Thủ tướng sắp mãn nhiệm của Israel Benjamin Netanyahu (trái) ngày 19/9 kêu gọi đối thủ chính của mình là Benny Gantz (phải) thuộc đảng trung dung Xanh-Trắng chung tay lập liên minh đoàn kết. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo trang mạng washingtonpost.com, ông Benjamin Netanyahu, người đã trở thành nhà lãnh đạo có ảnh hưởng lớn của Israel trong thập kỷ qua, đã phải hứng chịu một đòn chí tử về mặt chính trị trong cuộc bầu cử hôm 17/9.
Sau khi thực hiện một chiến dịch nhằm vào cộng đồng thiểu số người Arab ở Israel, Thủ tướng Netanyahu đã chứng kiến đảng Likud của ông mất hàng trăm nghìn phiếu bầu và một số ghế chủ chốt trong Quốc hội so với cuộc bầu cử trước đó, diễn ra hồi tháng 4 năm nay - trong khi các đảng của người Arab giành thêm 30% số ghế tại cơ quan lập pháp Israel.
Sau những lời hứa ngông cuồng của ông Netanyahu về việc sáp nhập phần lớn khu Bờ Tây (vào Israel), người về đích đầu tiên theo kết quả bỏ phiếu sơ bộ là đảng trung dung Xanh-Trắng, vốn phản đối việc sáp nhập này hoặc các bước đi khác nhằm ngăn cản việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập.
Cuộc bầu cử không mang lại cho chính đảng lớn nào đủ đa số phiếu tại Quốc hội để thành lập một liên minh đa số, và trong cuộc tranh giành sau bầu cử, ông Netanyahu vẫn có thể tìm được cách giữ chiếc ghế thủ tướng.
Nhưng nếu các đảng khác của Israel tiếp tục kiên trì lập trường trong chiến dịch tranh cử, một nhà lãnh đạo đã gây chia rẽ đất nước và gây tổn hại cho vị trí của Israel trong con mắt người Mỹ rốt cuộc có thể sẽ buộc phải từ chức - hoặc ít nhất, bị ngăn cản tiếp tục những lời hứa cực đoan nhất của mình.
Ở trung tâm của sân khấu chính trị hậu bầu cử sẽ là Avigdor Lieberman, cựu "đệ tử" của ông Netanyahu, người lãnh đạo một đảng cánh hữu thế tục kiểm soát các lá phiếu của những cử tri độc lập trong Quốc hội Israel.
Ông Lieberman, người đã thúc đẩy tiến hành cuộc bầu cử vừa qua bằng cách từ chối tham gia liên minh với Netanyahu sau cuộc bầu cử hồi tháng 4, tuyên bố ông sẽ chỉ ủng hộ một chính phủ "thống nhất" bao gồm đảng Likud cánh hữu và đảng Xanh-Trắng trung dung và loại trừ các phe phái tôn giáo và cực hữu mà ông Netanyahu đã lôi kéo để thành lập liên minh.
Về phần mình, lãnh đạo đảng Xanh-Trắng Benny Gantz cho biết đảng của ông sẽ không tham gia liên minh do ông Netanyahu lãnh đạo.
[Giới chức Israel và Mỹ hội đàm ngay sau cuộc bầu cử Quốc hội]
Cho dù các chính trị gia đó có giữ lời thề hay không, họ nhiều khả năng sẽ chống lại một nỗ lực của ông Netanyahu nhằm bảo vệ chính ông ta, thông qua luật pháp, khỏi một bản cáo trạng về tội tham nhũng có thể sẽ được đưa ra trong vài tuần tới. Điều đó có thể buộc ông Netanyahu phải từ chức ngay cả khi đảng Likud của ông không có động thái nào để thay thế ông. Một chính phủ trung dung cũng có thể ngăn chặn nỗ lực của đảng Likud nhằm tước quyền của Tòa án Tối cao Israel và ngăn chặn một cuộc đàn áp các nhóm nhân quyền.
Tổng thống Trump có thể buồn khi thấy ông Netanyahu bị lật đổ hoặc bị buộc phải từ chức. Nhà lãnh đạo Israel có lẽ là "môn đệ" nước ngoài trung thành nhất của ông Trump, và là người cũng có sự ác cảm đối với truyền thông và các thể chế dân chủ khác. Tuy nhiên mối quan hệ giữa Israel với Mỹ có thể được cải thiện bởi một thủ tướng mới.
Ông Netanyahu, người ngày càng thân thiết với đảng Cộng hòa (Mỹ), đã làm rất nhiều để chia rẽ quan điểm của người Mỹ đối với Israel.
Theo kết quả các cuộc thăm dò, sự ủng hộ trong đảng Dân chủ Mỹ đối với Nhà nước Do Thái đã giảm mạnh.
Một chính phủ Israel trở lại với các tiêu chuẩn tự do có thể bắt đầu đảo ngược sự thiệt hại đó. Một liên minh trung dung cũng sẽ cởi mở hơn đối với hiệp ước hòa bình Israel-Palestine mà Tổng thống Trump nói là ông muốn môi giới. Không thể mong đợi có bất cứ đột phá nào sớm xảy ra. Nhưng may mắn là cuộc bầu cử ở Israel có thể ngăn chặn một sự trượt dốc nguy hiểm vào chủ nghĩa dân tộc tự chuốc lấy thất bại./.
