Các trang mạng Hồi giáo ngày 16/6 đưa tin người phó lâu năm của Osama bin Laden là Ayman al-Zawahri đã chính thức trở thành thủ lĩnh mới của mạng lưới khủng bố quốc tế Al Qaeda thay cho người sáng lập đã bị tiêu diệt hôm 2/5 tại Pakistan.
“Hội đồng lãnh đạo tối cao của Al Qaeda, sau khi tham vấn và bàn bạc, ra thông báo Sheikh Dr Ayman Zawahri sẽ nắm quyền chỉ huy mạng lưới. Thượng đế sẽ phù hộ cho ông ta thành công,” thông cáo trên trang Ansar al-Mujahideen (tạm dịch là Những người tiếp bước các chiến binh thần thánh) viết.
Trang mạng này do trung tâm truyền thông al-Fajr lập nên và được coi là một trong những "cơ quan ngôn luận" của Al Qaeda.
Al-Zawahri cỡ ngoài 50 tuổi, sinh ở Ai Cập, đã gặp gỡ bin Laden vào khoảng giữa những năm 1980 ở Pakistan khi hai người tham gia ủng hộ lực lượng chiến binh chống lại quân đội Liên Xô trong cuộc chiến Afghanistan.
Hôm 8/6, trong một đoạn video được tung lên mạng internet, al-Zawahri đã lần đầu tiên tuyên bố công khai, cảnh báo sẽ tiếp tục mở những chiến dịch tấn công vào các lợi ích của Mỹ và đồng minh để trả thù cho cái chết của bin Laden.
“Sheikh (tức bin Laden) đã ra đi, Thượng đế ban phúc cho ông, và chúng ta sẽ tiếp tục con đường của các chiến binh nhằm đánh đuổi những kẻ xâm lược khỏi lãnh địa của đạo Hồi,” al-Zawahri tuyên bố trong đoạn video nói trên.
Trong đoạn video này, Zawahri cũng có những cử chỉ giống như bin Laden trước đây, và bên cạnh ông ta cũng đặt một khẩu AK giống như người tiền nhiệm.
Al-Zawahiri được đánh giá là “bộ não chỉ huy,” đứng sau vụ khủng bố đẫm máu ngày 11/9 tại New York.
Nhiều chuyên gia an ninh cho rằng al-Zawahiri nhiều khả năng đang lẩn trốn tại khu vực biên giới Afghanistan-Pakistan.
Tuy nhiên, giả thiết này không thật sự chắc chắn, bởi như đã biết thì bin Laden cùng nhiều thủ lĩnh chiến binh khác cũng từng được cho là lẩn trốn tại khu vực nói trên.
Nhưng rốt cục, trùm khủng bố này lại sống ung dung tại Abbottabad, thị trấn nằm không xa thủ đô Islamabad của Pakistan trong suốt 6 năm trời, trước khi bị lực lượng đặc nhiệm Mỹ tiêu diệt hôm 2/5.
Chia rẽ trong Al Qaeda?
Như vậy, tính từ ngày Bin Laden bị tiêu diệt (2/5) cho đến khi Al Qaeda thông báo bổ nhiệm thủ lĩnh mới (16/6) là một tháng rưỡi.
Trên kênh CBS News, chuyên gia về an ninh quốc gia Mỹ Juan Zarate cho rằng đó là một khoảng thời gian “đáng kể.” Điều này cho thấy Al Qaeda đã suy yếu và phần nào bị chia rẽ nội bộ.
“Al-Zawahri không phải là một gương mặt thuyết phục được tất cả. Bin Laden là người sáng lập, là đầu mối của mọi chi nhánh và khi ông này qua đời thì thật khó có thể lập tức tìm ra một người thay thế xứng đáng,” chuyên gia Juan Zarate cho biết.
Chuyên gia về chủ nghĩa khủng bố Jere Van Dyk bổ sung thêm rằng al-Zawahri khó có khả năng thu hút được những nguồn tiền tài trợ cho Al Qaeda.
Jere Van Dyk giải thích phần lớn kinh phí hoạt động của Al Qaeda vẫn trông cậy vào nguồn đóng góp từ một số nhân vật giàu có tại Arập Xêút. Trong khi đó, Zawahri vốn sinh tại Ai Cập, nên không tạo được uy tín tại Arập Xêút.
Al-Zawahri sinh ra trong một gia đình trung lưu tại Ai Cập có bố là giáo sư về dược tại đại học Cairo, còn ông nội là “Imam” (lãnh tụ Hồi giáo) của trường đại học Al-Azhar, một trung nghiên cứu hàng đầu về đạo Hồi./.
