"Vì nghĩa nước non" - tái hiện cuộc đời đặc biệt của An Tư Công chúa

Vở cải lương "Vì nghĩa nước non" tái hiện cuộc đời đặc biệt của Công chúa An Tư nhà Trần, người phải gạt tình riêng chấp thuận làm thiếp của tướng giặc Thoát Hoan để cứu đất nước trong lúc gian nguy.

Một trích đoạn trong vở cải lương "Vì nghĩa nước non." (Nguồn: Nhà hát Cải lương Việt Nam)

"Vì nghĩa nước non" do Nhà hát Cải lương Việt Nam dàn dựng, ra mắt khán giả Thủ đô tại Nhà hát Lớn Hà Nội trong hai đêm 17 và 18/7, đã nhận được những phản hồi tích cực từ giới chuyên môn và khán giả

Tác phẩm do nhà viết kịch Trần Hồng Vân chấp bút, chuyển thể cải lương Nghệ sỹ Ưu tú Ngọc Chi, Nghệ sỹ Nhân dân Hoàng Quỳnh Mai đạo diễn.

Đây là dự án quan trọng thứ hai của Nhà hát Cải lương Việt Nam được trình diện khán giả trong năm nay, sau tác phẩm kịch kinh điển thế giới "Mê Đê" do Nghệ sỹ Ưu tú Lê Chức dàn dựng.

Nội dung vở diễn tập trung khai thác giai đoạn đặc biệt trong cuộc đời Công chúa An Tư (là em gái của vua Trần Thánh Tông và là cô ruột của vua Trần Nhân Tông) - người phải hy sinh bản thân, trở thành "cống vật" và làm thiếp của tướng giặc Thoát Hoan, nhằm kìm hãm quân giặc, cứu đất nước trong lúc gian nguy.

Nghệ sỹ Nhân dân Hoàng Quỳnh Mai, Phó Giám đốc Nhà hát, đồng thời là đạo diễn, cho biết Công chúa An Tư cùng với Công chúa Huyền Trân là hai nàng công chúa nổi tiếng nhất trong lịch sử thời nhà Trần với hai cuộc hôn nhân mang tính trọng đại vì đất nước.

Trong sử sách, tư liệu về An Tư Công chúa không nhiều, nàng chỉ được nhắc đến với cuộc hôn nhân nhằm thực hiện kế hoãn binh với Thoát Hoan, viên tướng chỉ huy quân Nguyên xâm lược Đại Việt lần thứ 2.

An Tư Công chúa là con gái út của vua Trần Thái Tông, em gái vua Trần Thánh Tông và là cô ruột của vua Trần Nhân Tông.

An Tư Công chúa và Huyền Trân Công chúa trong lịch sử đều chung số phân phải đưa đi hòa thân nhưng số phận của An Tư Công chúa thống khổ hơn rất nhiều so với Huyền Trân.

Nếu như Công chúa Huyền Trân được đưa đến Chiêm Thành lấy vua Chế Mân trong hòa bình theo hôn ước của hai nước, được phong làm Hoàng phi thì An Tư được đưa đến làm phi của Thoát Hoan chỉ là một kế sách của vua Trần Thánh Tông khi Đại Việt gặp khó khăn trong buổi đầu kháng chiến.

Nghệ sỹ Thùy Dung trong vai Công chúa An Tư. (Nguồn: Nhà hát Cải lương Việt Nam)

Để cứu đất nước trong lúc an nguy, Công chúa An Tư đã hy sinh bản thân mình để làm cống vật kìm hãm chân quân giặc. Nàng được mang gả cho Thoát Hoan và khi ở trong lòng quân giặc, An Tư Công chúa đã bí mật gửi tin tức về tình hình quân Nguyên cho nhà Trần biết để tìm cách phản kích.

[Hơn 2.000 diễn viên dự Liên hoan các trích đoạn hay sân khấu toàn quốc]

Đặc biệt khi nhà Trần phản công mạnh mẽ, An Tư Công chúa đã biến mình thành ngọn lửa sống dẫn đường cho quân nhà Trần biết chỗ ở của Thoát Hoan, từ đó tấn công khiến cho Thoát Hoan phải trốn trong ống đồng về nước…

Theo sử liệu, sự kiện này diễn ra sau khi Thoát Hoan chỉ huy quân Nguyên tràn vào xâm lược Đại Việt lần thứ 2, tháng Giêng năm 1285.

