Kiểm tra định kỳ hệ thống pin năng lượng Mặt Trời tại Nhà máy nước mặt Sông Hậu. (Ảnh: Phan Tuấn Anh/TTXVN) Ngày 19/8, trang tin công nghệ Techwire Asia có trụ sở tại Malaysia nhận định Việt Nam đã cho thế giới thấy khả năng thúc đẩy các giải pháp năng lượng sạch, với công suất lắp đặt điện Mặt Trời cao nhất Đông Nam Á, cam kết của chính phủ về thúc đẩy cung cấp năng lượng và nhu cầu mạnh mẽ về chất lượng không khí.
Theo Techwire Asia, Việt Nam nhận thấy việc chuyển đổi sang năng lượng xanh cấp bách hơn bao giờ hết. Là một trong những nền kinh tế có tốc độ phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á, Việt Nam đã chứng tỏ sự nghiêm túc theo đuổi quá trình chuyển đổi năng lượng xanh, đặc biệt là khi áp dụng điện Mặt Trời.
Cùng chung nhận định với Techwire Asia, tạp chí Eurasia Review nhận xét rằng "Sự thay đổi thực sự đã diễn ra." Điều này có thể cảm nhận được với sự xuất hiện của 9 dự án phong điện, trong đó có trang trại phong điện Tuy Phong ở Bình Thuận, một trong những dự án đầu tiên được xây dựng vào năm 2012 do Công ty tư nhân năng lượng tái tạo Việt Nam (REVN) phát triển. Trang trại này cung cấp 20 tuabin với tổng công suất lắp đặt là 30 MW. Ngoài ra, còn có những trang trại phong điện khác như trang trại Phú Quý trên đảo Phú Quý, cách đất liền tỉnh Bình Thuận khoảng 75km.
Cùng với các trang trại phong điện còn có các công ty năng lượng mặt trời trong nước. Các nhà phát triển điện mặt trời thậm chí có thể xây dựng các tấm năng lượng mặt trời trên mái nhà trong các khu công nghiệp và bán điện trực tiếp cho các nhà sản xuất hoặc cho Tổng Công ty Điện lực Việt Nam (EVN).
Techwire Asia dẫn báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết Việt Nam hiện có công suất lắp đặt điện Mặt Trời cao nhất Đông Nam Á, tạo ra 16.500MW vào cuối năm 2020.
Thống kê của Cơ quan năng lượng tái tạo quốc tế (IRENA), cho thấy tính đến cuối năm 2020, Việt Nam lọt tốp 10 quốc gia có công suất lắp đặt năng lượng Mặt Trời cao nhất thế giới.
Xét đến tiềm năng điện Mặt Trời và các mục tiêu năng lượng xanh đến năm 2050, Việt Nam có đủ điều kiện để trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực và thế giới về năng lượng tái tạo. Về các dự án điện gió, Việt Nam có một trong những nguồn tài nguyên gió tốt nhất ở Đông Nam Á, với tiềm năng ước tính là 311 GW.
[Việt Nam đang trải qua giai đoạn "bùng nổ năng lượng Mặt Trời]
Các chuyên gia thị trường dự đoán nếu tiếp tục duy trì tốc độ mở rộng năng lượng tái tạo nhanh như hai năm qua, Việt Nam sẽ tiếp tục vươn cao hơn nữa trong bảng xếp hạng, có khả năng vượt qua các quốc gia như Australia và Italy về phát triển năng lượng tái tạo và các giải pháp năng lượng sáng tạo.
Theo Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA), Việt Nam là nước tiêu thụ điện lớn thứ hai ở Đông Nam Á. Đây là một trong những khu vực có nhu cầu năng lượng tăng nhanh nhất trên thế giới và trong 20 năm qua, nhu cầu tăng ở mức ổn định 6%/năm. Bốn nước tiêu thụ điện lớn nhất là Indonesia, Việt Nam, Thái Lan và Malaysia, chiếm hơn 80% tổng nhu cầu trong khu vực.
Việc Chính phủ Việt Nam cam kết thúc đẩy cung cấp năng lượng và nhu cầu mạnh mẽ về cải thiện chất lượng không khí là những động lực cơ bản quan trọng trong hướng đi này. Các quy định và chính sách hỗ trợ được thiết kế và thực thi tốt như thuế nhập khẩu (FiT), ưu đãi thuế và miễn tiền thuế đất cũng được coi là những yếu tố cơ bản thúc đẩy tăng trưởng năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng Mặt Trời, ở Việt Nam.
Báo cáo của IEA khẳng định, nhu cầu của cộng đồng về bảo vệ môi trường là động lực quan trọng thứ hai. Các chuyên gia tin rằng Việt Nam sẽ thu hút các nhà đầu tư và tài chính năng lượng tái tạo do có nhiều cơ hội về năng lượng xanh.
Công ty tư vấn toàn cầu McKinsey cho rằng Chính phủ Việt Nam có thể đặt mục tiêu cao hơn nữa đối với dự thảo Quy hoạch điện 8 khá tham vọng hiện nay. Công ty này nhấn mạnh một lộ trình sử dụng năng lượng tái tạo có thể mở ra rất nhiều cơ hội cho Việt Nam như tiết kiệm 10% chi phí điện năng tổng thể, cắt giảm phát thải khí nhà kính 1,1 GT…/.
