Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU Michel Barnier (phải) và Bộ trưởng phụ trách Brexit của Anh David Davis tại cuộc họp báo ở Brussels, Bỉ ngày 12/10. (Nguồn: THX/TTXVN) Hy vọng của Anh có thể bắt đầu đàm phán với Liên minh châu Âu (EU) về thương mại và giai đoạn chuyển tiếp cho Brexit càng trở nên khó khăn sau khi Cộng hòa Ireland đưa ra những đòi hỏi mới về vấn đề biên giới Bắc Ireland.
Báo Anh Telegraph dẫn một tài liệu của Ủy ban châu Âu, cho biết lập trường cứng rắn của Ireland đã gây bất ngờ cho các quan chức Anh tại vòng đàm phán mới nhất về Brexit tại Brussels (Bỉ) ngày 9/11.
Các quan chức Anh cho rằng vấn đề biên giới giữa Cộng hòa Ireland và xứ Bắc Ireland thuộc Anh sau khi Anh rời thị trường chung và liên minh hải quan của EU đã được “gác lại” cho đến khi EU và Anh bắt đầu đàm phán về thương mại và quan hệ tương lai giữa hai bên.
Tuy nhiên, theo tài liệu bị rò rỉ có tiêu đề “Đối thoại về Cộng hòa Ireland/Bắc Ireland," ngay lúc này Cộng hòa Ireland đang gây sức ép đòi hỏi phải có những bảo đảm cụ thể về vấn đề biên giới trước thềm hội nghị thượng đỉnh đặc biệt quan trọng của các nhà lãnh đạo EU trong tháng 12 tới.
[Đàm phán tái thiết mô hình chia sẻ quyền lực tại Bắc Ireland thất bại]
Tài liệu dài một trang này cho rằng để giữ đúng tinh thần của Thỏa thuận hòa bình "Ngày thứ Sáu tốt lành," thỏa thuận “ly hôn” Brexit phải tôn trọng “sự toàn vẹn của thị trường nội khối và liên minh hải quan,” mà trong đó Cộng hòa Ireland vẫn là một thành viên.
Văn bản này cũng bổ sung “yêu cầu tiên quyết” là Anh phải cam kết tránh việc thiết lập một biên giới cứng bằng cách vẫn tham gia liên minh hải quan EU và tiếp tục tuân thủ “những quy định của thị trường nội khối và liên minh hải quan.” Văn bản kết luận rằng Anh phải bảo đảm “không vận dụng khác đi” những quy định của EU về thị trường chung và liên minh hải quan.
Trên tinh thần của văn bản này, phía Cộng hòa Ireland yêu cầu Anh tiếp tục tuân thủ khoảng 100 quy định của EU, trong đó có những điều khoản về hải quan và nông nghiệp, nhằm bảo đảm sự giao thương tự do và cởi mở qua biên giới giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland. Đòi hỏi này có thể được xem là “bất khả thi” đối với London, khi yêu cầu Anh hoặc là ở lại trong liên minh hải quan của EU và chấp nhận các quy định chung hiện có với toàn bộ nước Anh, hoặc trao cho Bắc Ireland một quy chế đặc biệt, có thể đe dọa sự toàn vẹn lãnh thổ của Vương quốc Anh.
Các quan chức Anh đã cảnh báo bất kỳ nỗ lực nào nhằm tạo ra “quy chế đặc biệt” cho Bắc Ireland sẽ tạo nguy cơ bất ổn vô cùng nghiêm trọng đối với Thỏa thuận hòa bình "Ngày thứ Sáu tốt lành," khoét sâu sự chia rẽ giữa những người muốn vùng đất này là một phần của Vương quốc Anh và những người dân tộc chủ nghĩa muốn tái thống nhất với phần còn lại của đảo Ireland là Cộng hòa Ireland.
Chính phủ Anh khẳng định quan điểm Anh sẽ rời cả thị trường chung và liên minh hải quan của EU, nhưng cũng muốn tránh một biên giới cứng giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland.
Tháng Tám vừa qua, Anh đã đề xuất tạo ra một biên giới vô hình bằng cách sử dụng công nghệ nhận dạng biển số để bảo đảm sự giao thương “trơn tru và liền mạch nhất có thể," nhưng đề xuất này đã bị phía EU coi là “hão huyền” và bác bỏ ngay lập tức./.
