Bên trong cơ sở hạt nhân Natanz, cách thủ đô Tehran của Iran 300km về phía Nam, ngày 4/11/2019. (Ảnh: AFP/TTXVN) Ngày 14/4, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) thông báo Iran đang bắt đầu vận hành một phân xưởng mới tại cơ sở hạt nhân Natanz để sản xuất các bộ phận của máy ly tâm làm giàu urani bằng các máy móc mới được chuyển tới gần đây từ cơ sở Karaj bỏ hoang.
Báo cáo mật gửi tới các thành viên IAEA, trong đó không mô tả địa điểm vận hành cơ sở Natanz, nêu rõ: "Vào ngày 12/4/2022, IAEA đã hoàn thành lắp đặt camera giám sát tại vị trí này, sau đó gỡ các niêm phong máy móc. Vào ngày 13/4/2022, Iran thông báo với IAEA rằng số máy móc đó sẽ bắt đầu được vận hành tại phân xưởng mới vào cùng ngày."
Tuy nhiên, báo cáo không cho biết liệu IAEA đã xác minh được việc số máy móc nói trên đã bắt đầu hoạt động hay chưa.
[Iran giảm năng lực làm giàu urani nếu đạt thỏa thuận khôi phục JCPOA]
Xưởng sản xuất mới đặt ra câu hỏi về các kế hoạch của Iran nhằm sản xuất các máy ly tâm tân tiến, loại máy có thể làm giàu urani nhanh hơn loại máy thế hệ thứ nhất mà Tehran được phép sử dụng theo thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) năm 2015.
Nước này hiện đang làm giàu urani bằng hàng trăm máy ly tâm tiên tiến, có thể làm giàu tới 60%. Mức làm giàu này cao hơn nhiều con số 3,67% tối đa được quy định trong JCPOA, thậm chí cao hơn mức 20% mà nước này từng đạt được trước khi ký thỏa thuận trên.
Theo thỏa thuận với Iran cách đây một năm, IAEA không được tiếp cận các dữ liệu mà camera cũng như các thiết bị giám sát khác thu thập được tại một số địa điểm như khu xưởng sản xuất các linh kiện của máy ly tâm.
Trước khi chuyển một phần nhà máy Karaj đến Natanz, Iran đã thông báo IAEA rằng họ sẽ chuyển các hoạt động sản xuất tại Karaj đến một nơi khác ở Isfahan và IAEA đã lắp đặt camera theo dõi tại đây. Nếu đi vào hoạt động, Isfahan sẽ giúp tăng đáng kể năng lực của Iran trong sản xuất các bộ phận của máy ly tâm tân tiến./.
