Hiệp ước phân định ranh giới trên biển giữa Australia và Timor Leste được ký kết ngày 6/3/2018 tại New York, Mỹ. (Nguồn: dfat.gov.au) Quốc hội Australia ngày 29/7 đã thông qua việc thực thi hiệp định phân định ranh giới trên biển giữa nước này với Timor Leste, cung cấp một khuôn khổ cho hai nước phân chia doanh thu từ mỏ khí đốt tự nhiên Greater Sunrise.
Trong một tuyên bố, Thủ tướng Australia Scott Morrison khẳng định với việc thông qua luật trên, Australia hiện đã sẵn sàng trở thành đối tác của Timor Leste, cùng khai thác mỏ khí đốt Greater Sunrise vì lợi ích của cả hai nước.
Theo ông, Greater Sunrise sẽ tạo ra các cơ hội mới cho việc tăng thu nhập, phát triển thương mại và công nghiệp ở Timor Leste và là một phần quan trọng trong tương lai kinh tế của quốc gia Đông Nam Á này.
[Timor Leste-Australia nhất trí việc giải quyết tranh chấp lãnh hải]
Phát biểu tại Thượng viện, Ngoại trưởng Australia Marise Payne khẳng định hiệp định trên giải quyết tranh cãi lâu nay giữa Australia và Timor Leste trong vấn đề đường biên giới trên biển, con đường phát triển Greater Sunrise cũng như tạo ra nền tảng cho chương mới trong quan hệ song phương.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Timor Leste cho biết nước này có khả năng sẽ thông qua hiệp định trên vào ngày 30/8 tới.
Greater Sunrise, được phát hiện vào năm 1974, cách Timor Leste 150km về phía Đông Nam và Australia 450km về phía Tây Bắc, có trữ lượng khoảng 144 tỷ m3 khí đốt, trị giá khoảng 40-50 tỷ USD.
Sau nhiều năm tranh chấp, Australia và Timor Leste đã ký hiệp định lịch sử này hồi tháng 3/2018 tại Liên hợp quốc.
Đây là hiệp định đầu tiên đạt được theo cơ chế hòa giải đặc biệt của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 để giải quyết tranh cãi lâu nay liên quan biên giới Timor Leste, vốn làm trì hoãn hoạt động khai thác ở Greater Sunrise.
Theo thỏa thuận, Timor Leste sẽ được nhận 70% doanh thu nếu khí đốt khai thác được dẫn tới nước này hoặc 80% nếu khí đốt được vận chuyển tới Australia để xử lý./.
