Binh sỹ Israel gác tại khu vực phía tây Nablus ở khu Bờ Tây bị chiếm đóng, ngày 12/3/2023. (Ảnh: AFP/TTXVN) Giảm leo thang và xây dựng lòng tin giữa Palestine và Israel là một trong tám nội dung các bên đã nhất trí trong hội nghị giữa các quan chức hai nước này, do Ai Cập đăng cai tổ chức ngày 19/3.
Bộ Ngoại giao Ai Cập cùng ngày đã ra tuyên bố chung, sau khi kết thúc hội nghị nhằm xoa dịu căng thẳng giữa hai quốc gia Trung Đông này.
Các quan chức chính trị và an ninh cấp cao đại diện cho Ai Cập, Palestine, Israel, Jordan và Mỹ đã hiện diện tại hội nghị ở Sharm El Sheikh.
Đây là các bên cùng ủng hộ tiến trình đối thoại giữa Palestine và Israel nhằm ngăn chặn các hành động đơn phương và tránh leo thang xung đột, cũng như chấm dứt tình trạng bạo lực hiện nay giữa hai bên.
Theo tuyên bố chung, Chính phủ Israel và Chính quyền Palestine “tái khẳng định cam kết hành động ngay lập tức để chấm dứt các biện pháp đơn phương trong khoảng thời gian từ ba đến sáu tháng.”
Phía Israel cam kết ngừng thảo luận về mọi đơn vị định cư mới trong bốn tháng và ngừng cấp phép cho bất kỳ khu định cư nào trong sáu tháng.
Palestine và Israel tái khẳng định cam kết vững chắc đối với tất cả các thỏa thuận trước đó giữa hai bên, đặc biệt là quyền hợp pháp của chính quyền Palestine thực hiện các trách nhiệm an ninh trong Khu vực A ở Bờ Tây, phù hợp với những thỏa thuận hiện hành. Hai bên sẽ phối hợp để thực hiện mục tiêu này.
Hai bên cũng nhất trí “giải quyết các vấn đề gai góc thông qua đối thoại trực tiếp” và “thiết lập một cơ chế để kiềm chế và chống lại bạo lực cùng những tuyên bố kích động bạo lực.”
Cơ chế này sẽ được báo cáo lên lãnh đạo Nhóm 5 - gồm Ai Cập, Palestine, Israel, Jordan và Mỹ - vào tháng Tư tới tại phiên họp tiếp nối Hội nghị Sharm El Sheikh.
[Ai Cập đăng cai hội nghị giữa chính quyền Palestine và Israel]
Các bên tham gia Hội nghị Sharm El Sheikh cũng nhất trí xây dựng cơ chế cải thiện điều kiện sống của người dân Palestine cũng như tình hình tài chính của chính quyền Palestine.
Các bên đồng thời thống nhất “giữ nguyên hiện trạng lịch sử của các thánh địa ở Jerusalem” và tổ chức nhiều cuộc họp hơn trong tương lai để hỗ trợ cho “quá trình bình ổn” giữa Palestine và Israel.
Trước đó, cuộc họp hồi tháng Hai ở Jordan đã đưa đến một thỏa thuận về việc tạm thời đóng băng kế hoạch xây dựng các khu định cư của Israel. Tel Aviv sau đó đã rút lại thỏa thuận này.
Theo Tuyên bố Aqaba, các bên đã nhất trí thành lập một ủy ban an ninh chung để xem xét việc gia hạn hợp tác an ninh giữa Israel và Palestine, cũng như thiết lập một ủy ban dân sự nhằm thúc đẩy các biện pháp kinh tế và xây dựng lòng tin.
Tuy nhiên, bạo lực vẫn tiếp diễn ở Jerusalem và Bờ Tây, khiến tổng số người thiệt mạng và bị thương lên đến hàng trăm kể từ sau hội nghị thượng đỉnh Aqaba.
Chính quyền Palestine hôm 11/3 đã tiến hành cuộc họp hiếm hoi với các phe phái Palestine để nỗ lực thuyết phục họ kiềm chế, đặc biệt là trong tháng Ramadan.
Người Palestine trong cuộc đụng độ với các lực lượng Israel tại Jenin, Bờ Tây ngày 26/1/2023. (Ảnh: THX/TTXVN) Phong trào Hamas và tổ chức Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) đã tẩy chay cuộc họp, trong khi các phe phái khác kêu gọi giới lãnh đạo chính quyền Palestine chấm dứt hợp tác an ninh với Israel.
Ngày 13/3, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas tiếp tục kêu gọi Chính phủ Israel tuân thủ thỏa thuận đã ký kết và các nghị quyết Liên hợp quốc, dừng các biện pháp và hành động đơn phương trên các vùng lãnh thổ chiếm đóng của người Palestine.
Ông Abbas đưa ra các bình luận trên trong buổi tiếp Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Italy Antonio Tiani tại thành phố Ramallah ở Bờ Tây.
Thủ tướng Palestine Mohammed Ishtaye cũng kêu gọi Italy công nhận Nhà nước Palestine dựa trên sự tin tưởng vào giải pháp hai nhà nước và cam kết ủng hộ Nhà nước Palestine.
Ông Tiani tái khẳng định Italy ủng hộ đạt được hòa bình khu vực theo giải pháp hai nhà nước dựa trên các nghị quyết của Liên hợp quốc và không ngừng ủng hộ người dân Palestine.
Cũng trong ngày 13/3, một quan chức cấp cao của Palestine cho rằng những nỗ lực của Israel nhằm "quản lý" các cuộc xung đột giữa hai bên thay vì chấm dứt hoạt động quân sự ở các vùng lãnh thổ của người Palestine sẽ không giúp ích cho việc đảm bảo an ninh và ổn định trong khu vực.
Trước đó, trong cuộc hội kiến Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Tel Aviv ngày 19/3, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã kêu gọi Israel có các biện pháp nhằm giảm căng thẳng tại Bờ Tây./.
