Lực lượng cứu hộ làm nhiệm vụ tại hiện trường sau vụ không kích của liên quân xuống Sanaa ngày 8/10. (Nguồn: AFP/ TTXVN) Lệnh ngừng bắn kéo dài ba ngày tại Yemen do Liên hợp quốc làm trung gian đã chính thức có hiệu lực từ 23 giờ 59 ngày 19/10 theo giờ địa phương (tức 3 giờ 59 ngày 20/10 theo giờ Việt Nam), nhằm tạo điều kiện cho hoạt động cứu trợ nhân đạo.
Trước đó, ngày 17/10, Đặc phái viên Liên hợp quốc về vấn đề Yemen, ông Ismail Ould Cheikh Ahmed, đã công bố lệnh ngừng bắn trên, theo đó "tạm ngừng các hoạt động thù địch" giữa phiến quân Houthi và các lực lượng chính phủ Yemen lưu vong được liên quân do Saudi Arabia đứng đầu hậu thuẫn, với thời hạn ban đầu là 72 giờ và có thể được gia hạn.
Lệnh ngừng bắn mới nhất này được kỳ vọng sẽ hỗ trợ các hoạt động nhân đạo và mở đường cho các nỗ lực mới của cộng đồng quốc tế trong việc khôi phục đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt xung đột tại quốc gia Trung Đông này.
Tuy nhiên, chỉ vài giờ trước khi lệnh ngừng bắn bắt đầu được thực thi, giao tranh dữ dội giữa các bên đối địch tại Yemen đã diễn ra, khiến ít nhất năm người thiệt mạng và làm nhiều cơ sở hạ tầng ở ngoại ô thủ đô Sanaa và một số khu vực giáp biên giới với Saudi Arabia bị phá hủy.
Nhiều nhà phân tích tại khu vực Trung Đông nhận định lệnh ngừng bắn sẽ mở đường cho các bước tiếp theo nhằm tìm kiếm một giải pháp chính trị cho vấn đề Yemen, song cũng cho rằng thỏa thuận lần này vẫn rất mong manh.
Kể từ tháng 3/2015 - thời điểm liên minh quân sự Arab do Saudi Arabia dẫn đầu bắt đầu chiến dịch quân sự chống phiến quân Houthi đến nay, Liên hợp quốc và 18 quốc gia bảo trợ tiến trình hòa đàm Yemen từng đề xuất sáu lệnh ngừng bắn, nhưng cả năm thỏa thuận trước đây đều đổ vỡ do phiến quân Houthi từ chối rút khỏi thành phố Taiz lớn thứ 3 của Yemen và phóng thích các tù nhân.
Theo nhà phân tích khu vực Trung Đông Ali Al Fakih, hiện sức mạnh quân sự của phiến quân Houthi đã hao mòn đáng kể và lực lượng này cần một lệnh ngừng bắn để tái vũ trang và tổ chức lại lực lượng.
Chuyên gia Al Fakih dự báo lệnh ngừng bắn mới nhất sẽ khó được duy trì và giao tranh sẽ lại tiếp diễn nhưng trên quy mô nhỏ hơn. Đồng quan điểm với ông Al Fakih, nhà phân tích Abdul Salam Mohammad, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Abad, cho rằng khi còn mạnh trên thực địa, Houthi thường gây áp lực để phe đối địch phải nhượng bộ.
Tuy vậy, cố vấn cao cấp Mustafa Al Ani, thuộc Trung tâm Nghiên cứu vùng Vịnh, có cách tiếp cận lạc quan hơn khi nhận định: "Tình hình hiện nay hoàn toàn khác với các lần ngừng bắn trước đây. Các bên đối địch đều đang mệt mỏi. Tổn thất về người và vật chất do xung đột của các bên đều rất lớn. Hai bên đều xác định họ không phải là bên chiến thắng và không thể giải quyết vấn đề bằng các biện pháp quân sự."
Theo số liệu của Liên hợp quốc, cuộc xung đột kéo dài 19 tháng qua ở Yemen đã làm gần 6.900 người thiệt mạng, hơn 35.000 người bị thương và ít nhất 3 triệu người phải rời bỏ nhà cửa.
Điều phối viên nhân đạo của Liên hợp quốc tại Yemen, ông Jamie McGoldrick bày tỏ hy vọng lệnh ngừng bắn trên toàn quốc được thực thi sẽ tạo cơ hội cho các cơ quan và tổ chức cứu trợ nhân đạo quốc tế đem hàng viện trợ tới các khu vực bị cô lập. Ông cũng hy vọng các bên ngừng thù địch và nối lại tiến trình đàm phán hòa bình./.
