịu trách nhiệm cho các hành động vi phạm nhân quyền tàn bạo cần phải giải trình. Cộng đồng quốc tế cần đảm bảo công lý cho các nạn nhân."
Trong khi đó, các nhà ngoại giao cho biết cùng ngày, Mỹ đã ngăn cản Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua tuyên bố kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra độc lập về tình hình bạo lực ở Dải Gaza liên quan việc Mỹ chính thức chuyển đại sứ quán về Jerusalem.
Hãng tin Pháp AFP dẫn bản sao dự thảo tuyên bố, theo đó "Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc bày tỏ sự phẫn nộ và đau buồn trước hành vi sát hại dân thường Palestine đang sử dụng quyền được biểu tình trong hòa bình."
Hội đồng Bảo an kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra độc lập và minh bạch đối với những hành động này. Cũng theo dự thảo trên, "Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc bày tỏ quan ngại sâu sắc những những diễn biến gần đây tại các vùng lãnh thổ Palestine bị Israel chiếm đóng từ năm 1967 trong đó có Đông Jerusalem, đặc biệt trong bối cảnh các cuộc biểu tình hòa bình ở Dải Gaza và mất mát lớn đối với dân thường."
Hội đồng Bảo an kêu gọi tất cả các bên kiềm chế hành động nhằm tránh để căng thẳng leo thang hơn nữa, trong đó có các biện pháp đơn phương và bất hợp pháp hủy hoại triển vọng hòa bình.
Dự thảo tuyên bố nêu rõ "mọi quyết định và hành động nhằm thay đổi hiện trạng, quy chế hoặc kết cấu nhân khẩu học của thánh địa Jerusalem đều không có kết quả pháp lý" - ám chỉ quyết định Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.
Dự kiến Hội đồng Bảo an sẽ nhóm họp trong ngày 15/5 theo đề nghị của Kuwait để thảo luận về tình hình bạo lực tại Gaza./.
