Tết Nguyên đán Tân Sửu đang đến gần, tuy nhiên hơn 60 hộ dân tại xã Lượng Minh, huyện Tương Dương (Nghệ An) phải đón thêm một cái Tết trong những túp lều tạm bợ và không biết đến khi nào mới chuyển đến khu tái định cư để hưởng một cái Tết cổ truyền trọn vẹn.
Bởi hai dự án tái định cư cho các hộ dân này vẫn đang thiếu nguồn vốn để triển khai.
Tết thứ 3 trong những túp lều tạm bợ
Trên dọc đường 543B đoạn qua xã Lượng Minh, huyện Tương Dương (Nghệ An) những ngôi nhà tạm bợ bằng tranh tre, vách nứa, nền đất đã được người dân bản Minh Phương, bản Lả, bản Xốp Mạt (xã Lượng Minh) dựng lên bên đường. Đây là năm thứ 3 liên tiếp, hàng trăm người dân phải đón Tết trong những túp lều tạm và phải mòn mỏi chờ đợi chuyển đến khu tái định cư.
Ông Lô Văn Thành, sinh năm 1961, bản Minh Phương, xã Lượng Minh cho biết, tháng 8/2018, thủy điện Bản Vẽ xả lũ với lưu lượng kỷ lục đã khiến hàng chục ngôi nhà dọc sông Nậm Nơn thuộc xã Lượng Minh bị lũ cuốn trôi.
May mắn thay, 34 hộ dân các bản Lả, Minh Phương và Xốp Mạt đã kịp di dời, đảm bảo an toàn tính mạng. Tuy nhiên, từ đó đến nay gia đình ông cũng nhiều hộ dân khác phải sống cảnh “màn trời chiếu đất” để chờ chuyển đến khu tái định cư tại bản Lả (nằm phía sau trụ sở Ủy ban Nhân dân xã Lượng Minh).
“Cả gia đình tôi với 10 nhân khẩu chỉ sống trong một ngôi nhà tạm rộng khoảng 30 m2 được dựng lên từ các tấm gỗ, lợp bằng tranh, lá suốt 3 năm qua. Khi mưa to, gió lớn cả gia đình không thể ngủ được vì nước mưa giột, gió lùa. Người lớn vất vả đã rõ, chỉ thương cho những đứa trẻ lại thêm cái Tết thứ 3 “không có nhà” để vui Xuân như các bạn cùng trang lứa,” ông Lô Văn Thành cho biết.
[Tập trung giải quyết cơ bản nhu cầu về nhà ở cho người dân]
Cách đó không xa, cảnh ngộ của gia đình bà Lô Thị Lan, bản Minh Phương cũng không khá hơn là bao. Trong đợt mưa lũ vào ngày 30 và 31/8/2018, nhà cửa của gia đình bà Lan cùng 30 hộ dân khác trên địa bàn xã Lượng Minh đã bị lũ cuốn trôi.
Nhiều hộ dân đành phải dựng lán, trại ở tạm bên các sườn núi hoặc bên đường 543B; một số hộ khác vẫn phải đi ở nhờ nhà người thân để chờ chuyển đến khu tái định cư mới.
Bà Lô Thị Lan cho biết, khi dựng lều tạm bên đường, chính quyền địa phương nói khoảng 6 tháng sẽ được chuyển đến khu tái định cư. Chỉ là lều tạm nhưng phải ở suốt 3 năm qua nên gia đình đã phải sửa đến 3 lần vì cứ mỗi mùa mưa bão là bị dột, nước chảy xuống khiến các đồ đạc trong nhà bị hư hỏng.
Mong muốn lớn nhất của người dân là chính quyền các cấp sớm hoàn thành điểm tái định cư để người dân chuyển đến nơi ở mới.
Ông Vi Văn Phúc, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Lượng Minh cho biết, trên địa bàn xã hiện có 63 hộ dân thuộc hai dự án tái định cư ở bản Lả và bản Xốp Mạt vẫn đang phải sống trong các túp lều tranh tạm bợ ở bên đường hay dọc các triền núi để chờ chuyển đến khu tái định cư.
