Trạm xăng dầu Sơn Giang 3 ở xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập treo bảng "hết xăng." (Ảnh: TTXVN) Trên thị trường có hàng trăm doanh nghiệp phân phối và 36 doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu song tình trạng khan hiếm xăng dầu vẫn diễn ra.
Để giải quyết vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng điều quan trọng nhất là cần phải xây dựng bộ máy linh hoạt, hiệu quả và giảm được các chi phí trung gian, cung cấp nguồn xăng dầu từ doanh nghiệp đầu mối xuống đến các cửa hàng bán lẻ một cách thuận lợi nhất.
Tạo điều kiện để doanh nghiệp hoạt động
Trao đổi với báo chí về tình trạng khan hiếm xăng dầu đang diễn ra, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo nghị định của Chính phủ giao thì cơ quan quản lý nhà nước về xăng dầu là Bộ Công Thương. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính có trách nhiệm ban hành về chi phí định mức đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu và tham mưu cho Chính phủ để trình Quốc hội các khoản thuế phí đối với mặt hàng này.
“Công tác quản lý doanh nghiệp đầu mối, doanh nghiệp phân phối và doanh nghiệp bán lẻ thuộc về trách nhiệm của Bộ Công Thương. Việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu cũng như đảm bảo các chi phí trung gian, tiết giảm chi phí quản trị là thuộc trách nhiệm của Bộ Công thương và các doanh nghiệp,” Bộ trưởng nói.
[Thành phố Hồ Chí Minh: Xác định 54 cửa hàng tạm hết xăng dầu]
Về trách nhiệm của ngành tài chính, ông Hồ Đức Phớc cho hay Bộ Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu 3.000 đồng/lít, về mức sàn tối thiểu; Giảm thuế nhập khẩu từ 20% xuống còn 10% đồng thời trình Chính phủ trình Quốc hội trong điều kiện giá xăng dầu tăng cao thì tiếp tục giảm 50% đối với thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng.
Về chi phí định mức đối với kinh doanh xăng dầu, ông cho rằng hiện nay quy định đối với 1 lít xăng, như A92 là 975 đồng. Tuy nhiên sau khi có đề nghị của Bộ Công thương, Bộ Tài chính đã xin ý kiến các bộ, ngành, doanh nghiệp và thống nhất tăng thêm 350 đồng (theo đó 1 lít xăng A92 có chi phí định mức là 1.320 đồng).
“Bộ Tài chính luôn ủng hộ và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phân phối và bán lẻ để đảm bảo nguồn xăng dầu phục vụ cho người dân cũng như đảm bảo giá xăng dầu hạ để thúc đẩy sản xuất kinh doanh và cải thiện đời sống," Bộ trưởng nói.
Ông Phớc nhấn mạnh Bộ Tài chính đã tham mưu kịp thời, chính xác đối với các chính sách để phản ứng trước vấn đề tăng giá xăng dầu. Đối với việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu, cơ quan chức năng cần phải có những giải pháp quản lý tốt các doanh nghiệp đầu mối. Hiện, cả nước có đến 36 doanh nghiệp đầu mối (trong khi các quốc gia lớn - như Nhật Bản cũng chỉ có 5 doanh nghiệp đầu mối) và hàng trăm doanh nghiệp phân phối. Giải pháp cần thiết lúc này là xây dựng bộ máy hoạt động linh hoạt, hiệu quả nhằm giảm được các chi phí trung gian, cung cấp nguồn xăng dầu từ doanh nghiệp đầu mối xuống đến các cửa hàng bán lẻ một cách thuận lợi nhất.
“Đây là một vấn đề đặt ra và chúng tôi cũng đã trao đổi, phối hợp với Bộ Công Thương để Bộ Công Thương tăng cường công tác quản lý,” ông Phớc nói.
Không quy định chiết khấu kinh doanh xăng dầu
Bộ trưởng nhấn mạnh Bộ Tài chính đã có văn bản (ngày 7/10) trả lời Bộ Công Thương về chi phí định mức trong giá cơ sở xăng dầu. Trong đó, Bộ Tài chính cho biết Nhà nước không quy định chiết khấu trong hoạt động kinh doanh xăng dầu, vì yếu tố này chủ yếu phục thuộc vào cung cầu thị trường, diễn biến giá xăng dầu thế giới, sản lượng tồn kho xăng dầu của các thương nhân đầu mối và phương thức bán hàng của hai bên.
Do đó, trường hợp giá xăng dầu thế giới có xu hướng giảm có thể tác động làm giảm giá xăng dầu trong nước, nếu các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu có sản lượng tồn kho lớn thì các thương nhân đầu mối có thể tăng chiết khấu để bán hàng và ngược lại. Ngoài ra, chiết khấu xăng dầu có thể còn phụ thuộc vào chính sách bán hàng và năng lực kinh doanh của thương nhân đầu mối mà các đại lý, tổng đại lý ký hợp đồng trực tiếp.
Trước đó, Bộ Công Thương cho rằng việc chưa điều chỉnh premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng dẫn đến việc phân bổ mức chiết khấu trong hệ thống kinh doanh bị hạn chế, nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu không có chiết khấu để bảo đảm bù đắp chi phí và duy trì hoạt động kinh doanh, bảo đảm cung ứng xăng dầu liên tục cho thị trường. Theo Bộ trưởng Phớc, nhận định là chưa đủ cơ sở và chưa đúng với diễn biến thực tế thị trường.
“Vì vậy, Bộ Tài chính đã đề nghị Bộ Công Thương đánh giá và làm rõ nguyên nhân khó khăn về nguồn hàng đồng thời rà soát, đánh giá hệ thống phân phối kinh doanh xăng dầu, hệ thống trung gian để có giải pháp phù hợp và tiết kiệm chi phí. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương chỉ đạo các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước trong mọi tình huống. Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Công Thương nghiên cứu phương án giảm mức trích lập và kết hợp sử dụng Quỹ BOG xăng dầu (nếu cần thiết) theo quy định, để việc điều chỉnh premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về đến cảng sẽ không tác động đến giá cơ sở xăng dầu kỳ điều hành,” Tư lệnh ngành tài chính nói./.
