Lời cảnh báo về một biến thể COVID mới "ngày tận thế"

Ảnh minh họa. (Nguồn: The Conversation)

Theo các nhà khoa học hàng đầu của chính phủ Anh, một biến thể COVID mới "ngày tận thế" - có khả năng giết chết 1/3 dân số - “có thể xuất hiện trên thực tế.”

Các tài liệu do Nhóm Cố vấn Khoa học về Các trường hợp Khẩn cấp (SAGE) công bố mới đây đã cảnh báo rằng kịch bản "ngày tận thế" hoàn toàn có thể xảy ra, và chiến dịch triển khai vaccine của Anh thậm chí có thể đẩy nhanh sự xuất hiện của một chủng virus mà có thể gây chết người như MERS - với tỷ lệ tử vong là 35% - trong tương lai.

Nhóm chuyên gia của số 10 Phố Downing (Phủ Thủ tướng Anh) cho biết khả năng virus đột biến là cao nhất khi nó phổ biến rộng rãi nhất - như trường hợp hiện nay ở Anh. Trong bối cảnh chiến dịch tiêm chủng của Anh đang cực kỳ thành công, nhóm nghiên cứu nói trên cảnh báo rằng mức độ miễn dịch cao hơn của nước này có thể làm đẩy nhanh quá trình tiến hóa của virus.

Theo các tài liệu của SAGE, việc triển khai vaccine tăng cường vào mùa Đông này và hạn chế sự lây lan có thể giúp ngăn ngừa sự xuất hiện của một chủng đột biến. Tài liệu cũng cho biết các bộ trưởng có thể phải xem xét việc tiêu hủy hoặc tiêm phòng cho những động vật bị phát hiện mang virus để ngăn chúng có khả năng phát sinh một đột biến khác và lây trở lại cho con người. Tuy nhiên, báo cáo của SAGE cũng cho rằng COVID đột biến sẽ trở nên ít nguy hiểm hơn theo thời gian, và đây cũng là một thực tế cần ghi nhận.

Các nhà khoa học đã đề cập đến mối đe dọa của một biến thể siêu đột biến trong một báo cáo, trong đó đưa ra các kịch bản tiềm năng có thể xuất hiện trong tương lai không xa.

Các chuyên gia cho biết một chủng trong tương lai có thể kháng vaccin nếu nó xuất phát từ biến thể Beta kháng vaccine kết hợp với các biến thể Alpha hoặc Delta dễ lây nhiễm hơn. Quá trình này - được gọi là tái tổ hợp - có thể dẫn đến một chủng virus làm “tăng tỷ lệ nhiễm bệnh và tỷ lệ tử vong.”

Nhóm nghiên cứu thừa nhận rằng vaccine sẽ có hiệu quả trừ khi có một virus đột biến mạnh hơn khiến các mũi tiêm ít hiệu quả hơn trong việc ngăn chặn dịch bệnh nghiêm trọng - điều mà nhiều chuyên gia cho rằng khó có thể xảy ra. Tuy nhiên, họ cũng cho biết khả năng nhiễm bệnh sẽ tăng “ngay cả khi con người đã được tiêm chủng vì vaccine không cung cấp khả năng miễn dịch tuyệt đối.”

Theo các nhà khoa học, viễn cảnh về một biến thể chết chóc hơn là “điều hoàn toàn có thể xảy ra trên thực tế” và sẽ tác động rất lớn đến số ca tử vong ở Anh trong tương lai.

Các chính trị gia đã cảnh báo rằng bản báo cáo này cho thấy Chính phủ Anh “không được phép tự mãn” khi nước Anh dường như sắp bước ra khỏi làn sóng đại dịch thứ ba.

[Cảnh báo nguy cơ bùng phát các ca nhiễm biến thể Lambda tại Mỹ]

Tiến sỹ Philippa Whitford, Phó Chủ tịch Nhóm nghị sỹ về virus Corona và là nghị sỹ đảng Quốc gia Scotland, nói: “Báo cáo này hẳn sẽ gây ra những làn sóng chấn động nếu Chính phủ Anh công bố nó. Nhưng thay vào đó, nó đã được giấu nhẹm giữa một loạt báo cáo được đưa ra trong kỳ nghỉ của Quốc hội Anh.

