Tàu chở ngũ cốc rời cảng Odessa, Ukraine ngày 20/8/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN) Cuộc họp cấp cao về thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen dự kiến diễn ra tại thành phố Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) từ ngày 10-11/5 theo hình thức 4 bên.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Vershinin đã xác nhận thông tin này khi trả lời phỏng vấn báo chí ngày 9/5.
Vào tháng 7/2022, tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Ukraine đã ký riêng rẽ các thỏa thuận với Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ về xuất khẩu ngũ cốc của Nga và Ukraine, được gọi là Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen.
Thỏa thuận này nhằm đảm bảo nguồn cung cho thị trường thế giới trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine và ban đầu có hiệu lực trong 120 ngày, sau đó được gia hạn thêm 120 ngày vào tháng 11/2022 và tiếp tục gia hạn 60 ngày vào ngày 18/3 vừa qua cho đến ngày 18/5 tới.
Nga đã nhiều lần cảnh báo sẽ không tiếp tục gia hạn thỏa thuận nếu như những vướng mắc trong việc xuất khẩu lương thực và phân bón của nước này không được giải quyết.
Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ gần đây đều bày tỏ tin tưởng một thỏa thuận cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc thông qua Biển Đen sẽ được gia hạn sau thời điểm 18/5.
[Thổ Nhĩ Kỳ đánh giá về triển vọng kéo dài thỏa thuận ngũ cốc]
Ngày 5/5, người phát ngôn Liên hợp quốc Farhan Haq cho biết cơ quan này đang tìm cách mở rộng Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen và yêu cầu các bên liên quan tham gia một cách xây dựng.
Lời kêu gọi được đưa ra trong bối cảnh, ngày 5/5, Trung tâm điều phối (JCC), gồm các quan chức Nga, Ukraine, Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, chưa thể thống nhất cấp phép cho các tàu mới tham gia sáng kiến, giúp đảm bảo xuất khẩu ngũ cốc Ukraine và các nông sản khác từ các cảng Biển Đen.
JCC vẫn duy trì các hoạt động giám sát hằng ngày với những tàu đã được cấp phép.
Theo ông Farhan Haq, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã liên hệ với tất cả các bên để thảo luận đề xuất nhằm cải thiện, mở rộng và gia hạn sáng kiến, lắng nghe quan điểm của tất cả các bên.
Liên hợp quốc kêu gọi các bên tiếp tục thảo luận, tháo gỡ những thách thức và phối hợp để triển khai sáng kiến một cách đầy đủ và liên tục.
Các đại diện của Liên hợp quốc sẽ tham gia cuộc họp cấp chuyên viên do Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ chủ trì để thảo luận về sáng kiến này, chuẩn bị cho cuộc họp cấp cao hơn dự kiến diễn ra vào tuần tới ở Istanbul với sự tham dự của đại diện tất cả các bên gồm Nga, Ukraine, Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.
Tổng Thư ký Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển Rebeca Grynspan đã tới Moskva ngày 5/5 để tiếp tục tham vấn với các quan chức cấp cao của Nga về việc tạo điều kiện duy trì hoạt động xuất khẩu lương thực và phân bón Nga ra thị trường toàn cầu.
Bản ghi nhớ giữa Nga và Liên hợp quốc về việc tạo điều kiện xuất khẩu lương thực và phân bón Nga là văn bản thỏa thuận song song với Sáng kiến Ngũ cốc iển Đen.
Trong khi các hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine được cải thiện thì phía Nga liên tục phản ánh rằng việc tạo điều kiện cho hoạt động xuất khẩu của Nga có rất ít tiến triển.
Người phát ngôn Haq cho biết bà Grynspan đã gặp Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Vershinin và khẳng định cam kết mạnh mẽ của Liên hợp quốc về việc triển khai đầy đủ biên bản ghi nhớ trên./.
