Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto (trái), Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa) và Thủ tướng Canada Justin Trudeau (phải) tại cuộc họp báo sau lễ ký Hiệp định USMCA tại Buenos Aires, Argentina ngày 30/11/2018. (Nguồn: AFP/TTXVN) Một trong những nhượng bộ lớn nhất của Canada trong các cuộc đàm phán về Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) phiên bản 2.0 là việc áp dụng những quy định chặt chẽ hơn nhằm bảo vệ các hãng dược phẩm lớn trước sự cạnh tranh liên quan đến một số loại thuốc kê đơn có giá đắt.
Trong trường hợp những quy định này được thực thi, chi tiêu cho dược phẩm của Canada mỗi năm ước tăng thêm 169 triệu CAD (127,74 triệu USD).
Hiện các nghị sỹ thuộc đảng Dân chủ tại Quốc hội Mỹ đang dọa sẽ từ chối thông qua NAFTA 2.0, mà Mỹ gọi là Thỏa thuận Mỹ-Mexico-Canada (USMCA), nếu quy định chặt chẽ hơn về dược phẩm không được rút lại, vì các nghị sỹ này muốn thúc đẩy giảm chi phí dược phẩm tại Mỹ.
[NAFTA 2.0 gây thiệt hại cho ngành nông nghiệp và sữa của Canada]
Động thái này của phe Dân chủ tại Quốc hội đang đẩy Tổng thống Mỹ Donald Trump vào thế khó khi chính các nhà đàm phán của chính quyền Tổng thống Trump đã phải gây sức ép để Canada và Mexico chấp nhận điều khoản này.
Các quy định về dược phẩm đang trở thành “một vấn đề” trong cuộc chạy đua tái đắc cử của ông Trump.
Phe Dân chủ có thể sẽ chỉ trích Tổng thống về việc đã thất bại trong cuộc chiến nhằm hạ giá thuốc.
Trong khi các chính trị gia Mỹ đang “tình cờ” vận động để Ottawa có thể giành lại thế thắng trong các cuộc đàm phán liên quan đến dược phẩm trong năm 2018, thì giới chức Canada nhiều lần khẳng định họ không muốn mở lại hồ sơ USMCA để thay đổi nội dung, do lo ngại động thái này sẽ dẫn đến việc đàm phán lại toàn bộ hiệp định.
“Cuộc chiến” USMCA tại Quốc hội Mỹ đang xoay quanh một điều khoản đảm bảo để các hãng dược phẩm được bảo vệ dữ liệu 10 năm liên quan đến các loại thuốc sinh học mới.
Các hãng dược phẩm Mỹ sản xuất thuốc sinh học (biologic, hiện là một trong những dòng thuốc có giá cao nhất trên thế giới, cao gấp nhiều lần so với các dòng thuốc khác) - vui mừng khi trong khuôn khổ của USMCA, thời hạn độc quyền dữ liệu đối với các loại thuốc sinh học được tăng lên 10 năm, nhiều hơn hai năm so với quy định mà chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama đã đàm phán trong Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Các hãng dược phẩm Mỹ cho rằng thời hạn độc quyền dữ liệu cần dài để bù đắp chi phí phát triển thuốc sinh học và tránh hiện tượng “chảy máu” việc làm trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển sang các quốc gia khác.
Thời hạn bảo vệ này tại Canada là tám năm và tại Mexico là 5 năm. Nhưng Canada và Mexico sẽ phải thay đổi quy định trong nước khi NAFTA 2.0 có hiệu lực.
NAFTA phiên bản 2.0 được Mỹ, Canada và Mexico chính thức ký kết hôm 30/11/2018 sau một năm đàm phán căng thẳng theo yêu cầu của Tổng thống Mỹ Trump để thay thế thỏa thuận đã tồn tại suốt 24 năm qua mà ông Trump cho là “thỏa thuận thương mại tệ hại nhất."
Ngày 19/6 vừa qua, Mexico đã là quốc gia đầu tiên trong ba nước phê chuẩn nội dung của NAFTA 2.0. Tại Canada, Quốc hội nước này dường như có ý muốn chờ động thái của Mỹ trước khi bỏ phiếu thông qua./.