Các khuyến nghị và nhận xét do SAGE đưa ra là một lời nhắc nhở về một thực tế đơn giản - rằng chúng ta vẫn chưa đánh bại loại virus này. Anh đã tặng cho quốc tế những liều vaccine đầu tiên trong tuần qua. Tuy nhiên, nếu không có sự gia tăng nhanh chóng trong hoạt động sản xuất vaccine trên thế giới, thông qua việc chia sẻ kiến thức và công nghệ, sẽ khó có thể đạt được mục tiêu tiêm phòng cho toàn thế giới và chấm dứt đại dịch.

Nếu không có các biện pháp kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn, chúng ta (Anh) có nguy cơ nhập khẩu các biến thể kháng vaccine, trong khi sự lây lan không kiểm soát được ở trong nước có thể dẫn đến một biến thể khác. Chính phủ không nên né tránh sự thật, nếu không sẽ phải đối mặt với nguy cơ đánh mất những thành tựu mà chúng ta đã đạt được trong 18 tháng qua.”

Giáo sư Martin McKee, chuyên gia về y tế cộng đồng tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London, nói: “Những lời cảnh báo thẳng thắn này của các cố vấn chính phủ nhấn mạnh điều mà nhiều người trong chúng ta đã cảnh báo và khẳng định, rằng vẫn còn những trở ngại cần phải vượt qua. Chính phủ không thể tự mãn, ngược lại, phải tiếp tục hỗ trợ phát triển thế hệ vaccine tiếp theo và ưu tiên giảm thiểu các ca lây nhiễm để giảm khả năng xuất hiện một biến thể khác ở trong nước.”

Các cảnh báo về các biến thể được đưa ra rải rác trong một loạt báo cáo do nhóm cố vấn chính phủ công bố như một phần của cam kết minh bạch được thực hiện hàng tuần.

SAGE cảnh báo rằng virus có thể lây lan sang vô số động vật khác nhau, bao gồm cả chồn - loài động vật đã bị tiêu hủy ở Đan Mạch với số lượng hàng nghìn con. Nhóm chuyên gia cảnh báo có thể phải tiêu hủy thêm hoặc tiêm phòng cho động vật ở các loài khác để ngăn chúng trở thành ổ chứa virus. Họ liệt kê chó, mèo, chuột nhắt, chuột cống và chồn sương là những động vật được cho là đã bị nhiễm COVID-19.

Một vấn đề tiềm ẩn khác mà nhóm nghiên cứu phát hiện được là việc sử dụng thuốc kháng virus để điều trị COVID-19 khi bệnh nhân đã bị nhiễm bệnh. Chính phủ Anh đã thành lập một “lực lượng đặc nhiệm chống virus,” với mục tiêu tìm ra các loại thuốc mà người Anh có thể sử dụng tại nhà để điều trị bất kỳ triệu chứng nào của COVID-19.

Các nhà khoa học cảnh báo rằng việc lạm dụng thuốc có thể dẫn đến nhiều chủng đột biến hơn, và khuyến nghị các bác sĩ chỉ kê đơn chúng trong những trường hợp nghiêm trọng nhất. Tuy nhiên cũng có những thông tin đáng khích lệ hơn, chẳng hạn như nhóm chuyên gia dự đoán có một “khả năng thực tế trong dài hạn” rằng khi COVID-19 tiếp tục đột biến, người nhiễm bệnh sẽ không bị nặng: "Nói cách khác, loại virus này sẽ giống như các virus CoV khác (ở người) gây cảm lạnh thông thường, nhưng triệu chứng ít nghiêm trọng hơn nhiều, chủ yếu ở người cao tuổi hoặc dễ bị tổn thương về mặt lâm sàng”./.

(Vietnam+)