Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 6/9, Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz nhấn mạnh mong muốn một giải pháp "công bằng và bền vững" cho vấn đề Palestine, coi đây là khởi điểm chính của Sáng kiến Hòa bình Arab mà vương quốc Hồi giáo này đề xuất.
Cuộc điện đàm diễn ra trong bối cảnh Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Israel tháng trước đạt được thỏa thuận bình thường hóa quan hệ do Mỹ làm trung gian, qua đó UAE trở thành quốc gia Arab thứ 3 bình thường hóa quan hệ với Israel, sau Ai Cập và Jordan.
Hãng thông tấn nhà nước dẫn lời Quốc vương Salman trong cuộc điện đàm với Tổng thống Trump bày tỏ đánh giá cao các nỗ lực của Mỹ thúc đẩy hòa bình và nêu rõ Saudi Arabia muốn chứng kiến một giải pháp công bằng và bền vững cho vấn đề Palestine dựa trên Sáng kiến Hòa bình Arab mà Riyadh đề xuất năm 2002.
Theo đề xuất này, các nước Arab bình thường hóa quan hệ với Israel, đổi lấy một thỏa thuận công nhận nhà nước Palestine và Israel rút toàn bộ quân khỏi các vùng lãnh thổ chiếm đóng trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967.
[Các phe phái tại Palestine cam kết thúc đẩy hòa giải dân tộc]
Thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa UAE và Israel đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của Palestine.
Saudi Arabia - nơi khai sinh đạo Hồi - không công nhận Israel. Tuy nhiên, Riyadh mới đây tuyên bố sẽ cho phép các chuyến bay giữa UAE và Israel, bao gồm cả những chuyến bay của các hãng hàng không Israel, sử dụng không phận của Saudi Arabia.
Cố vấn cấp cao Nhà Trắng Jared Kushner bày tỏ hy vọng sẽ có quốc gia Arab khác bình thường hóa quan hệ với Israel trong những tháng tới, song hiện chưa có nước Arab nào thể hiện ý định này.
Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman đã thảo luận với ông Kushner về việc thúc đẩy Palestine và Israel nối lại đàm phán và có được hòa bình lâu dài sau chuyến thăm của ông Kushner tới UAE hồi tháng trước.
Trong diễn biến liên quan, ngày 6/9, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi đã gặp Tổng thư ký Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) Saeb Erekat, đang ở thăm Jordan, để thảo luận về những diễn biến mới nhất tại Palestine.
Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Jordan, trong cuộc gặp, Ngoại trưởng Jordan và Tổng thư ký PLO đã thảo luận về những nỗ lực nhằm giải quyết xung đột Palestine-Israel trên cơ sở giải pháp hai nhà nước, đảm bảo việc thiết lập một nhà nước Palestine độc lập với các đường biên giới năm 1967 và Đông Jerusalem là thủ đô.
Hai quan chức cũng nhấn mạnh Israel cần phải chấm dứt các biện pháp bất hợp pháp, đặc biệt là việc sáp nhập các vùng lãnh thổ, mở rộng các khu định cư, làm suy yếu giải pháp hai nhà nước cũng như những cơ hội để có được hòa bình./.