Vở cải lương không chỉ tái hiện những tình tiết lịch sử mà còn thể hiện được lòng yêu nước và đức hy sinh cao đẹp của nàng công chúa đã khép lại tình riêng, dâng trọn cuộc đời cho sơn hà xã tắc.

Bên cạnh cuộc đời của Công chúa An Tư được tái hiện, vở diễn còn làm sống lại hào khí Đông A - tinh thần bất khuất, dũng cảm, quyết chiến quyết thắng của quân dân nhà Trần.

Với kết cấu chặt chẽ, được dàn dựng ngắn gọn, vở diễn "Vì nghĩa nước non" đã nhận được những tràng vỗ tay tán thưởng của khán giả như một sự ghi nhận, tán dương những nỗ lực của êkíp thực hiện.

Đạo diễn, Nghệ sỹ Nhân dân Hoàng Quỳnh Mai chia sẻ khi nhận được kịch bản này, chị đã rất hứng thú, dành nhiều thời gian, tâm sức để nghiên cứu, hiểu rõ về nhân vật cũng như bối cảnh lịch sử.

Nữ đạo diễn có sự đồng cảm rất lớn với nhân vật chính, chị đã nghiên cứu thật kỹ các chi tiết dã sử, trên cơ sở đó sáng tạo, khai thác bằng trí tưởng tượng với tố chất của người nghệ sỹ để xây dựng tác phẩm trở nên lãng mạn, bay bổng trong ngôn ngữ của cải lương.

Nữ đạo diễn và êkíp nghệ sỹ đã dành hơn hai tháng tập luyện nghiêm túc cùng sự hỗ trợ đặc biệt của Nghệ sỹ Ưu tú Dạ Ngọc Hương trong vai trò trợ lý đạo diễn và sáng tạo để chuẩn bị tốt nhất cho buổi công diễn tác phẩm.

Thời điểm tập vở đúng vào lúc mùa Hè Hà Nội nắng nóng cao điểm, nhưng các nghệ sỹ của Nhà hát vẫn miệt mài luyện tập. Thậm chí có một số nghệ sỹ đã bị ốm nhưng vẫn nỗ lực hết mình cho vở diễn.

Hình ảnh Công chúa An Tư tự đốt mình để trở thành ngọn đuốc sống vô cùng xúc động. (Nguồn: Nhà hát Cải lương Trung ương)

Thành công rực rỡ của buổi công diễn và sự đón nhận nồng nhiệt của khán giả chính là món quà xứng đáng cho đạo diễn Hoàng Quỳnh Mai và êkíp.

"Vì nghĩa nước non" quy tụ dàn nghệ sỹ trẻ, tài năng của nhà hát Cải lương Trung ương. Đảm nhiệm vai Công chúa An Tư là diễn viên Thùy Dung, một trong những gương mặt xuất sắc đại diện cho ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham dự Hội nghị biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến toàn quốc 2023 vừa qua.

Thùy Dung có gương mặt khả ái và giọng hát mượt mà, ngọt ngào. Cô đã từng đoạt 7 Huy chương Vàng và Bạc trong các kỳ hội diễn và đang chờ trao tặng danh hiệu Nghệ sỹ Ưu tú.

Với ưu thế nhan sắc, giọng ca hay và phong cách diễn cải lương hiện đại, tươi mới, Thùy Dung đã góp phần không nhỏ khi tạo dựng thành công hình tượng nàng An Tư tài sắc vẹn toàn.

Những phân cảnh xúc động khi Công chúa An Tư thanh khiết bị dày vò bởi tên tướng Thoát Hoan hay cảnh An Tư tự đốt mình để trở thành ngọn đuốc sống rực lửa soi đường cho quân nhà Trần truy đuổi giặc ngoại xâm… đều được cô thể hiện vô cùng xuất sắc.

Trước đó, Thùy Dung đã có nhiều vai diễn ấn tượng, đặc biệt là vai Nguyễn Thị Lộ (Vợ Nguyễn Trãi) trong vở "Bên ánh sao khuê."

Đóng góp vào sự thành công của vở diễn còn có sự góp mặt của Nghệ sỹ Ưu tú Mạnh Hùng vai Thoát Hoan, Nghệ sỹ Ưu tú Hồng Hạnh vai Cốt Đãi Tam, nghệ sỹ Lê Tuấn vai Trần Thông, nghệ sỹ Văn Thuân vai Vua Trần Thánh Tông, nghệ sỹ Vũ Long vai Vua Trần Nhân Tông.../.

(Vietnam+)