Song, hai dự án tái định cư cho các hộ dân vẫn phải tạm ngừng do thiếu kinh phí. Tết Nguyên đán đã cận kề, song cuộc sống của người dân vẫn gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn, không điện, không nước sinh hoạt.
Thiếu vốn triển khai hai dự án tái định cư
Ông Nguyễn Trung Sơn, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư và Xây dựng huyện Tương Dương cho biết, năm 2018, Ủy ban Nhân dân tỉnh Nghệ An đã có quyết định lập Dự án đầu tư xây dựng công trình di dời khẩn cấp 34 hộ dân ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở, tái định cư tại bản Lả (sau Ủy ban Nhân dân xã Lượng Minh).
Tháng 8/2020 có 12 hộ bị thiệt hại trận lũ từ tháng 8/2018 được bổ sung vào điểm tái định cư này, nâng tổng số hộ tái định cư là 46 hộ.
Những ngôi nhà đã bị hư hỏng do thủy điện xả lũ gây sạt lở nhưng suốt 3 năm qua hàng chục hộ dân xã Lượng Minh vẫn chưa được chuyển đến khu tái định cư. (Ảnh: Tá Chuyên/TTXVN) Dự án với tổng mức đầu tư là 14,8 tỷ đồng. Sau hơn 2 năm triển khai, dự án xây dựng tái định cư cho 46 hộ dân nói trên chỉ mới tiến hành san ủi xong mặt bằng do tổng số vốn được giải ngân chỉ mới hơn 7,4 tỷ đồng. Hiện số vốn để triển khai các hạng mục khác vẫn chưa được bố trí để nhà thầu triển khai hoàn thành dự án.
Một dự án tái định cư khác tại bản Xốp Mạt cho 17 hộ dân bản Minh Phương và bản Xốp Mạt bị ảnh hưởng do ngập lụt có tổng kinh phí được phê duyệt là 7,354 tỷ đồng. Song nguồn vốn bố trí chỉ mới 2,498 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách huyện Tương Dương.
Để triển khai dự án này, nhà thầu đã tự bỏ vốn để thi công và đã thi công được 90% khối lượng dự án. Tuy nhiên, khi dự án sắp hoàn thiện, chuẩn bị tiến hành bốc thăm chia lô để người dân chuyển vào dựng nhà cửa thì do ảnh hưởng của thiên tai nên phải dừng lại để lên phương án khắc phục sự cố có vết nứt, nguy cơ sạt lở.
Theo ông Nguyễn Trung Sơn, quá trình triển khai hai dự án này gặp một số khó khăn nhất định, tại dự án tái định cư cho 46 hộ dân, do điều chỉnh phát sinh thêm 12 hộ dân và mở rộng chiều sâu các lô đất đã được phê duyệt nên phải điều chỉnh dự án đến 2 lần. Mặt khác, quy trình thẩm định, cho phép điều chỉnh mất khá nhiều thời gian ở các sở chuyên ngành dẫn đến làm chậm tiến độ dự án.
Bên cạnh đó, tháng 10/2020, trên địa bàn huyện liên tiếp chịu ảnh hưởng của các cơn bão số 5, 7 và số 9 đã xuất hiện nhiều đợt mưa lớn kéo dài, tại điểm tái định cư cho 17 hộ dân đã xuất hiện vết nứt lớn gây nguy cơ sạt lở cao.
Trước sự cố này, Ủy ban Nhân dân huyện Tương Dương đã làm báo cáo gửi cấp thẩm quyền, đề nghị phương án khắc phục sửa chữa và tạm thời chưa bố trí các hộ dân dựng nhà cửa để vào ở.
Hiện, hai dự án tái định cư cho 63 hộ dân tại xã Lượng Minh đang thiếu tổng nguồn vốn là trên 12 tỷ đồng khiến dự án không thể triển khai xây dựng các hạng mục như điện, đường giao thông, nhà văn hóa nước sinh hoạt…
Việc triển khai xây dựng hai dự án tái định cư tại xã Lượng Minh là vô cùng bức thiết. Do đó, các cấp, các ngành liên quan cần quan tâm hỗ trợ nguồn vốn để hoàn thành dự án, nhằm sớm ổn định cuộc sống cho 63 hộ dân, giúp người dân được hưởng niềm vui Tết Nguyên đán trọn vẹn./.
