Ảnh minh họa. (Nguồn: NRDC) Asen được Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) và Liên minh châu Âu (EU) công nhận là các chất gây ung thư nhóm 1.
Trong tự nhiên, Asen là thành phần của lớp trầm tích vỏ trái đất nên nó thường có mặt trong các tầng nước ngầm và nước bề mặt tuy chỉ ở hàm lượng thấp khoảng vài μg/l. Ô nhiễm Asen trong nước ngầm (dùng cho sinh hoạt và tưới tiêu) đã được phát hiện ở nhiều nước trên thế giới: Việt Nam, Bangladesh, Chile, Trung Quốc, Campuchia...
Asen là một chất rất độc, độc gấp 4 lần thủy ngân. Asen nguyên tố và các hợp chất của Asen cũng được IARC và EU công nhận là các chất gây ung thư nhóm 1. Thạch tín là tên gọi thông thường dùng chỉ nguyên tố Asen. Asen có thể xâm nhập cơ thể theo 3 đường: hô hấp, da và chủ yếu là tiêu hóa.
Bản đồ phân vùng ô nhiễm Arsenic thành phố Hà Nội. (Nguồn: Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường) Asen tác động xấu đến hệ tuần hoàn, hệ thần kinh. Nếu bị nhiễm độc từ từ, mỗi ngày một ít, tuỳ theo mức độ bị nhiễm và thể tạng mỗi người, có thể xuất hiện nhiều bệnh như: rụng tóc, buồn nôn, sút cân, ung thư, giảm trí nhớ... Asen làm thay đổi cânbằng hệ thống enzim của cơ thể,nên tác hại của nó đối với phụ nữ và trẻ em là lớn nhất.
Theo phó giáo sư Nguyễn Huy Nga (nguyên Cục trưởng cục quản lý môi trường y tế - Bộ Y tế): một số phương pháp được sử dụng để loại bỏ Asen như sử dụng các vật liệu oxy hóa và hấp phụ Asen từ vật liệu FePO4, vật liệu đi từ Mangan, Nhôm hoạt động, hoặc sử dụng dương xỉ để loại bỏ Asen trong nước.
Phương pháp hiệu quả và an toàn nhất để loại bỏ kim loại Asen trong nước là sử dụng máy lọc nước công nghệ tiên tiến,có màng lọc thẩm thấu ngược RO(Reverse Osmosis) với kích thước khe lọc siêu nhỏ 0,1 nanomet loại bỏ các phân tử Asen nhỏ nhất.
Tai Việt Nam những năm gần đây, thị trường máy lọc nước RO trở nên rất phổ biến, hàng trăm thương hiệu ra đời khiến người tiêu dùng không biết nên lựa chọn loại nào và cơ quan chức năng cũng khó kiểm soát được chất lượng của các sản phẩm này.
Chính vì vậy, kể từ đầu năm 2016, Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế) đã thực hiện việc đánh giá và cấp chứng nhận Quy Chuẩn Quốc gia về nước uống trực tiếp QCVN6-1 cho các thương hiệu máy lọc nước uy tín trên thị trường thông qua các đánh giá: Hiệu quả xử lý nước ban đầu: bao gồm 2 thử nghiệm : Thử nghiệm chung (General Test water) và thử nghiệm thử thách (Challenge Test water) nhằm đảm bảo thiết bị lọc có hiệu quả đối với các nguồn nước, chất lượng nước đầu vào khác nhau.
Đánh giá giám sát: đánh giá ngẫu nhiên 1 tỷ lệ số thiết bị đang được người dân sử dụng trong suốt vòng đời sử dụng của sản phẩm theo khuyến cáo của nhà sản xuất để đảm bảo thiết bị lọc nước luôn đảm bảo hiệu quả lọc tại mọi thời điểm sử dụng và kịp thời khuyến cáo đến người sử dụng và nhà sản xuất.
QCVN6-1:2010/BYT là Quy chuẩn Quốc gia cao nhất dành cho nước uống hiện nay tại Việt Nam. Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường cũng đã tiến hành kiểm định và cấp chứng nhận cho máy lọc nước theo quy trình xét nghiệm, đánh giá nghiêm ngặt, và công bố trên website của Viện để khuyến cáo người tiêu dùng lựa chọn đúng sản phẩm đảm bảo chất lượng, đảm bảo nguồn nước phải nằm trong ngưỡng an toàn của Quy chuẩn, bao gồm 27 chỉ tiêu hóa lý, hóa sinh độc hại.
