Chính phủ Nhật Bản đang xem xét đảm bảo với Nga rằng việc Moskva trao trả 4 hòn đảo tranh chấp cho Tokyo sẽ không dẫn tới với việc quân đội Mỹ đồn trú ở những đảo này theo các thỏa thuận an ninh Nhật Bản-Mỹ.
Theo các nguồn tin ngoại giao ngày 29/10, Nga đã khẳng định với Nhật Bản rằng họ tôn trọng Tuyên bố chung Nhật Bản-Liên Xô năm 1956, trong đó nêu rõ Moskva sẽ trao trả đảo nhỏ Shikotan và đảo Habomai sau khi ký kết hiệp ước hòa bình với Tokyo.
Tuy nhiên, Nga cũng bày tỏ quan ngại rằng quân đội Mỹ có thể đóng trên những đảo này sau khi được trao trả, căn cứ theo Điều 5 hiệp ước an ninh Nhật Bản-Mỹ.
Điều khoản trên cho phép binh sỹ Mỹ đồn trú ở những vùng lãnh thổ do Nhật Bản quản lý.
Hiện Tokyo đang đánh giá những tác động của việc không áp dụng Điều 5 đối với hai hòn đảo này, hoặc có thể là với cả 4 đảo tranh chấp.
Nhật Bản tin rằng một lời đảm bảo như trên với Nga sẽ thúc đẩy quá trình đàm phán về tranh chấp giữa hai nước liên quan đến 4 hòn đảo gồm Shikotan, Habomai, Etorofu và Kunashiri mà Moskva hiện đang kiểm soát với tên gọi quần đảo Nam Kuril song Tokyo cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc.
Hồi đầu tháng 10 này, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tuyên bố Nhật Bản sẽ tiếp tục khẳng định chủ quyền đối với cả 4 hòn đảo tranh chấp với Nga; đồng thời nhấn mạnh giải quyết vấn đề lãnh thổ là quyết định đúng đắn đối với tương lai của cả hai nước./.