Chế biến tôm xuất khẩu tại Bạc Liêu. (Ảnh: TTXVN phát) Tham tán Thương mại Việt Nam tại Thụy Điển, kiêm nhiệm các nước Đan Mạch, Na Uy, Iceland và Latvia cho biết các nước Bắc Âu có nền kinh tế mở, xuất nhập khẩu chiếm tỷ trọng cao, cùng với động lực từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) nên còn nhiều dư địa cho doanh nghiệp Việt Nam khai thác.
Bởi Hiệp định EVFTA đã và đang giúp mở rộng hơn nữa các cơ hội kinh doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam và Bắc Âu thông qua cải thiện khả năng tiếp cận thị trường và giải quyết các rào cản thương mại mà các doanh nghiệp có thể gặp phải.
[Tín hiệu tích cực cho mục tiêu xuất khẩu 7 triệu tấn trong năm 2023]
Các quy tắc và thực tiễn minh bạch cung cấp sự ổn định và cải thiện khả năng dự báo và cho phép doanh nghiệp yên tâm triển khai các kế hoạch dài hạn.
Tuy nhiên, người tiêu dùng tại các quốc gia này đặc biệt quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường và an toàn của người sử dụng. Do đó, tới đây rất nhiều quy định mới ra đời đều sẽ hướng tới hai mối quan tâm này nên doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý để xuất khẩu thành công.
Theo Tham tán Thương mại tại tại Thụy Điển, kiêm nhiệm các nước Đan Mạch, Na Uy, Iceland và Latvia, doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật thông tin về những diễn biến mới nhất trong Thỏa thuận Xanh châu Âu và bất kỳ quy định, chính sách, chiến lược hay kế hoạch mới nào nhằm thực hiện Thỏa thuận này cũng như các quy định mới của EU.
Cùng với đó, chủ động tìm hiểu, đánh giá tác động tiềm năng của các chính sách mới đối với hoạt động và xuất khẩu của doanh nghiệp, đồng thời xác định lĩnh vực nào, công đoạn nào cần được cải thiện để đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững và an toàn mới của thị trường khu vực này.
Ngoài ra, doanh nghiệp nên cân nhắc áp dụng các biện pháp bền vững và thân thiện với môi trường hơn, chẳng hạn như giảm phát thải khí nhà kính, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và sử dụng vật liệu tái chế.
Hơn nữa, doanh nghiệp có thể cân nhắc việc thay đổi mô hình sản xuất, chuyển từ mô hình sản xuất và xuất khẩu chỉ tập trung vào sản lượng sang mô hình sản xuất hiện đại, chú trọng tới yếu tố môi trường và phát triển bền vững, đồng thời với việc chuyển đổi số và áp dụng các công nghệ mới trong hoạt động sản xuất.
Đặc biệt, doanh nghiệp cần quan tâm đầu tư nguồn lực nghiên cứu để phát triển các công nghệ và sản phẩm mới đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững do Thỏa thuận Xanh châu Âu đặt ra.
Tham tán Thương mại Việt Nam tại Thụy Điển, kiêm nhiệm các nước Đan Mạch, Na Uy, Iceland và Latvia chỉ ra rằng, một trong những quy định đáng chú ý nhất hiện nay của EU nói chung đó là Chương trình Thỏa thuận Xanh châu Âu (European Green Deal, viết tắt là EGD).
Năm 2019, Ủy ban châu Âu đã công bố Thỏa thuận Xanh châu Âu (EGD). Đây là một gói các hành động nhằm giảm phát thải khí nhà kính và giảm thiểu việc sử dụng tài nguyên trong khi đạt được tăng trưởng kinh tế.
Điều này có nghĩa là các sản phẩm được bán tại thị trường EU sẽ cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững cao hơn. Thỏa thuận này có tác động vượt ra ngoài lãnh thổ của EU, ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà sản xuất và xuất khẩu toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Theo đó, hàng loạt các chiến lược, kế hoạch được đưa ra, trong đó có một số nội dung đáng lưu ý.
Chiến lược từ trang trại đến bàn ăn nhằm mục đích làm cho thực phẩm trở nên thân thiện với môi trường. Một trong những mục tiêu quan trọng nhất là giảm 50% việc sử dụng thuốc trừ sâu vào năm 2030.
Ngoài ra, Kế hoạch hành động kinh tế tuần hoàn: Kế hoạch này nhằm mục đích biến các sản phẩm bền vững trở thành tiêu chuẩn ở EU, thông qua các quy định về quy trình tuần hoàn, thiết kế sản phẩm bền vững, hạn chế lãng phí, tái sử dụng hoặc tái chế tất cả các loại bao bì vào năm 2030.
Chiến lược đa dạng sinh học đến năm 2030, EU muốn giảm tổn thất đa dạng sinh học và phát thải khí nhà kính bằng cách thúc đẩy các nhà sản xuất tạo ra các sản phẩm không ảnh hưởng đến nạn phá rừng. Việc bán hàng hóa được sản xuất trên đất bị phá rừng và suy thoái sẽ bị cấm. Các sản phẩm bị ảnh hưởng bao gồm càphê, thịt bò, dầu cọ, đậu nành, cacao và các sản phẩm gỗ.
Cơ chế điều chỉnh carbon là cơ chế nhằm mục đích ngăn chặn rò rỉ carbon bằng cách áp thuế carbon đối với một số hàng hóa nhập khẩu từ bên ngoài EU.
Bên cạnh Thỏa thuận xanh châu Âu là trung tâm của việc thay đổi hàng loạt các quy định của EU trong thời gian tới, EU cũng đang tiến hành rà soát và sửa đổi Chỉ thị An toàn sản phẩm chung.
Chỉ thị chung về an toàn sản phẩm của châu Âu quy định rằng tất cả các sản phẩm được bán trên thị trường châu Âu phải an toàn khi sử dụng. Chỉ thị cung cấp một khuôn khổ cho tất cả các luật liên quan đến các sản phẩm và vấn đề cụ thể.
Hội đồng Liên minh châu Âu và Nghị viện châu Âu đã công bố thỏa thuận tạm thời về Quy định An toàn sản phẩm chung (GPSR) vào ngày 29/11/2022. GPSR nhằm mục đích đảm bảo rằng các sản phẩm được bán cả trực tuyến và trực tiếp đều an toàn và đạt tiêu chuẩn châu Âu.
Hiện nay, quy định này đang bước vào giai đoạn lập pháp cuối cùng. Sau khi chính thức được thông qua, dự kiến trong năm 2023, các nước thành viên EU sẽ có 18 tháng để áp dụng các quy tắc mới. Như vậy, dự kiến quy định mới sẽ có hiệu lực hoàn toàn vào cuối năm 2024.
Theo thống kê từ Bộ Công Thương, mặc dù kinh tế thế giới bị tác động nhưng trong năm 2022, thương mại hai chiều giữa Việt Nam và các nước Bắc Âu (chưa tính Phần Lan) vẫn tăng trưởng ở mức 14,2%, đạt 3,26 tỷ USD, trong đó xuất khẩu Việt Nam đạt 2,23 tỷ USD, tăng 16,1%, nhập khẩu đạt 1,03 tỷ USD, tăng 10,1%. Việt Nam xuất siêu 1,2 tỷ USD và hàng hóa Việt Nam ngày càng hiện diện nhiều tại thị trường khu vực Bắc Âu./.
