Chiến đấu cơ J-10 của Trung Quốc (Nguồn: AFP) Ngày 29/11, Trung Quốc đã điều động hai máy bay chiến đấu để theo dõi các máy bay do thám và quân sự của Nhật Bản và Mỹ hoạt động tại khu vực mà mới đây Trung Quốc đơn phương tuyên bố là Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của nước này ở Biển Hoa Đông.
Đây là lần đầu tiên Trung Quốc điều máy bay quân sự vào vùng biển Hoa Đông kể từ khi ra tuyên bố về AIDZ. Động thái này có nguy cơ sẽ đẩy căng thẳng tại khu vực Đông Bắc Á lên một nấc mới trong bối cảnh nhiều nước như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc... đều lên tiếng phản đối AIDZ của Trung Quốc.
Các hãng tin nước ngoài dẫn nguồn Tân hoa xã cho biết Bộ Quốc phòng Trung Quốc thông báo đã xác định và giám sát được 2 máy bay do thám của Mỹ và 10 máy bay quân sự của Nhật Bản hoạt động ở Hoa Đông sáng 29/11, Trung Quốc đã tiến hành các biện pháp phòng vệ nhưng các máy bay trên không tuân thủ.
Tân hoa xã dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Tần Cương tuyên bố: "Ngày 29/11, các máy bay thuộc lực lượng không quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Hoa có quyền tuần tra tại AIDZ của nước này ở Biển Hoa Đông với mục tiêu đảm bảo hoạt động phòng không" và "các lực lượng vũ trang luôn được đặt trong tình trạng báo động cao".
Tại buổi họp báo, ông Tần cũng đề nghị giới báo chí phân biệt rõ giữa Vùng Nhận dạng phòng không và "không phận". Ông khẳng định "các biện pháp Trung Quốc hiện áp dụng để kiểm soát không phận sẽ không được mở rộng ra cho AIDZ và hoạt động bay thông thường của các quốc gia sẽ không bị ảnh hưởng".
Đối với câu hỏi về việc nhà chức trách Trung Quốc yêu cầu cung cấp lịch bay qua AIDZ, ông Qin giải thích vì luật pháp quốc tế không có điều khoản rõ ràng đối với vấn đề này, nên yêu cầu của Bắc Kinh không vi phạm luật quốc tế và phù hợp với các thủ tục của quốc tế.
Thông báo của Trung Quốc về việc cử máy bay tuần tra AIDZ được đưa ra sau khi Mỹ điều hai máy bay ném bom B-52 vào vùng biển Hoa Đông hôm 27/11 mà không vấp phải bất cứ phản ứng nào từ Bắc Kinh.
Điều này đã khiến cho dư luận đặt câu hỏi liệu Trung Quốc có đủ khả năng quân sự để tiến hành kiểm soát vùng AIDZ trong bối cảnh hoạt động này đòi hỏi các kỹ thuật quân sự tiên tiến như hệ thống radar cảnh báo sớm và máy bay tiếp nhiên liệu trên không.
Cùng ngày, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abecho biết nước này sẽ xử lý vấn đề liên quan Vùng nhận dạng phòng không của Trung Quốc một cách bình tĩnh và kiên quyết, bằng cách phối hợp chặt chẽ với cộng đồng quốc tế.
Trong bối cảnh quan hệ hai nước đang nóng lên, một nguồn tin ngoại giao Trung Quốc cho biết Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì ngày 29/11 đã nhất trí với cựu Ngoại trưởng Nhật Bản Koichiro Gemba về tầm quan trọng của việc hai nước thúc đẩy trao đổi kinh tế, văn hóa, giao lưu nhân dân ngay cả vào thời điểm hiện nay khi căng thẳng chính trị giữa hai nước gia tăng./.
