Taxi truyền thống đang gặp nhiều khó khăn sau khi Grab và Uber đổ bộ vào Việt Nam. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+) Đại diện các Hiệp hội taxi và doanh nghiệp taxi đều khẳng định không xin Nhà nước bảo hộ mà sẵn sàng cạnh tranh với các đối thủ Grab, Uber. Tuy vậy, Nhà nước phải có chính sách để tạo sự cạnh tranh bình đẳng, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Taxi chết dần, Uber và Grab “nở rộ”
Tại hội nghị đối thoại về vận tải khách bằng xe taxi thí điểm ứng dụng hợp đồng điện tử của Bộ Giao thông Vận tải tổ chức vào sáng 28/6 tại Hà Nội, theo thống kê của Bộ Giao thông Vận tải, Thành phố Hồ Chí Minh có trên 22.000 xe và Hà Nội có trên 7.000 xe thí điểm ứng dụng hợp đồng vận tải, vượt quá quy hoạch về lượng xe của thành phố, gây nên sự cạnh tranh giữa các hãng taxi truyền thống, thậm chí thành phố Đà Nẵng còn chưa cho triển khai vì chưa mang lại hiệu quả.
[Bài 4: Taxi truyền thống vừa ganh tỵ vừa lo sợ Uber và Grab "xóa sổ"?]
Nhìn nhận thực tế có nhiều xung đột giữa hai loại hình taxi truyền thống và taxi công nghệ này, thậm chí lên đến đỉnh điểm, nếu không tháo gỡ sẽ gây hậu quả, ông Tạ Long Hỷ, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, các đơn vị taxi có thể phá sản do thua lỗ, nguyên nhân không phải do Grab hay Uber mà “chết” vì chính sách nếu không kịp thay đổi.
Ông Hỷ cũng tỏ ra băn khoăn khi đặt ra hàng loạt nghi vấn muốn làm rõ bản chất của Uber và Grab đang kinh doanh ở Việt Nam thực chất là gì? Thí điểm tại sao số lượng xe lại không có điểm dừng và phát triển vô tận? Làm thế nào bảo đảm sự cạnh tranh công bằng giữa xe hợp đồng và taxi truyền thống?
Chưa kể, vị Chủ tịch Hiệp hội Taxi Thành phố Hồ Chí Minh đánh giá, lượng xe tăng dẫn đến các quy hoạch số lượng xe của thành phố không còn ý nghĩa. Bộ Giao thông Vận tải chưa xác định dừng cấp phù hiệu nên địa phương không có cơ sở dừng và quy hoạch số lượng xe dễ dàng bị phá vỡ, gây ùn tắc và tai nạn giao thông tất yếu xảy ra.
Về mặt kiểm tra, xử lý, phía các hãng taxi đã có sử dụng phần mềm kết nối dễ dàng nhận diện nhờ có dán phù hiệu, logo đơn vị vận tải nhưng với các xe ứng dụng hợp đồng điện tử như Grab hay Uber thì dễ dàng “tàng hình” qua mặt cơ quan quản lý Nhà nước.
Ông Nguyễn Tiến Long, Trưởng ban thư ký Hiệp hội taxi Hà Nội, đại diện cho các doanh nghiệp taxi Hà Nội cho biết, chỉ sau 17 tháng hoạt động thí điểm, loại hình kinh doanh này đã tăng lên đến gần 40.000 xe chỉ tính riêng ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Như vậy, số lượng xe Grab và Uber gần gấp rưỡi số lượng xe mà ngành taxi Việt Nam đã có được trong suốt 30 năm qua.
“Hai loại hình taxi truyền thống và taxi công nghệ tuy có những điểm nhỏ khác về mặt hình thức là thông qua ứng dụng phần mềm nhưng về bản chất đều có hình thức hoạt động, mô hình kinh doanh không khác gì taxi truyền thống và là đối thủ của nhau. Do vậy, phải chịu chung các quy định về quản lý Nhà nước như nhau,” ông Long bày tỏ quan điểm.
