Khói lửa bốc ngùn ngụt từ một tàu chở dầu được cho là bị tấn công trên Vịnh Oman. (Nguồn: AFP/TTXVN) Các nhà ngoại giao cho biết theo yêu cầu của Mỹ, chiều tối 14/6 (giờ Việt Nam), Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc sẽ thảo luận về tình hình vùng Vịnh sau sự cố được cho là "tấn công" nhằm vào hai tàu chở dầu tại Vịnh Oman.
Cuộc họp kín được triệu tập sau khi một tàu chở dầu của Na Uy và một tàu của Nhật Bản gặp sự cố tại Vịnh Oman, một tháng sau khi xảy ra các vụ nổ làm thiệt hại bốn tàu chở dầu cũng tại khu vực này.
Trước đó, phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về hợp tác giữa Liên hợp quốc và Liên đoàn Arab (AL) cùng ngày, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã cực lực lên án vụ tấn công trên, đồng thời cảnh báo rằng thế giới không thể để xảy ra một cuộc đối đầu lớn tại vùng Vịnh.
Cũng phát biểu tại cuộc họp này, quyền Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Jonathan Cohen nêu rõ: "Không thể chấp nhận bất kỳ bên nào tấn công tàu thuyền thương mại và những vụ tấn công ngày hôm nay nhằm vào các tàu ở Vịnh Oman gây quan ngại vô cùng sâu sắc. Chính phủ Mỹ đang hỗ trợ và sẽ tiếp tục đánh giá tình hình."
[Tổng Thư ký LHQ cảnh báo không để xảy ra đối đầu lớn tại vùng Vịnh]
Sự cố đã xảy ra sáng 13/6 đối với tàu Front Altair của hãng tàu biển Frontline của Na Uy, và tàu Kokuka Courageous do Công ty Kokuka Sangyo có trụ sở tại Tokyo, vận hành.
Theo thông tin ban đầu, hai tàu trên đã "bị tấn công," có thể bằng ngư lôi hoặc bằng mìn từ tính.
Phía Chính phủ Iran cho rằng các sự cố này là rất "khả nghi" vì diễn ra đúng vào thời điểm Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang có chuyến thăm chính thức Iran. Tehran khẳng định sẵn sàng hợp tác để bảo vệ các hải trình chiến lược.
Nhận định về sự việc trên, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng hiện còn quá sớm để đưa ra bất kỳ kết luận nào về vụ việc do còn thiếu nhiều thông tin. Ông nêu rõ: "Không ai biết rõ điều gì đằng sau vụ tấn công này."
Trong khi đó, phóng viên TTXVN tại Trung Đông dẫn nhận định của chuyên gia Saudi Arabia, ông Hezam al-Hezam cáo buộc Cơ quan Tình báo Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) thực hiện các vụ tấn công nhằm vào các tàu chở dầu trên nhằm kích động cuộc chiến chống Iran.
Trong một dòng trạng thái trên mạng xã hội Twitter, ông Hezam đã mô tả các cuộc tấn công này là một âm mưu của UAE nhằm chống lại Tehran. Chuyên gia trên nhấn mạnh Iran không “ngây thơ” đe dọa hoạt động vận tải biển trong khu vực theo cách thức như vậy mà không cân nhắc kỹ lưỡng tới các lệnh trừng phạt kinh tế đang nhằm vào mình.
Bình luận cùng ngày về sự cố trên, Tổng thống Iran Hassan Rouhani khẳng định rằng Tehran đặc biệt coi trọng việc đảm bảo an ninh tại Vịnh Persian cũng như toàn bộ khu vực Trung Đông.
Trong phản ứng của mình, người phát ngôn của Thủ tướng Anh Theresa May tuyên bố những vụ tấn công nhằm vào các tàu dân sự là hoàn toàn không thể chấp nhận và Anh sẵn sàng hỗ trợ bất kỳ cuộc điều tra nào đối với vụ việc này.
Phát biểu với phóng viên, người phát ngôn nêu rõ: "Điều quan trọng là tự do đi lại được tôn trọng và giám sát. Chúng tôi đang liên lạc với các đối tác quốc tế và sẵn sàng hỗ trợ mọi nỗ lực giải cứu hay điều tra."
Một nguồn tin Văn phòng Đối ngoại Anh cho biết nước này đồng ý với nhận định của Mỹ đổi lỗi cho Iran thực hiện các vụ tấn công tại Vịnh Oman.
Cùng ngày, Quốc vụ khanh về đối ngoại của Saudi Arabia Adel al-Jubeir nhất trí với Mỹ rằng Iran đứng sau các sự cố nghi là tấn công nói trên. Trong khi đó, Bộ trưởng Năng lượng Saudi Arabia Khalid al-Falid kêu gọi cộng đồng quốc tế chia sẻ trách nhiệm và bảo vệ các hải trình quốc tế, đồng thời khẳng định Riyadh sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ các cảng và vùng biển của mình.
Theo phóng viên TTXVN tại khu vực Trung Đông, người đứng đầu ngành năng lượng của Saudi Arabia cho biết Riyadh và tập đoàn dầu mỏ nhà nước Aramco đã sẵn sàng các phương án đối phó với các vụ tấn công, và cam kết sẽ đảm bảo nguồn cung dầu đáng tin cậy cho thị trường thế giới.
Bộ Ngoại giao Ai Cập cũng lên án mọi hành động gây nguy hại đến an toàn của các vùng biển tại vùng Vịnh. Bộ trên cho biết Ai Cập rất quan ngại và đang theo dõi tin tức về vụ việc.
Trong phản ứng của mình, Bộ Ngoại giao Iraq cũng ra tuyên bố lên án vụ tấn công, và kêu gọi đối thoại đảm bảo ổn định tại Trung Đông. Tuyên bố nêu rõ: "Iraq phản đối mọi hành động hiếu chiến và leo thang trong khu vực, kêu gọi các giải pháp hòa bình cho các cuộc khủng hoảng trong khu vực."
Bộ trên cho biết thêm rằng Iraq phản đối chính sách "bóp nghẹt" người dân, ám chỉ các lệnh trừng phạt chống Iran, cũng như gây nguy hại đến an ninh của nước này, sự can thiệp vào công việc nội bộ của họ và dùng vũ lực để giải quyết các cuộc khủng hoảng ở Trung Đông. Bộ trên kết luận cần "nối lại đối thoại nhằm đảm bảo an ninh và ổn định trong khu vực."
Cùng ngày, Qatar kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về các vụ tấn công nhằm vào hai tàu chở dầu ở Vịnh Oman trước đó cùng ngày cũng như giảm leo thang căng thẳng tại khu vực.
Hãng thông tấn nhà nước QNA dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Qatar cho biết bộ này lên án cái gọi là hành động phá hoại "bất chấp kẻ đứng sau vụ việc là ai," đồng thời kêu gọi tất cả các bên kiềm chế và chấm dứt leo thang. Doha cũng cảnh báo việc làm xáo trộn an ninh của vùng Vịnh cũng như khu vực rộng lớn hơn./.
