Cờ Anh (phía dưới) và cờ EU (phía trên) tại thủ đô London, Anh, ngày 7/1/2019. (Nguồn: THX/TTXVN)
Ngày 14/1, các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã khẳng định tính pháp lý của cam kết không sử dụng điều khoản "rào chắn," vốn nhằm giúp đảm bảo một biên giới mở giữa vùng Bắc Ireland thuộc Anh và Cộng hòa Ireland trong thỏa thuận Brexit, để ràng buộc London với những quy định của khối.
Trong lá thư gửi Thủ tướng Anh Theresa May, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đã loại trừ khả năng đồng ý với bất kỳ thay đổi nào hoặc những nội dung không nhất quán với thỏa thuận.
Về điều khoản "rào chắn" liên quan đến Cộng hòa Ireland, EU không mong muốn nhìn thấy điều khoản này có hiệu lực và sẽ chỉ áp dụng tạm thời nếu thực sự cần thiết.
[Liên minh châu Âu để ngỏ khả năng kéo dài thời hạn Brexit]
Cả hai quan chức này đều nhấn mạnh thỏa thuận đại diện cho một cam kết công bằng và với mục tiêu đảm bảo Brexit diễn ra theo trình tự, từ đó hạn chế được những hậu quả tiêu cực.
Hai ông nêu rõ việc gửi bức thư này nhằm thúc đẩy các bước đi tiếp theo trong tiến trình Brexit và lời đảm bảo của họ đều có giá trị pháp lý.
Cùng ngày, phát biểu tại một hội nghị ở Madrid, Ngoại trưởng Tây Ban Nha Josep Borrell cho rằng EU có thể đồng ý kéo dài thời hạn Brexit, nhưng sẽ không vượt quá thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu (EP) dự kiến được tổ chức vào tháng Năm tới.
Ông Borrell nhận định một Brexit "cứng" sẽ trở thành thảm họa đối với tất cả các bên, do đó rất có khả năng khung thời gian Brexit sẽ được kéo dài.
Ngoại trưởng Tây Ban Nha cho hay lý do hạn chót là cuộc bầu cử EP, bởi vì sự kiện này đã được lên kế hoạch mà không có đại diện của Anh.
Ông Borrell nhấn mạnh ngay cả trong trường hợp Anh rời khỏi EU mà không đạt thỏa thuận nào, thỏa thuận song phương với Tây Ban Nha về vùng Gibraltar sẽ vẫn được giữ nguyên.
Gibraltar là vùng lãnh thổ hải ngoại thuộc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, có diện tích khoảng 6,8km2 và khoảng 30.000 dân sinh sống, nằm gần cực Nam Bán đảo Iberia bên trên eo biển Gibraltar, giáp phía Bắc Tây Ban Nha.
Madrid nhiều lần yêu cầu London trả lại vùng đất mà Tây Ban Nha đã từ bỏ năm 1713 theo Hiệp ước Utrecht.
Dự kiến, Gibraltar sẽ cùng với Anh rời khỏi EU, cho dù trong cuộc trưng cầu ý dân năm 2016 về Brexit, 96% dân số vùng lãnh thổ này đã bỏ phiếu ủng hộ ở lại EU.
Theo kế hoạch, Anh sẽ rời EU vào ngày 29/3 tới. Tuy nhiên, hạn chót này có thể được kéo dài nếu Anh đề nghị và được 27 nước thành viên EU chấp thuận.
Mặc dù vậy, Thủ tướng May đã bày tỏ tự tin rằng Brexit sẽ diễn ra đúng hạn, mà không cần mở rộng điều khoản 50 của Hiệp ước Lisbon.
Bà cũng cảnh báo các nghị sỹ Anh rằng Brexit sẽ rơi vào nguy hiểm nếu Quốc hội bỏ phiếu không thông quả thỏa thuận.
Từ ngày 9/1, Quốc hội Anh bắt đầu cuộc thảo luận kéo dài 5 ngày trước khi tiến hành cuộc bỏ phiếu chính thức về thỏa thuận nước này rời khỏi “mái nhà chung” châu Âu vào ngày 15/1 tới.
Bộ trưởng Brexit Stephen Barclay khẳng định Chính phủ Anh sẽ phản ứng nhanh chóng nếu thỏa thuận Brexit hiện nay bị cơ quan lập pháp Anh bác bỏ trong cuộc bỏ phiếu.
Ông Barclay nêu rõ mong muốn đảm bảo rằng dù kết quả của phiên tranh luận thế nào, chính phủ cũng sẽ phản ứng nhanh chóng nhằm cho Hạ viện thấy mức độ đảm bảo cao nhất có thể./.