Địa phương có quyền tạm dừng
Trả lời cho câu hỏi giá cước của Grab, Uber có rẻ hơn taxi không? ông Trương Đình Quý, Phó Tổng giám đốc taxi Vinasun khẳng định, giá cước không có sự chênh lệch và thấp hơn hãng taxi nhưng Grab và Uber rẻ hơn vì có nhiều chương trình khuyến mãi chuyến đi. Grab và Uber không giảm giá, khi các doanh nghiệp taxi chết dần thì sẽ đẩy giá cước cao lên. Giá mà người tiêu dùng đang hưởng là khoản lỗ của các đơn vị này trong vòng một năm vừa qua.
Với những lý do này, các hãng taxi ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị dừng cấp phù hiệu xe hợp đồng dưới 9 chỗ và coi là taxi quản lý giống như taxi, tạm dừng mở rộng thí điểm hợp đồng điện tử; cơ quan quản lý Nhà nước phải xem xét hoạt động trái chức năng về kinh doanh vận tải, taxi có Apps điều hành kết nối lái xe với khách hàng kiến nghị thay thế bằng đồng hồ tính tiền; băn khoăn sẽ có nhiều hệ lụy nếu không có sự thay đổi kịp thời khi quy hoạch giao thông bị phá vỡ, trật tự an toàn giao thông bất ổn nếu xe dưới 9 chỗ tăng…
“Các hãng taxi truyền thống không chỉ đương đầu Uber và Grab mà đứng sau đó còn là cả một Tập đoàn kinh doanh đa quốc gia,” ông Trương Đình Quý, Phó Tổng giám đốc taxi Vinasun nhấn mạnh.
Địa phương có quyền tạm dừng mở rộng thí điểm cả về số lượng xe và đơn vị. (Ảnh: PV/Vietnam+) Ngoài ra, tại hội nghị, các hãng taxi cũng truy vấn Grab về việc triển khai thực hiện tại Đà Nẵng (chưa cho triển khai nhưng vẫn có tới 1.000 xe ở địa phương này) hay vấn đề đóng thuế của Uber.
Nhấn mạnh về mặt quản lý Nhà nước đã kiểm soát tốt việc thu thuế được Grab, đại diện Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) cho rằng vẫn gặp khó khăn riêng đối với Uber và để siết được việc thất thoát thuế thì đơn vị này cần thành lập một pháp nhân ở Việt Nam và phải thực hiện nộp thuế giống như các doanh nghiệp khác để tạo sự bình đẳng.
[Bác bỏ kiến nghị xin nộp thuế như Grab, Uber của taxi truyền thống]
“Nhà nước có để thất thu thuế của Uber hay không? Tổng cục Thuế đề nghị Bộ Giao thông Vận tải cung cấp số liệu xe (hành trình, doanh thu) cho Tổng cục thì mới truy thu và thu đủ thuế,” đại diện ngành thuế nói.
Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cho biết, theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ sẽ thí điểm trong 2 năm, cuối năm nay sẽ kết thúc và có tổng kết thực hiện mô hình này để đưa ra giải pháp quản lý tốt hơn. Bộ Giao thông Vận tải không cấp số lượng xe tham gia thí điểm mà giao địa phương tự quản lý, có quyền cấp hay tạm dừng (số lượng xe, thời gian triển khai) mà không cần phải xin ý kiến của Bộ Giao thông.
[Hà Nội: Không tăng thêm lượng xe, đơn vị thí điểm taxi công nghệ]
“Quản lý phù hiệu, logo của taxi công nghệ sẽ giao đơn vị chức năng nghiên cứu. Nếu Hà Nội thấy cần thiết làm thì làm ngay để quản lý tốt hơn đồng thời Bộ Giao thông Vận tải sẽ làm việc với Bộ Tài chính để tính toán quản lý thuế tốt hơn, tránh trường hợp cho rằng không bình đẳng về thuế, làm việc với Bộ Công Thương về vấn đề chống bán phá giá, cạnh tranh của Grab và Uber hiện nay lôi kéo khách hàng,” Thứ trưởng Trường cho hay.
Đưa ra lời khuyên taxi truyền thống cũng phải thay đổi về giá cước, cung cách phục vụ, chất lượng xe, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải đề nghị Uber và Grab phải nhận thức, tham mưu cho Công ty mẹ thực hiện đúng pháp luật Việt Nam, chấp hành nghiêm pháp luật Việt Nam, không làm loạn thị trường./.
